در طرح تازه ملل متحد برای افغانستان دیدگاه کشورها و طالبان روی چگونگی مبارزه با هراسافکنی گردآوری شدهاست.
برخی از آگاهان مسائل امنیتی میگویند که با توجه به رابطه تنگاتنگ و ایدیولوژیک طالبان با برخی گروههای هراسافکن در داخل افغانستان، طرح تازه نمیتواند بساط هراسافکنی را از افغانستان جمع کند.
کشورهایی که در روند دوحه حضور داشتهاند و حتا همپیمان طالبان اند نیز از حضور، فعالیت و تهدید گروههای هراسافکن از افغانستان زیر اداره طالبان ابراز نگرانی کردهاند.
در شرایطی که نام بسیاری از سران طالبان در فهرست تحریمهای ملل متحد، ایالات متحده و اتحادیه اروپا قرار دارند و برخیها شبیه وزارت خارجه امریکا، طالبان را یک گروه هراسافکن میپندارند، آیا ممکن است که از آنها دوباره در برابر هراسافکنی استفاده کرد؟
بسمالله تابان، آگاه نظامی، میگوید: «توقع از طالبان در زمینه مبارزه با تروریزم یک نوع توقع خوشبینانه و واهی تلقی میشود، چگونه میتوانیم از یک گروهی که خودش تمام شرایط یک گروه تروریستی را دارد و رفتار شدید تروریستی داشته، انتظار داشته باشیم که در زمینه مبارزه با تروریزم نیازهای جهانی را برآورده سازد.»
روشن نیست که در طرح تازه، کشورها چه دیدگاهی در مبارزه با هراسافکنی دادهاند. اما چندین گزارش ملل متحد میگوید، افغانستان زیر اداره طالبان به پناهگاه گروههای داعش، القاعده و تحریک طالبان پاکستانی مبدل شدهاست.
گزارش اخیر شورای امنیت اعلام کرد که طالبان محیط مناسب برای القاعده فراهم کردهاند و خانههای امن، حتا در قلعه فتح الله و وزیر اکبرخان کابل و اردوگاههای آموزشی در سراسر افغانستان در اختیار این گروه گذاشته اند.
کمیته نظارت بر تحریمهای شورای امنیت گفته، تحریک طالبان پاکستان(تیتیپی) نیز با پشتیبانی طالبان از افغانستان عملیات در برابر پاکستان انجام میدهد و تبانی نزدیک با القاعده دارد.
محمد رادمنش، آگاه نظامی میگوید: «طرح موزاییک ملل متحد به شرط تحقق آن که در توافقنامه دوحه نیز تصریح یافته، قدمهای است که طیفهای سیاسی و نظامی افغانستان با آن موافقت دارند و آن شرایطی است برای ختم قدرت مطلقه طالبان.»
از سوی دیگر، نشستهای منطقهای و جهانی نشان داده که هر کشور از یک یا چند گروه خاص در افغانستان نگرانی دارد. بهگونه نمونه، چین از جنبش ترکستان شرقی، پاکستان از تیتیپی و یا ازبیکستان از جنبش اسلامی ازبیکستان اما، از منطقه تا جهان نگرانی مشترک همه، فعالیت و تهدید، و انجام عملیاتهای فرامرزی داعش خراسان بودهاست.
برخی کشورها از همسویی و همکاری با طالبان برای پیکار در برابر داعش سخن گفتهاند.
با این حال، مردم که هنوز بهای ناامنی برخاسته از فعالیت گروههای چون داعش را میپردازند، میگویند که هرگونه طرح باید به پایان تهدیدها بیانجامد.
یک باشنده کابل میگوید: «ما از جامعه جهانی میخواهیم که جلو حملات گرفته شود، از طرف هر گروهی که است باید جلو آن گرفته شود و ما در آرامی زندگی کنیم و افغانستان به صلح و ثبات برسد.»
با این همه، طالبان حضور، فعالیت و تهدید گروههای هراسافکن در خاک افغانستان را رد کردهاند، هرچند که گزارشهای ملل متحد چیز دیگری میگویند، با این حساب، دیده شود که طرح تازه ملل متحد برای برچیدن ریشه هراسافکنی از افغانستان میتواند نقشه راه موثر بکشد و یا خیر.