با پایان قریبالوقوع طرح حفاظت موقت برای پناهجویان کشور در ایالات متحده، بسیاری از شهروندان افغانستان که پس از سقوط دولت پیشین به امریکا پناه آوردند، میگویند بازگرداندنشان به افغانستان میتواند به قیمت جانشان تمام شود.
سید یعقوب قتالی، فرمانده پیشین امنیتی در ولایت هرات، از جمله این پناهجویان است که در دوره حضور امریکا به نیروهای امریکایی کمک میکرد.
او که پس از تسلط طالبان بر افغانستان با دشواریهای فراوان خود و خانوادهاش را از مسیر امریکای جنوبی به ایالات متحده رساند، اکنون در شهر هیوستون زندگی میکند.
قتالی به رادیو عمومی امریکا گفت: «اگر برگردم، صد در صد من و خانوادهام را خواهند کشت. من حتی نامه تهدیدآمیز دارم.»
قتالی اکنون در حالیکه فرزندانش به مکتب میروند و خود به عنوان مشاور کرایه آپارتمان کار میکند، با خطر اخراج مواجه است.
او میگوید ایمیلی دریافت کرده که باید خاک امریکا را ترک کند و در صورت ماندن، باید روزانه ۹۰۰ دالر جریمه بپردازد.
در همین حال، محمد امیری، کارآموز پیشین خلبانی در نیروی هوایی افغانستان که با ویزای مهاجرت ویژه به امریکا آمده، نیز میگوید با وجود داشتن گرین کارت، از آیندهاش نگران است: «احساس امنیت نمیکنیم. اگر ما را به کشورمان برگردانند، شکنجه یا کشته خواهیم شد.»
به گفته علی زکریا، وکیل مهاجرت مستقر در هوستون، این نگرانیها بیدلیل نیست: «توصیه من به تمام موکلانم این است که تا وقتی شهروند امریکا نشدهاند، از ابراز دیدگاههای سیاسی در رسانههای اجتماعی یا شرکت در اعتراضات خودداری کنند.»
در حالیکه برنامه(تیپیاس) برای پناهجویان افغانستان از سپتمبر ۲۰۲۳ آغاز شده و تا ۲۰ می تمدید شده است، کریستی نوئم، وزیر امنیت داخلی ایالات متحده، اعلام کرده این برنامه دیگر تمدید نخواهد شد.
او دلیل این تصمیم را بهبود وضعیت امنیتی و اقتصادی افغانستان عنوان کرده؛ ادعایی که با هشدار سطح ۴ وزارت خارجه امریکا در تضاد است: «به دلیل ترور، جرم، ناآرامی و آدمربایی به افغانستان سفر نکنید.»
بیش از ۲۰۰ هزار شهروند افغانستان پس از سقوط کابل به امریکا پناه آوردند.
بسیاری از آنها به گفته خلیل یارزاده، مترجم پیشین نیروهای ناتو و مسئول برنامه ویزای مهاجرت ویژه در سازمان Combined Arms، جان خود را برای کمک به امریکا به خطر انداختهاند.
او میگوید: «لغو حمایتها یعنی خیانت به کسانی که به ما کمک کردند.»
با وجود تلاش برخی اعضای کانگرس برای تصویب «قانون تعدیل افغانستان» بهمنظور تسهیل روند اقامت افغانهای همکار با امریکا، این طرح تاکنون به سرانجام نرسیده است.
در نبود چنین حمایتهایی، آینده هزاران شهروند افغانستان ساکن امریکا همچنان در ابهام باقی مانده است.