با برگزاری آخرین امتحان در ۲۱ و ۲۲ میزان در کابل، آزمون سراسری کانکور ۱۴۰۱ پایان یافت. اما این پایان رنج دختران دانش‌آموز نبود؛ زیرا آنان امسال از آزادی کامل در انتخاب رشته و دانشگاه‌های مورد علاقه‌شان برخوردار نبودند.
در این گزارش با شماری از این دانش آموزان دختر در بامیان صحبت شده‌است که آزمون کانکور امسال را ناامید کننده می‌دانند.
لایقه محبی، دختری که رویایش به حقیقت نپیوست
لایقه محبی، متولد ولسوالی یکاولنگ بامیان، از دختران دانش‌آموزی است که در یک‌سال گذشته با سردگمی زیادی مواجه بوده‌است. هنگامی که طالبان بار دوم بر سرِ قدرت شدند، او از ادامه‌ی آموزش ناامید شد و آمادگی برای آزمون کانکور را نیمه‌تمام رها کرد.
با این حال، وقتی که زمان برگزاری کانکور اعلام شد، او به کمک خانواده و استادانش، فهرستی از رشته‌های مورد علاقه‌اش را ترتیب داد و آن را با خودش به امتحان برد.
او می‌گوید که انتخاب دومش رشته‌ی اقتصاد بود؛ اما شب که خانه رفت، از رسانه‌ها شنید که دختران به این رشته‌ها معرفی نمی‌شوند.
در کنار آن، انتخاب چهارم لایقه زراعت بود؛ اما این رشته را در ورق رشته‌ها نیافت. به این ترتیب، او نتوانست بربنیاد فهرست تنظیم شده‌اش، رشته‌های مورد علاقه‌اش را انتخاب کند؛ به‌همین خاطر اضطرابِ آزمون برایش دو چندان شد.
لایقه در این باره به‌خبرنگار تلویزیون آمو گفت: «مجبور شدم رشته‌هایی را انتخاب کنم که اصلن به آن‌ها علاقه نداشتم و کاملن برنامه‌ی زندگی‌ام تغییر خورد.»
او افزود که این روند برای دخترانی مثل او، «خیلی ناامید کننده» است.
این دانش آموز تأکید کرد: «دولتی که زنان در آن کار نکنند، پیش‌رفتی در آن نیست.»
رخشانه: کاش پسر می‌بودم
رخشانه، در ولسوالی وَرَس بامیان زندگی می‌کند، او نتوانست در مراکز آموزشی دوره‌ی آمادگی کانکور را سپری کند؛ اما در یک‌سال گذشته، در خانه تمام تلاش خود را کرد تا بتواند به‌رشته‌ی مورد علاقه‌اش راه یابد.
او پس از طب، رشته‌ی اقتصاد را انتخاب کرد. حالا نگران است که مبادا وزارت تحصیلات عالی اداره‌ی طالبان او را به دانشکده‌های اقتصاد معرفی نکند؛ موضوعی که سبب شده‌است رخشانه نسبت به آینده‌اش «بدبین» شود و آرزو کند که کاش پسر می‌بود.
به گفته‌ی خودش، «احساس می‌کنیم که ما چه کمی داریم. دختران تاهنوز در هیچ رشته‌ای از پسران کم و کاستی نداشته‌اند؛ اما باتوجه به این وضعیت، کاش پسر می‌بودم.»
وحیده: امیدوارم که طالبان از این تصمیم خود منصرف شوند
وحیده که در مرکز بامیان زندگی می‌کند، در ۱۵ میزان امسال آزمون کانکور را سپری کرد؛ اما خلاف سال‌های گذشته، با محدودیت‌هایی روبه‌رو شد.
به گفته او، در فهرست انتخاب رشته رشته‌های ژورنالیزم، زراعت، انجینیری، هنرهای زیبا و وترنری برای دختران حذف شده بودند.
وحیده در یک و نیم سال کوشش کرد که نمره‌ی مورد نیاز دانشکده‌ی اقتصاد دانشگاه کابل را به‌دست آورد و امیدوار بود که در این رشته کامیاب شود. او دو گزینه‌ی اول و دوم را اقتصاد انتخاب کرد؛ اما مشخص نیست که آیا به این رشته معرفی خواهد شد یا نه.
وحیده به‌خبرنگار تلویزیون آمو می‌گوید: «بسیار ناامید کننده است که یک‌سال با تمام ناامیدی درس بخوانیم؛ ولی ببینیم که این رشته را نمی‌توانیم انتخاب کنیم. ما را یک‌سال به عقب بردند.»
او می‌گوید که امیدوار است اداره‌ی طالبان از این تصمیم خود منصرف شود.
این دانش آموزان دختر در بامیان، از جامعه‌ی جهانی می‌خواهند که تلاش کنند تا محدودیت‌ها از فرا راهِ دختران در افغانستان برداشته شود.
طالبان به‌تازگی قوانین جدیدی را ایجاد و اعلام کرده‌اند که دانش‌جویان دختر، اجازه‌ی تحصیل در شماری از رشته‌های دانشگاهی را ندارند. این شرایط جدید سبب شده‌است که ناراحتی دختران دانش‌جو از این قوانین، دوباره افزایش یابد.
فعالان آموزش عالی می‌گویند که باتوجه با این محدودیت‌ها، شمار دختران دانش‌آموزِ متقاضیِ ورود به دانشگاه در افغانستان در سال‌های آینده به‌شدت کاهش خواهد یافت؛ مگر این‌که طالبان مکتب‌های متوسطه را به‌روی دختران بین صنف ۶ تا ۱۲ بازگشایی کنند.
