با آن که طالبان پیش از این نیز برای صدها فارغ مدرسه‌های دینی پاکستان سند ماستری و لیسانس داده‌اند، فهرست‌های تازه وزارت تحصیلات عالی طالبان که روز چهارشنبه نشر شد نشان میدهد که این بار نیز برای حداقل ۲۰۰ تن از فارغان مدرسه دارالعلوم حقانیه اکوره ختک پاکستان سندهای لیسانس و ماستری توزیع می‌شود.
در این فهرست‌ها آمده است که طالبان برای ۱۳۰ فارغ این مدرسه سند ماستری و برای ۶۲ تن دیگر آنان سند لیسانس می‌دهند.
طالبان برای توزیع این مدرک‌ها روزهای چهارشنبه، پنجشنبه و شنبه را تعیین کرده‌اند.
بر بنیاد چهار فهرستی که از سوی این وزارت نشر شده به دو هزار و ۲۳۱ ملا و فارغ مدرسه‌های مشخص، مدرک لیسانس (برای ۹۵۱ تن) یا ماستری (برای هزار و ۲۸۰ تن) توزیع می‌شود. شمار زیاد این افراد از مدرسه‌های پاکستانی هستند.
این فهرست‌ها نشان می‌دهند که از میان هر پنج تن یک تن آن در مدرسه‌های دینی پاکستان آموزش دیده‌اند.
یافته‌های آمو از فهرست‌های نشر شده طالبان نشان می‌دهند که کم و بیش ۲۰۰ تن از این افراد فارغ دارالعلوم حقانیه اکوره ختک در پاکستان هستند.
دارالعلوم حقانیه اکوره ختک برای نخستین بار درمیزان ۱۳۲۶ هجری خورشیدی از سوی مولانا عبدالحق در خیبر پختونخوای پاکستان ایجاد شد؛ داراالعلومی که به‌گفته برخی پژوهشگران، چهره‌های ارشد طالبان به‌شمول اختر محمد منصور رهبر پیشین طالبان، جلال الدین حقانی رهبر پیشین شبکه حقانی، سراج الدین حقانی سرپرست وزارت داخله طالبان، عبدالحکیم حقانی رییس دادگاه عالی طالبان از این دارالعلوم فارغ شده‌اند.
به‌گفته این پژوهشگران، اکنون دارالعلوم حقانیه برای طالبان جایگاه «دانشگاه طالبانی» را دارد.
مجیب خلوت‌گر، روزنامه نگار، در این باره می‌گوید: «دارالعلوم اکوره ختک پاکستان نقش برجسته‌ی در ترویج افکار افراطی در افغانستان و منطقه داشته است. مدرسه اکوره ختک رهبران طالبان را طوری آموزش داده است که همه حافظ منافع پاکستان اند؛ چه به گونه مستقیم و یا غیر مستقیم. توزیع سند به فارغان مدرسه ها و ملا ها جایگاه علمی و اکادمیک افغانستان را صدمه می‌زند.»
در این میان این اقدام طالبان با واکنش‌های شهروندان کشور نیز همراه شده است.
یک باشنده کابل می‌گوید: «طالبان زنان و دختران را از آموزش و تحصیل محروم کرده اما به ملا های که سال ها در مدرسه های پاکستان درس خوانده، سند ماستری و لیسانس میدهد. واقعآ شرم آور است هزاران جوان تحصیل کرده بیکار مانده اما طالبان به جای آنان چند تا ملا آموزش دیده در مدرسه های پاکستانی را جابجا می کند.»
یک باشنده دیگر کابل می‌گوید: «طالبان دانشگاه ها و مکاتب را به مدرسه های دینی تبدیل کرده است. استادان ورزیده دانشگاه ها را برکنار کردند و اکنون بجای آنان ملاها را آورده است. این وضعیت برای ما و نسل ما فاجعه بار است.»
با این‌همه، به باور برخی آگاهان، طالبان در نزدیک به چهار سال گذشته با تلاش‌های گام به گام نظام تحصیلی کشور را به خواست خودشان مهندسی کرده‌اند.
آگاهان همچنین تاکید دارند که تغییر نصاب تحصیلی با افزایش مضامین مورد سلیقه طالبان و حذف مضامین کاربردی مدرن، برکناری شماری از کادرهای شناخته شده علمی از ساختار دانشگاه‌ها و جاگزینی ملاها، حذف زنان و دختران از نظام دانشگاهی و توزیع مدرک‌های ماستری و لیسانس به ملاها و فارغان مدرسه‌های مشخص، به ویژه فارغان مدرسه‌های پاکستانی از موارد اند که نظام تحصیلی کشور را به‌شدت با چالش و بحران رو به‌رو ساخته است.
