پس از تحول سیاسی سال پسین در افغانستان، بسیاری از افراد شغل خود را از دست دادند و شماری هم از مکان‌های اصلی‌شان بی‌جا شدند و حالا در وضعیت دشواری قرار دارند. برخی کشورها به‌منظور حمایت از مردم بی‌جاشده‌ی افغانستان کمک‌های بشردوستانهی شان را به کشور سرعت بخشیدند.
سازمان جهانی غذا و هلال احمر درکنار سایر نهادهای کمک کننده از شمار نهادهایی استند که بیش‌تر کمک‌های بشردوستانه را به‌مردم افغانستان انجام دادند. در همین حال برخی از شهروندان از نبود شفافیت در توزیع این کمک‌ها و توزیع ناعادلانه‌ی آن‌ها گلایه‌مند استند.
حمیدالله باشنده‌ی کابل است. او یک پای خود را در انفجاری در کابل از دست داده و مسوولیت یک خانواده‌ی هشت نفری را برعهده دارد.
او می‌گوید که در محل زندگی‌اش چندین‌بار فهرست ساکنان آن منطقه برای دریافت کمک ترتیب شده؛ اما به‌علت نداشتن شناخت و واسطه نام او در این فهرست گنجانده نشده و کمک‌ها به افرادی تعلق می‌گیرد که با طالبان شناخت دارند و یا از بستگان وکلای گذر استند.
حمیدالله می‌گوید: «ما می‌بینیم و می‌شنویم که خیلی کمک به افغانستان آمده؛ اما به فکر ما غریبا کیست؟ باورکنید در شرایطی هستم گه گفتنش سخت است، چند روز است آرد در خانه ندارم و اطفالم گشنه است، مجبور شدم دست به گدایی بزنم دیگر چاره نمانده بود.»
در اوایل فروپاشی جمهوریت کمک‌های بشردوستانهی زیادی به افغانستان رسید، در کنار توزیع مواد غذایی، پول نقد نیز در فهرست این کمک‌ها قرار داشت. بربنیاد اطلاعات، برای برخی شهروندان از سوی نهادهای کمک کننده کارت‌هایی توزیع شد که (دارندگان آن‌ها) ماهانه تا ۲۰۰ دالر امریکایی پول دریافت می‌کنند؛ اما مردم از نبود شفافیت در توزیع این کمک‌ها شکایت دارند. ظاهرن این کمک‌ها هیچ تغییر محسوسی در زندگی مردم نیاورده‌است.
لعل محمد باشنده‌ی اصلی شهر مزارشریف است و از اثر جنگ‌های اخیر از هلمند به کابل آواره شده و در گوشه‌ای از شهر کابل مصروف دست‌فروشی است، او می‌گوید که درآمد روزانه‌اش بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ افغانی است که برای یک خانواده‌ی پنج نفره بسنده نیست.
به‌گفته‌ی لعل محمد، همسرش بیمار است، با این حال از روی ناچاری و گذراندن زندگی در خانه‌های مردم لباس‌شویی می‌کند تا زندگی بخور و نمیر آن‌ها سپری شود.
لعل محمد می‌افزاید: «در مزار وضعیت زندگی ما بهتر بود، بعد از تحولات مجبور شدیم به کابل بیاییم، وسایل خانه را به‌فروش رساندیم. این‌جا هم زندگی ما خیلی سخت می‌گذرد، برای ما از هیچ نهادی کمک صورت نگرفته‌است. می‌بینیم مردم کمک دریافت می‌کنند؛ اما نمی‌دانیم به چه طریقی؟ هیچ کس از حال ما نپرسیده‌است. چند بار به سره‌میاشت رفتم؛ اما به من اجازه‌ی داخل شدن را ندادند.»
سخی در دشت برچی کابل زندگی می‌کند، او با کراچی اموال دکان‌داران را حمل می‌کند و درآمد ناچیزی از این راه دارد. وی می‌گوید: «از بام تا شام برای پیدا کردن لقمه نانی در کنار جاده ایستاد می‌شوم و بعضی شب‌ها دست خالی به خانه برمی‌گردم. تا هنوز ندیدیم که این کمک‌ها که می‌گویند، سیاه است یا سفید.»
هیچ نهادی حق دخالت در روند کمک رسانی را ندارد
در همین حال، برخی از نهادهای مددرسان در افغانستان برشفاف بودن روند توزیع کمک‌های‌شان تأکید می‌کنند. وحیدالله امانی سخن‌گوی بخش افغانستان برنامه‌ی جهانی غذا می‌گوید که برنامه جهانی غذا، پلان داشت که از آغاز سال ۲۰۲۱ الی ختم این سال برای ۱۴میلیون فرد نیازمند موادغذایی برساند. اما باتحولاتی که در ماه آگست به‌وجود آمد. این نهاد کمک‌هایش را سرعت بخشید که تا ختم سال ۱۵میلیون نفر را تحت پوشش کمک‌هایش قرارداد.
آقای امانی با اشاره به این‌که ارزش این کمک‌ها به ۱۷۰ میلیون افغانی می‌رسد، خاطرنشان کرد که این کمک‌ها به شکل نقدی و غیر نقدی برای نیازمندان توزیع شده‌است.
به گفته‌ی سخن‌گوی برنامه‌ی جهانی غذا در افغانستان، کمک‌های بشردوستانهی این نهاد در هماهنگی با سایر نهادهای بین‌المللی و نمایندگان مردم انجام می‌شود. وی افزود:”ما در پروسه‌ی کمک‌رسانی به هیچ فردی اجازه‌ی دخالت نمی‌دهیم. به‌همین منظور ما یک شماره‌ی تماس رایگان را اعلام نمودیم که مردم می‌توانند شکایت‌شان را ثبت کنند.»
هلال احمر افغانستان یکی دیگر از نهادهای مهم امدادرسانی در افغانستان شمرده می‌شود که همواره آسیب دیدگان حوادث طبیعی را در افغانستان کمک می‌کند. مسوولان این نهاد نیز می‌گویند که این اداره در روند کمک‌رسانی به هیچ فردی اجازه‌ی دخالت نمی‌دهد.
عرفان‌الله شرف‌زوی سخن‌گوی اداره‌ی هلال احمر در افغانستان می‌گوید که کمک‌های این نهاد به چند بخش تقسیم می‌شود که افراد را با نظرداشت آسیب‌پذیری آنان کمک می‌کند و این کمک‌ها به‌طور عادلانه، بدون دخالت حکومت (اداره‌ی طالبان) و باشندگان منطقه توزیع می‌شود.
او تاکید کرد: «ما در یک‌سال گذشته یک ونیم میلیون نیازمند را تحت پوشش قرار دادیم. این کمک‌ها شامل مواد خوراکی، وسایل ابتدایی زندگی و پول نقد می‌باشد که در مناطق مختلف افغانستان به نیازمندان توزیع شده‌است. در سروی که انجام می‌شود نیز به افراد پرنفوذ منطقه اجازه‌ی دخالت نمی‌دهیم.»
خبرنگار تلویزیون آمو تلاش کرد تا در این باره نظر نمایندگان طالبان را نیز داشته باشد؛ اما با تماس مکرر موفق به این کار نشد.
این درحالی است که پس از روی‌دادهای طبیعی پسسن که در افغانستان پیش آمد، شمار افراد نیازمند در کشور افزایش یافت. سیلاب‌های اخیر در ولایت لوگر و زلزله در پکتیکا و خوست دار و ندار مردم را از بین بُرد. با آن‌که از سوی نهادهای مددرسان کمک‌هایی به این مناطق رسید؛ اما باشندگان این مناطق کمک‌های رسیده را بسنده نمی‌دانند.
