ادامه سقوط ولسوالی‌ها؛ تغییر در وضعیت جنگ به نفع جمهوریت در هرات و لشکرگاه، بازگشت مارشال دوستم به کشور و دیدارهای اشرف غنی با چهره‌های سیاسی از جمله مهمترین اتفاقات این روز بود.
بربنیاد یافته‌های آمو دو سال پیش در روز پنجم آگست ۲۰۲۱؛ ۱۶ ولسوالی دیگر به دست طالبان سقوط کرد و شمار مجموع ولسوالی‌های در کنترل طالبان تا آن روز به ۳۱۸ ولسوالی رسید.
این ولسوالی‌ها بیش‌تر در شرق کشور بودند و دولت پیشین کنترل ۹۶ ولسوالی و ۳۴ شهر را در دست داشت.
با افزایش شمار ولسوالی‌های سقوط کرده، دسترسی به منابع خبری و اطلاع‌رسانی از وضعیت جنگی برای خبرنگاران و رسانه‌ها دُشوار شده بود.
سلیمان موسی‌زی از خبرنگاران کشور در این باره گفت: «در نخست فکر می‌کردم، فقط در حد ولسوالی‌ها باشد، متاسفانه با گذشت هر روز، در شمار ولسوالی‌های سقوط داده شده افزایش به میان آمد. به منابع خبری محلی دسترسی نداشتیم و دسترسی ما محدود شد.»
بربنیاد روایت منابع آگاه، در برخی بخش‌ها نیروهای امنیتی انگیزه جنگیدن نداشتند؛ توافق دوحه، ضعف رهبری و بی‌مهری رهبری نظام به سربازان از دلایل مهم برای نجنگیدن عنوان شده بود.
رمضان بشردوست؛ عضو پیشین مجلس نمایندگان در دوره جمهوریت در این باره می‌گوید: «وقتی خبر تصویب بودجه در رسانه‌ها منتشر شد، سربازها و پولیس‌ها بعضی وقت‌ها از جبهه برایم تلفن می‌کردند و می‌گفتند، شما هزار افغانی در معاش ما اضافه نکردید، ارزش هزار افغانی را نداشتیم، ما چرا خود را قربانی شما کنیم.»
در شهرهای هرات و لشکرگاه وضعیت جنگی به سود جمهوریت اندکی چرخیده بود. اما بربنیاد گفته‌های یک منبع آگاه باوجود ایستادگی اسماعیل خان در هرات، محمد اشرف غنی رییس جمهوری پیشین تا پنجم آگست حاضر نشده بود تا با او حرف بزند.
هم‌زمان با این، مارشال دوستم که تازه به کابل بازگشته بود و در میان هواداران خود، برنیاز مقاومت در برابر طالبان تاکید کرد.
عبدالرشید دوستم رهبر حزب جنبش ملی افغانستان آن روزها گفته بود: «توطئه، توطئه‌ای خورد نیست. حرکت‌های کوچک نمی‌تواند این توطئه را خنثا کند. با همه دوستان سیاسی و جنرالان باید تصمیم جدی بگیریم و از این وطن دفاع کنیم.»
با این همه، بربنیاد گفته‌های یک منبع، ارگ ریاست جمهوری باتوجه به شکنندگی وضعیت امنیتی، سرگرم تنظیم دیدارهای محمد اشرف غنی رییس جمهوری پیشین با چهره‌های سیاسی بود تا باشد وضعیت به سود جمهوریت رو به سقوط تغییر کند.
