کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهجویان میگوید که از آغاز سال ۲۰۲۳ میلادی تا کنون، حدود ۳.۴ میلیون مهاجر از پاکستان و ایران اخراج و به افغانستان بازگشتهاند. به گفته این سازمان، تنها در یک ماه اخیر بیش از ۲۵۰ هزار مهاجر از پاکستان و ایران اخراج شدهاند که بخش بزرگی از این موارد، اخراجهای اجباری بوده است.
ملل متحد وضعیت مهاجران بازگشته به افغانستان را نگرانکننده میخواند و تأکید میورزد که روند بازگشت باید داوطلبانه باشد.
این در حالی است که زندگی برای مهاجران کشور در پاکستان و ایران، با گذشت هر روز دشوار تر میشود. اخراج از کار، هشدار از همکاری با مهاجران، وضع محدودیتهای آموزشی، عدم تمدید ویزه، بازرسی خانهبهخانه، بازداشت و اخراج اجباری و حتی باجگیریهای سازمان یافته از مهاجران؛ حکایتهایی هستند که شهروندان کشور آنها را در ایران و پاکستان روایت میکنند.
پاکستان از آغاز سال جدید میلادی مرحله دوم اخراج اجباری مهاجران کشور را آغاز کرده و این روند تا کنون به شدت ادامه یافته است.
آمارها نشان میدهند که روزانه حدود ۲ تا ۳ هزار مهاجر کشور به گونه اجباری و داوطلبانه خاک پاکستان را ترک میکنند.
مرحله دوم اخراج اجباری مهاجران از پاکستان با روند اخراج اجباری مهاجران دارای کارت «ایسیسی» از ۳۱ مارچ آغاز شد. به گفته مقامهای پاکستانی دارندگان کارت «پی او آر» نیز تا ۳۰ جون باید این کشور را ترک کنند. با این حال تاکنون بیش از ۱۴۵ هزار مهاجر از پاکستان اخراج شدهاند و قرار است مرحله سوم اخراج اجباری مهاجران پس از ۳۰ جون آغاز شود.
فرشته عباسی پژوهشگر دیدبان حقوق بشر میگوید: «اخراج اجباری مهاجران برای ما نگران کننده است، مهاجران پس از بازگشت به افغانستان از حقوق انسانی و بشری شان محروم میشوند. شمارِ زیاد این مهاجران پس از بازگشت با خطر تهدید و زندانی شدن ازسوی طالبان روبهرو میشوند.»
در سوی دیگر، ایران نیز شدت اخراج اجباری مهاجران افغانستان را افزایش داده است، بر بنیاد گزارشها از مارچ ۲۰۲۴ تا مارچ ۲۰۲۵ میلادی ایران بیش از ۱.۲ میلیون مهاجران کشور را اخراج کرده است.