شماری از قاچاقبران مواد مخدر در ولایت نیمروز به آمو گفتند که طالبان در برابر پرداخت «مالیه»، به گونه‌ی رسمی به آن‌ها پارچه‌ی انتقال مواد مخدر را می‌دهند.
در حالی‌که نیمروز همواره یکی از مسیرهای اصلی قاچاق مواد مخدر به ایران بوده‌است، شماری از مردم محل و قاچاقبران به آمو می‌گویند که پس از سقوط جمهوریت و تصرف کامل طالبان بر این منطقه، حالا قاچاق به گونه‌ی «رسمی» از این ولایت انجام می‌شود.
روایت قاچاقبران
غفور ۳۵ ساله که چندی پیش، مشغول انتقال مواد مخدر از شهر زرنج مرکز ولایت نیمروز، به ولسوالی کِنگ این ولایت بوده، در گفت‌وگو با خبرنگار آمو می‌گوید که پس از حاکمیت طالبان، روند انتقال مواد مخدر «آسان‌تر» شده‌است.
او می‌افزاید که طالبان از تمامی موترهای حامل مواد مخدر مالیه می‌گیرند و قاچاقبران نیز با «خیالِ راحت» مواد را از ولسوالی کنگ این ولایت که هم‌مرز با ایران است، انتقال می‌دهند.
یک باشنده‌ی دیگر ولسوالی کنگ نیمروز که به دلایل امنیتی نمی‌خواهد نامی از وی درگزارش برده شود، به آمو می‌گوید که طالبان برای انتقال مواد مخدر، یک پارچه‌ی کاغذ می‌دهند که به معنای «محصول شدن» این مواد از سوی آن‌هاست.
به گفته‌ی این منبع، هرگاه قاچاق‌بری بدون داشتن پارچه‌ی تحویلی مالیه (رسید پول) که طالبان آنرا «گمرکی» می‌گویند، بخواهد مواد را به ایران انتقال دهد، طالبان ضمن پارچه‌دهی به تمامی بسته‌ها، انتقال دهنده را نیز جریمه می‌کنند.
این منبع با انتقاد از سیاست دوگانه‌ی طالبان در برابر ممنوعیت مواد مخدر و کشت آن به آمو گفت:«طالبان از یک‌سو مزارع کشت بنگ را در برخی مناطق تخریب و از طرف دیگر، به اضافه‌ی وضع مالیه بر مواد، از زمین‌دارانی که کوکنار کشت می‌کنند نیز مالیه می‌گیرند».
طالبان چگونه مالیه می‌گیرند؟
به گفته‌ی یکی از قاچاقبران مواد مخدر، طالبان درنخست هنگام بارگیری از محل نگهداری مواد و بار دوم در جای تحویل یا بیرون شدن از مرز، از قاچاقبران مالیه می‌گیرند.
این قاچاق‌بر مواد مخدر به آمو می‌گوید که طالبان ۶۰۰ افغانی در برابر هر کیلو تریاک از قاچاقبران به نامِ مالیه می‌گیرند.
او گفت:« مبلغ ۳۰۰ افغانی به عنوان گمرک داخلی و ۳۰۰ افغانی به نام گمرک خارجی اخذ می‌گردد، پس از گمرک، قاچاق‌بر می‌تواند مواد را از کشور خارج کند.»
این منبع گفت: «در دوره‌ی جمهوریت، هر گروهی در هر منطقه‌ای که بودند، به پای‌گاه همان منطقه برای هر کیلو تریاک ۵۰ هزار تومان رشوه می‌دادند؛ اما سخت بود؛ چون اگر با مواد مخدر به دام می‌افتادند، چند سال زندانی می‌شدند؛ ولی حالا آسان‌تر است؛ چون ترسی از زندان ندارند، به خاطر آنکه مواد مخدر را گمرک می‌کنند.»
یکی از این قاچاقبران مواد مخدر در نیمروز به نام غفور، به آمو گفت که در دوره‌ی حکومت پیشین، قاچاقبران، بیش‌تر وقت‌ها، «شب‌هنگام و در حالی‌که چراغ‌های موترهای شان خاموش می‌بود»، مواد مخدر را انتقال می‌دادند؛ اما اکنون با پرداخت مالیه به طالبان، مانعی برای انتقال شب و روز این مواد وجود ندارد.
این قاچاق‌بر اهل نیمروز به آمو گفت که فرمان رهبر طالبان مبنی بر منع کشت و فروش مواد مخدر، سبب افزایش قیمت این مواد شده‌است.
او افزود که پیش از این یک کیلو تریاک ۱ میلیون ۵۰۰ هزار تومان ( ۳۸۰۰ افغانی) بوده اما اکنون ۱۵ میلیون تومان (۳۷۰۰۰ افغانی) رسیده است.
یک باشنده‌ی دیگر ولسوالی کنگ به آمو گفت:«در بیست سال گذشته، قاچاقچیان، مواد مخدر را به آسانی انتقال داده نمی‌توانستند؛ اما اکنون که طالبان این کار را برای آن‌ها سهل کرده، تنها چالش، دوربین‌های دید شب در پاس‌گاه‌های دیدبانی مرزبانان ایرانی است.»
طالبان چه می‌گویند؟
گل محمد قدرت، امر مطبوعات قومندانی امنیه طالبان در نیمروز در پاسخ به خبرنگار آمو درباره اینکه چرا با قاچاقچیان مواد مخدر برخورد جدی صورت نمی‌گیرد گفت: «قوماندانی امنیه ولایت نیمروز و پرسنل مدیریت مبارزه با مواد مخدر شب و روز در تلاش هستند که جلوی چنین معاملاتی را بگیرند.»
او ادامه داد: «روزانه افرادی که در قسمت خرید و فروش مواد مخدر دخیل هستند گرفتار و به ارگان‌های عدلی و قضایی دوسیه نسبتی‌شان محول می‌گردد.»
پرتاب مواد با «منجنیق»
باشندگان ولسوالی کنگ به آمو می‌گویند که هرچند طالبان جلو قاچاق مواد مخدر به بیرون از مرزهای افغانستان را نمی گیرند؛ اما در آن سوی مرز، قاچاقبران با خطر جدی از سوی مرزبانان ایرانی روبه‌رو اند.
با این‌حال، قاچاقبران مواد مخدر در هماهنگی با طالبان، با ساختن «منجنیق»، راه انتقال مواد را برای خود ساده و کم خطر ساخته‌اند.
یک باشنده‌ی شهرستان کنگ به آمو می‌گوید که از پنج سال به این‌سو منجنیق (کمان) وسیله‌ی انتقال مواد از نقطه‌ی مرزی به ایران بوده‌است.
او گفت:« در اوایل این کار (قاچاق) آسان بود، به خاطری که دوربین شب در پای‌گاه ایرانی‌ها نبود؛ اما بعد‌ها دوربین نصب شد و کار قاچاقبران هم دشوارتر شد. پس از آن، آن‌ها (قاچاقبران) به فکر انتقال مواد مخدر از طریق فضا شدند؛ زیرا خطری برای قاچاق‌بر نداشت و به همین دلیل منجنیق ساختند.»
غفور، یکی از قاچاقبران مواد مخدر می‌گوید که هر کیلو مواد مخدر که با ضمانت توسط منجنیق پرتاب می‌شود، ۸۰۰ هزار تومان (۲۰۰۰ افغانی) و هر کیلو بدون ضمانت ۲۰۰ هزار تومان (۵۲۰ افغانی) است.
او می‌افزاید:« در این قاچاق ۵ نفر شریک هستند. یکی صاحب مواد، دیگری انتقال دهنده تا ولسوالی کنگ، دو نفر که مواد را با کمان پرتاب می‌کنند و شخصی که در خاک ایران مواد را پس از پرتاب جمع می‌کند؛ یعنی در هر کیلو که پرتاب شود ۱۰۰ هزار تومان (۲۶۰ افغانی) به نفر افغانستان و ۱۰۰ هزار تومان به نفر ایران پرداخته می‌شود.» او گفت که نقش پرتاب کننده‌های منجنیق (کمان) و گیرنده‌های مواد در آن سوی مرز افغانستان، در این کار بسیار مهم است.
منجنیق (کمان) چیست؟
صدیق‌الله یکی از کسانی است که در گذشته توسط منجنیق، مواد مخدر پرتاب می‌کرد و پس از آنکه در جریان پرتاب این مواد قبرغه‌هایش شکست، از این کار دست کشیده‌است. او می‌گوید که منجنیق از آهن، جیر(نوعی چرم)، گچ، سمنت و بوجی یا کیسه ساخته می‌شود.
صدیق‌الله در ادامه افزود که کمان اندازها، گودال‌های عمیق در یک بلندی ایجاد می‌کنند که امکان کشش کمان به طرف پایینِ نقطه‌ی جاگذاری منجنیق را دارا باشد و از آنجا با وصل کردن جیر در هربار، یک کیلو مواد را به آن سوی دیوار پرتاب می‌کنند.
به گفته‌ی صدیق، تمامی مواد پس از آن که برچسپ کاغذی گمرک طالبان را دریافت می‌کند، به جایی که منجنیق (کمان) جابه‌جا شده، انتقال می‌یاید.
به گفته‌ی وی، مرحله‌ی دوم، کُد یا نشانه‌گذاری است تا طرف مقابل که در آن سوی مرز مواد را جمع‌آوری می‌کند، مواد خودش را بر اساس نشانی کُد بشناسد.
صدیق می‌گوید که در تمامی ساعات و دقایقی که مواد را توسط منجنیق پرتاب می‌کرده، با طرف مقابلش که در خاک ایران مسؤول جمع‌آوری بسته‌های پرتاب شده بوده، تماس داشته‌است.
او تأکید می‌کند که تا زمان پایان کارِ پرتاب مواد، تماس دو طرف که با سیم‌کارت‌های ایرانی برقرار می‌شود، قطع نمی‌گردد.
صدیق الله می‌افزاید: «موادی که از طریق کمان با فاصله ۲۰۰ تا ۵۰۰ متر پرتاب می‌شود، در آن‌سوی مرز پس از جمع‌آوری داخل موتر جاسازی شده و به محل مُعیّن منتقل می‌شود . کمان اندازها باید ماهر باشند تا مواد به سمت نامعلوم پرتاب نشود و خطِ سیر را دقیق مشخص سازند؛ در غیر آن باید تاوان مواد را بدهند.»
به گفته‌ی او، این مواد از جوی یا کانالی که در میانه‌ی مرزِ افغانستان و ایران موقعیت دارد و نیز از کانالی که در نزدیکی دیوار مرزی ایران واقع است، پرتاب می‌شود.
به گفته‌ی وی، در صورتی که مرزبانان ایرانی انتقالات آن‌ها را ببینند، آن‌ها را بازداشت یا هم بر آنان شلیک می‌کنند.
یک منبع دیگر در ۱۶ قوس از درگیری میان مرزبانان ایرانی و افراد طالبان در روستای شیراحمد ماککی در ولسوالی کنگ خبر می‌دهد. به گفته‌ی این منبع، هنگام پرتاب مواد مخدر از افغانستان به سمت ایران، نیروهای مرزی ایران بر قاچاقبران شلیک کرده و در نتیجه، درگیری شدیدی میان افراد طالبان و مرزبانان ایرانی انجام شده‌است؛ هر چند مفتی حبیب‌الله الهام رییس اطلاعات و فرهنگ طالبان در ولایت نیمروز وقوع در گیری مرزی را رد کرده و آن را شلیک‌های پراکنده و اشتباهی نیروهای مرزی ایران گفته بود؛ اما منابع محلی وقوع این درگیری را نزدیک ساعت ۳ پس از چاشت، به علت قاچاق مواد مخدر گزارش داده بودند.
بربنیاد گزارش مدیریت جنایی ولایت نیمروز، در جریان ماه اول سال ۱۴۰۱ تعداد ۹۵ تن به جرم پوری‌فروشی (خُرده‌فروشی) مواد مخدر در نیمروز بازداشت و مجازات شده‌اند.
این در حالی است که این افراد، به دلیل فروش مقادیر اندک مواد مخدر در سطح شهر بازداشت و مجازات می‌شوند؛ اما مواد مخدری که قاچاقبران به بیرون از مرزها انتقال می دهند، حمایت می‌شود.
بر بنیاد آمار سازمان ملل متحد، افغانستان بزرگ‌ترین تولید کننده‌ی تریاک در سطح جهان است و بیش از ۸۵ درصد تریاک جهان را این کشور تأمین می‌کند.
