بخش زنان ملل متحد در گزارشی تازه هشدار داده است که افغانستان تحت حاکمیت طالبان به شدیدترین بحران حقوق زنان در سطح جهانی دچار شده است؛ بحرانی که به گفته این نهاد، دستاوردهای چند دهه‌ای زنان افغانستان را از میان برده و آنان را از تمامی جنبه‌های زندگی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی حذف کرده است.
بر اساس این گزارش که با حمایت اتحادیه اروپا تهیه شده، حدود ۸۰ درصد از زنان و دختران جوان افغانستان کسانی که باید ستون‌های آینده کشور باشند از تحصیل، کار یا آموزش فنی محروم شده‌اند.
از نهاد آف داده است که این رقم نمایانگر وضعیت فاجعه‌باری‌ست که افغانستان را از نظر شاخص برابری جنسیتی به یکی از پایین‌ترین رتبه‌ها در جهان رسانده است.
در این گزارش آمده است که پس از تصرف افغانستان توسط طالبان در اگست ۲۰۲۱، هیچ زنی در ساختارهای دولتی، چه در کابینه و چه در دفاتر محلی، به کار گماشته نشده است.
طبق این گزارش چنین محرومیتی، نه‌تنها نقض آشکار حقوق انسانی و شهروندی زنان است، بلکه مانعی جدی در برابر توسعه پایدار و پیشرفت جامعه به حساب می‌آید.
نهاد زنان ملل متحد همچنین تأکید کرده که بیش از ۸۰ فرمان، حکم و بخشنامه‌ای که طالبان در این مدت صادر کرده‌اند، به‌گونه‌ای سیستماتیک و برنامه‌ریزی‌شده برای محدودسازی آزادی و استقلال زنان طراحی شده‌اند.
این فرامین شامل ممنوعیت آموزش دختران بالاتر از صنف ششم، ممنوعیت کار زنان در اکثریت حرفه‌ها، و منع ورود آن‌ها به فضاهای عمومی مانند پارک‌ها، سالن‌های ورزشی، استخرها و کلوپ‌های تفریحی می‌شود.
این نهاد می‌گوید با وجود تمام فشارها، مقاومت زنان افغانستان همچنان الهام‌بخش است.
نهاد زنان سازمان ملل گفته است که در ولایت نورستان، یکی از محروم‌ترین و دورافتاده‌ترین ولایت‌های افغانستان، برنامه‌ای برای سوادآموزی زنان و دختران آسیب‌پذیر راه‌اندازی کرده است.
در قالب این برنامه، ۱۳۰ کمیته سوادآموزی روستایی ایجاد شده تا به زنان محلی کمک کند نه‌تنها خواندن و نوشتن بیاموزند، بلکه بتوانند به مراقبت‌های بهداشتی دسترسی پیدا کرده، معیشت خود را تقویت کنند و تاب‌آوری اجتماعی و روانی خود را افزایش دهند.
فریبا (نام مستعار)، یکی از دخترانی که در بحبوحه این ممنوعیت‌ها از دانشگاه بازمانده، می‌گوید: «گاهی از خودم می‌پرسم چگونه می‌توان در این شرایط تاریک امیدوار ماند. با این وجود، به آینده امیدوارم و به خودم اطمینان می‌دهم که تاریکی به زودی پایان خواهد یافت و زنان و دختران جامعه ما بار دیگر به فرصت‌های شغلی، تحصیلی و حقوق اساسی خود دست خواهند یافت.»
اطهر (نام مستعار)، دختری دیگر که رؤیای مهندس شدن را در سر داشت، پس از بسته شدن دانشگاه‌ها، یک فروشگاه آنلاین فروش محصولات آرایشی و بهداشتی راه‌اندازی کرده است.
او به این نهاد می‌گوید: «تسلیم شدن در قاموس من نیست. همیشه راهی برای خروج از مشکلات وجود دارد.»
ملل متحد گفته است که این نمونه‌ها تنها گوشه‌ای از اراده شکست‌ناپذیر زنانی هستند که علی‌رغم سرکوب بی‌سابقه، دست از تلاش برای زنده نگه‌داشتن امید و نقش‌آفرینی در جامعه نکشیده‌اند.
سوزان فرگوسن، نماینده نهاد زنان سازمان ملل متحد در افغانستان، می‌گوید: «این فقط مربوط به حقوق – و آینده – زنان و دختران افغان نیست. این مربوط به چیزی است که ما به عنوان یک جامعه جهانی از آن دفاع می‌کنیم. اگر اجازه دهیم زنان و دختران افغان ساکت شوند، این پیام را می‌فرستیم که حقوق زنان و دختران در همه جا یکبار مصرف است. و این یک سابقه بسیار خطرناک است.»
او افزود: «نهاد زنان سازمان ملل متحد در حال سرمایه‌گذاری روی قدرت، رهبری و انعطاف‌پذیری زنان افغان است. ما از حقوق زنان دفاع می‌کنیم و فضاهایی را ایجاد می‌کنیم تا صدای واقعی آن‌ها شنیده شود. این کار ما، یک اقدام انکارناپذیر همبستگی است.»
نهاد زنان سازمان ملل در این گزارش به تاریخ پرفرازونشیب مبارزات زنان افغان نیز اشاره کرده است. از کسب حق رأی در سال ۱۹۱۹، یک سال پیش از زنان امریکا، تا مشارکت فعال در ساختارهای سیاسی، اجتماعی و حقوقی کشور در دهه‌های گذشته.
در این گزارش آمده است: «این گزارش، نه‌تنها آینه تمام‌نمای وضعیت کنونی زنان در افغانستان است، بلکه فراخوانی‌ست برای اقدام جهانی. نهاد زنان سازمان ملل از تمام کشورها، نهادها و وجدان‌های آگاه جهانی خواسته است که سکوت در برابر سرکوب زنان افغان را جایز ندانند و حمایت خود را از مبارزات آنان دوچندان کنند.»
