مناره‌های مسعود و بهرام شاه که به مناره‌های غزنی شهرت دارند، از معروف‌ترین بناهای تاریخی افغانستان هستند.
این مناره‌ها در یک کیلومتری شمال شرقی غزنی، در منطقه‌ای بین شهر قدیم غزنی و قریه روضه کنونی موقعیت دارند.
مناره‌هایی که قاعده و تهداب آنها در سیستم انجینیری عصر غزنویان به شکل ستاره هشت ضلعی اعمار شده که از آن به نام فتح و پیروزی نیز یاد می‌شود.
این مناره که به صورت هشت ضلعی ساخته شده‌اند، حدود ۲۰ متر ارتفاع داشته و ۶۰۰ متر از یکدیگر فاصله دارند. برای ساخت این مناره‌ها از خشت استفاده شده است.
شکل ظاهری مناره‌ها
در داخل مناره‌های مسعود و بهرام شاه زینه‌هایی به شکل مارپیچ ساخته شده که به بالای مناره‌ها راه دارند.
قدمت این مناره‌ها به حدود ۸۰۰ سال می‌رسد که به صورت یادگاری تاریخی از دوران سلطان مسعود سوم (۱۰۹۹- ۱۱۱۵) و بهرام‌شاه (۱۱۱۸-۱۱۵۷)، بر جای مانده‌اند.
نحوه ساخت این مناره‌ها در هنر معماری اسلامی، جایگاه ویژه‌ای دارد.
سطح این دو برج با الگوهای هندسی منظم تزئین شده و آیه‌های قرآن با موزائیک‌های تراکوتا روی آن نوشته شده است (در یک طرف این مناره‌ها اسماء خداوند (ج) و در سوی دیگر آن نام معماران این بناها به خط کوفی نوشته شده است).
در قاعده این مناره‌ها تزئینات گچبری و نوشته‌های کوفی به چشم می‌خورد که نشان دهنده کانون فرهنگی، ادبی و هنری دوره غزنویان در قرن یازدهم است.
هدف از ساخت مناره‌ها چه بوده است؟
مناره های مسعود و بهرام شاه در مجموع روی سه هدف اعمار می‌شدند. اول اینکه مناره در مسجد اعمار می‌شود که موذن در آن اذان می‌دهد. دوم به منظور اهداف نظامی که از آن به مشابه محل رصد استفاده می‌شود. مناره‌ها در تأمین امنیت شاهراه‌ها و کاروان‌ها از اهمیت زیادی برخورداراند. سوم اینکه به منظور نشان دادن عظمت و قدرت امپراطورها و یا پادشاهان ایجاد می‌شدند.
در افغانستان هر سه هدف در اعمار مناره‌ها در نظر گرفته می‌شده است.
در طول چهاردهه گذشته که افغانستان درگیر جنگ‌های مختلف بوده آثار تاریخی و آبده‌های تاریخی مورد بی‌توجهی قرار گرفته است و این سبب شده است که این آثار تاریخی تخریب شوند و در معرض آسیب و فروریزی قرار بگیرند.
