افغانستان

آیا شاخه خراسان داعش تهدیدی برای بقای طالبان است؟

چالش‌های برخاسته از فعالیت‌های داعش شاخه خراسان در افغانستان این روزها جدی‌ترین تهدیدی است که به باور سیگر، طالبان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

داعش شاخه خراسان و طالبان در سال‌های پسین همواره با هم درگیر بوده‌اند و به یکدیگر تلفاتی نیز وارد کرده‌اند.

اکنون پرسشی که مطرح می‌شود؛ این است که آیا واقعا داعش شاخه خراسان می‌تواند که برای بقای طالبان یک تهدید مهم دانسته شود؟

حسین حقانی؛ سفیر پیشین پاکستان در واشنگتن می‌گوید: «بسیاری از مؤسسان داعش افرادی هستند که پیش از این بخشی از طالبان بودند و راه‌های یک‌جا شدن را در آینده پیدا خواهند کرد. اختلاف‌های آنان روی موارد دینی، سیاست و رهبری است. داعشِ شاخه‌ی خراسان با رهبری داعش در عراق و سوریه بیعت کرده‌است. در حالی که طالبان می‌خواهند که امیرشان فرد عمده‌ای باشد که همه به وی بیعت کنند. از این‌رو این یک اختلاف واقعی است و به‌جای حذف یک‌دیگر یا جنگیدن در برابر هم، احتمال این که این دو گروه بخش‌هایی را معامله کنند، بسیار بالا است.»

اما آنچه که از روابط داعش شاخه خراسان با گروه‌های هراس افگن منطقه‌ای و جهانی گفته می‌شود، نگرانی‌ها از پیچیده‌تر شدن اوضاع افغانستان را بالا می‌برد.

آرین شریفی؛ رییس پیشین ارزیابی تهدیدات دفتر شورای امنیت ملی گفت: «داعشِ شاخه‌ی خراسان با تعداد گرو‌ه‌های زیاد غیرافغانی که در افغانستان فعال هستند، ارتباط دارد. از جمله گروپ‌های پاکستانی مانند: “تی، تی، پی” و گروه‌های منطقه‌ای هم مثل: “آی، ام، یو” ازبیکستانی‌ها و “ای، تی، آی، ام” از ایغورهای چین اینان روابط بسیار تنگاتنگ دارند. حتا اطلاعاتی وجود دارد که روابطی میان داعشِ شاخه‌ی خراسان و القاعده وجود دارد، حدود ۶ تا ۷ ماه پیش اطلاعاتی وجود داشت که پسر بن لادن دو سفر به افغانستان انجام داده‌است که هدف اصلی سفر وی این بوده که مشکلات را میان القاعده و داعش از بین ببرد.»

چین، روسیه، تاجیکستان، ایران و دیگر کشورهای همسایه و منطقه نیز نگران گسترش فعالیت‌های داعش شاخه خراسان در افغانستان هستند.

فائزه قاسمی؛ پژوهش‌گر ارشد مطالعات امنیت و هراس‌افگنی در ایران معتقد است: «داعش یکی از بزرگ‌ترین تهدیدهای ایران است و این تصور وجود دارد که امریکایی‌ها و غرب هدف‌مندانه داعش را در غرب و شرق ایران رشد می‌دهند، برای این که این گروه‌ها ضد ایرانی هستد و اخیرن می‌بینیم که داعش گروه‌هایی را که نزدیک به ایران هستند در افغانستان می‌کشند، مانند: شیعیان، هزاره‌ها و فارسی زبانان را.»

پیش از این امریکا از احتمال راه اندازی عملیاتی از سوی داعش شاخه خراسان در برابر منافع امریکا و دیگر کشورهای غربی در کمتر از شش ماه آینده هشدار داده است.

سیگر نیز شمار جنگجویان داعش را در افغانستان حدود ۳ هزار تن تخمین زده است.

اما طالبان گزارش سیگر را یک پرو پاگند گفته‌اند و تاکید دارند که داعش در افغانستان سرکوب شده است.