همزمان با تصمیم روسیه برای به رسمیت شناختن طالبان، شماری از شهروندان، بهویژه زنان، با ابراز نگرانی میگویند این اقدام در حالی صورت میگیرد که طالبان هیچ مشروعیت داخلی ندارند و چنین تصمیمی سرکوب و حذف نیمی از جامعه را مشروعیت میبخشد.
آنان تأکید میکنند طالبان در حدود چهار سال گذشته بهجای کسب مشروعیت مردمی، سرکوب را تشدید کرده و زنان و دختران را از آموزش، کار و حضور در جامعه محروم ساختهاند.
مریم، باشنده کابل، میگوید: «چهار سال است از تحصیل و کار محروم هستیم. طالبان بهجای پاسخگویی به مردم، فقط سرکوب را بیشتر کردهاند و هیچوقت مشروعیت مردمی نداشتهاند. حالا روسیه با این تصمیم به سرکوب ما زنها رسمیت میدهد.»
مصطفی، باشنده فراه، نیز میافزاید: «وضعیت بشری در افغانستان وخیم است. کشورهایی که با حکومت فعلی افغانستان تعامل میکنند یا آن را به رسمیت میشناسند، نباید چشم خود را بر وضعیت حقوق بشری افغانستان ببندند.»
همزمان با این واکنشها، اتحاد فعالان حقوق بشر که متشکل از چهرههای مدنی، حقوقدانان و مدافعان آزادی است، در بیانیهای اعلام کرده است به رسمیتشناسی طالبان توسط روسیه، نقض آشکار منشور سازمان ملل، اعلامیه جهانی حقوق بشر و تعهدات بینالمللی برای حفاظت از غیرنظامیان، بهویژه زنان و اقلیتها است.
این اتحاد هشدار داده است که حکومتی که با زور و سرکوب بر سر کار آمده باشد، مشروعیت ندارد و شناسایی آن نقض مسئولیتهای جهانی بهشمار میرود.
در بیانیه این اتحاد آمده است: «حکومتی که از راه زور، ترور یا سرکوب حاکم شده باشد و این اصول را آشکارا نقض کند، فاقد مشروعیت سیاسی و حقوقی است و شناسایی رسمی آن از سوی دیگر کشورها نهتنها بیاساس، بلکه نقض مسئولیتهای بینالمللی، بهویژه در قبال ملتهای ستمدیده محسوب میشود.»
در همین حال، برخی فعالان حقوق بشر و آگاهان سیاسی میگویند در حالیکه ابتداییترین حقوق مردم، بهویژه زنان و کودکان، آشکارا نقض میشود، به رسمیتشناسی طالبان از سوی روسیه خلاف اصول دموکراتیک و فاقد هرگونه مشروعیت جهانی است.
نجیبالرحمن شمال، آگاه سیاسی، میگوید: «در چهار سال گذشته حکومت سرپرست افغانستان در حالیکه به حکومت منتخب مردم تبدیل نشده و هیچگونه مشروعیتی ندارد، سرانجام از سوی روسیه به رسمیت شناخته شد؛ در حالیکه این مسئله خلاف تمام قوانین و مقررات بینالمللی، کنوانسیونها و منشور سازمان ملل، بهویژه در حوزه حقوق بشر است.»
زحل راد، فعال حقوق بشر، نیز میافزاید: «من فکر نمیکنم که به رسمیت شناختن طالبان دردی را دوا کند. گروه طالبان باید مشروعیتشان را از مردم افغانستان بهدست بیاورند.»
روسیه نخستین کشوری است که اداره طالبان را به رسمیت شناخته است؛ رژیمی که دادگاه کیفری بینالمللی حکم بازداشت رهبر و رئیس دادگاه عالی آن را به اتهام جنایت و نقض گسترده حقوق بشر صادر کرده است.
این در حالی است که جامعه جهانی همواره رعایت حقوق بشر را از پیششرطهای اصلی عادیسازی روابط با طالبان دانسته بود؛ اما با وجود گزارشهای متعدد درباره نقض گسترده حقوق بشر — از قتل نظامیان و اعضای دولت پیشین گرفته تا سرکوب زنان، معترضان و سیاستهای سختگیرانه — روسیه برخلاف این معیارها به سوی مشروعیتبخشی به طالبان گام برداشت.