افغانستان

خشک‌سالی و امید دهقانان نیمروز به پایان کار بند کمال خان

دهقانان ولایت نیمروز می‌گویند که از اثر نبود آب، از دو سال به این طرف، کشت و زراعت در نیمروز نابود شده‌است؛ اما مسؤولان اداره‌ی آب‌رسانی طالبان در این ولایت می‌گویند که با تکمیل کار پروژه‌ی کانال کشی بند کمال خان، مشکل آب مردم نیمروز رفع خواهد شد.

 بند آب گردان کمال خان، یکی از پروژه‌های بنیادی و حیاتی برای مردم نیمروز به حساب می‌آید که سال‌ها است باشندگان آن، آرزوی ساخت آن را داشتند. در زمان حکومت پیشین، پول‌های زیادی برای ساخت این بند به مصرف رسید که دو پروژه‌ی آن ساخته شد؛ ولی متأسفانه تاکنون کار پروژه‌ی سوم آن تکمیل نشده‌است و باز هم مردم نیمروز از خشک‌سالی و نبود آب رنج می‌برند.

این بند ظرفیت ذخیره‌ی ۵۲ میلیون متر مکعب آب را دارد.

امان‌الله بلوچ، یکی از دهقانان زرنج در گفت‌وگو با خبرنگار آمو گفت که مالک ۲۰ جریب زمین است و در صورت فراوانی آب، با کشاورزی و فروش محصولات زمینش سود زیادی به دست می‌آورد؛ اما امسال به علت نبود آب، زمین‌هایش را کشت نکرده‌است.

بلوچ که ۱۵ سال از طریق کشاورزی امرار معاش کرده‌است، می‌گوید: «هر سال ۱۰ الی ۱۵ جوال گندم را در زمین می‌کاشتم و از آن ۹۰ الی ۱۰۰ جوال گندم حاصل به دست می‌آوردم. پارسال تمام سرمایه‌ی خود را گندم خریدم و بالای زمین‌ها ریختم؛ اما به دلیل نبود آب ثمر نداده و همه خشکید.»

او افزود: «کشاورزی در نیمروز به علت نبود آب کافی رو به نابودی است و دهقانان و مال‌داران ضرر هنگفتی را متقبل شده‌اند و مواشی ‌شان از گرسنگی تلف می‌شوند. مشکل کمبود آب را همه مردم نیمروز احساس می‌کنند و به دهقانان بیشترین ضرر وارد شده‌است.»

بلوچ با بیان اینکه باران‌های موسمی در نیمروز وجود ندارد، گفت: «آب بند کمال خان نیز به مزارع نرسید و مردم به علت خشک‌سالی در حال فرار هستند.»

این درحالی است که کار کانال کشی بند کمال خان، با وجود وعده‌های مکرر حکومت پیشین و اداره‌ی طالبان، هنوز تکمیل نشده‌است.

۶۰ درصد فرآورده‌های امسال از بین رفت

سید اسحاق گرگیچ، از دهقانان ولسوالی چخانسور نیمروز به خبرنگار آمو گفت که دهقان‌ها امسال موازی ۲۰ هزار هکتار زمین را در ولسوالی چخانسور خربوزه و تربوز کشت کردند که تقریبن ۶۰ درصد این فرآورده‌ها به علت نبود آب از بین رفت و آنان توانستند که فقط ۴۰ درصد خربوزه و تربوز به دست آورند.

او در ادامه افزود: «ولسوالی چخانسور، زمین‌های بسیار وسیع برای کشت دارد. در این فصل سال که موقع کشت گندم و جو است، کشاورزان هیچ تخمی بر زمین نریخته‌اند؛ زیرا امیدی برای ثمر گرفتن آنها وجود ندارد.»

او نیز با انتقاد از تاخیر در پروژه‌ی بزرگ و حیاتی بند کمال خان می‌گوید: «تمام امید مردم احداث بند بود که نه حکومت جمهوریت آن را تکمیل کرد و نه هم امارت (طالبان). فاز سوم آن با وجود وعده‌های محکم طالبان هنوز تکمیل نشده‌است.»

این کشاورز نیمروزی از مسؤولان آب‌رسانی طالبان می‌خواهد تا هر چه زودتر کار پروژه‌ی کانال کشی بند کمال خان را تکمیل و برای مردم نیمروز آب برسانند تا کشاورزی نابود نشود.

او تصریح کرد:‌ «من امسال ۵۰۰ جریب زمین را خربوزه و تربوز کشت کردم. فقط ۳۰ درصد حاصل داد، به همین خاطر امسال گندم نمی‌کارم. اگر آب باشد از یک جوال گندم ۲۰ جوال حاصل می‌شود که با فروش آن می‌توان مخارج تمام سال را پیدا کرد.»

آخرین خبرها از وضعیت بند کمال خان

در همین حال، مسؤولان ریاست زراعت نیمروز نیز از نبود آب، خشک‌سالی و متضرر شدن دهقانان نگران هستند.

غلام فاروق شریفی آمر امراض نباتی در ریاست زراعت طالبان در نیمروز، در این باره می‌گوید که ولایت نیمروز از ره‌گذر خشک‌سالی همواره مشکلات داشته؛ اما با ساخت بند کمال خان برای دهقانان امیدواری ایجاد شد و همه مردم به کشت و زراعت روی آورده و زمین‌های خود را کشت کرده بودند؛ اما آب بند کافی نبود و در کوتاه مدت بسته شد و این موضوع به آنها خساره‌های زیادی وارد کرد.

او افزود: «امسال در ۴۰  الی ۸۰ هزار هکتار زمین در نیمروز کشت صورت گرفت که متأسفانه نابود شد. مردم کِنگ بیشترین ضرر را از ناحیه‌ی خشک‌سالی دیده‌اند؛ زیرا ۸۰ الی ۹۰ فیصد محصولات شان به ثمر نرسیده و از بین رفت؛ اما در ولسوالی‌های دلارام و خاشرود که آب کافی موجود است، وضعیت کشت و زراعت بهتر بوده‌است.»

در همین حال، سید محمد ولی آغا، رییس حوزه‌ی فرعی دریای پایینی هلمند (زرنج) در مصاحبه با خبرنگار آمو گفت: «کار فاز سوم بند از ده روز قبل توسط شرکت قراردادی آغاز شده‌است که ۵۰ درصد هزینه را شرکت قراردادی و ۵۰ درصد دیگر را امارت (طالبان) می‌پردازد که پس از ساخت مکمل بند کمال خان، مشکلات آب مردم نیمروز حل خواهد شد.»

بند کمال خان ظرفیت ذخیره‌ی ۵۲ میلیون متر مکعب آب را دارد که اکنون ۵۰ درصد ( ۳۰ سانتی متر) آب پشت دیوارهای بند موجود است که نیاز مردم نیمروز به آب را برای مدت ۲۰ روز تأمین می‌کند.

ولی آغا به این پرسش که آیا آب از بند کمال خان به سمت ایران رها شده بود؟ پاسخ روشنی نمی‌دهد؛ ولی می‌گوید: «اکنون بند به طرف ایران کاملن بسته است. حتا یک قطره آب هم به طرف ایران نمی‌رود؛ زیرا آب برای مردم نیمروز کافی نیست.»

رییس اداره‌ی آب‎یاری طالبان هرچند در مورد مشکلات موجود در پروژه‌ی بند کمال خان پاسخ روشن نمی‌دهد؛ اما می‌گوید:«کار پروژه‌ی بند کمال خان تا ۸۰ درصد پیش‌ رفته‌است، فقط ۲۰ درصد کار کانال کشی که آب را از طریق کانال به ولسوالی‌ها هدایت می‌کند، باقی مانده که به زودی تکمیل خواهد شد.»

پس از شکایت مکرر مردم ولایت نیمروز، ملا عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی رییس الوزرای کابینه‌ی طالبان در ۱۴ عقرب سال روان، به منظور بازدید از کار باقی مانده‌ی بند کمال خان به مردم نیمروز وعده داد که کار باقی مانده‌ی ساخت این بند را شخصن مدیریت خواهد کرد تا هرچه زودتر بحران نبود آب برای زراعت رفع شود.