زنان

تلاش نهادهای زنان برای دفاع از حقوق زنان در افغانستان

گزارشی با عنوان «رهبری در شرایط بحران: استراتژی‌های مؤثر سازمان‌های زنان‌محور برای دفاع از حقوق در افغانستان» به بررسی چگونگی تطبیق راهبردهای این نهادها برای دفاع از حقوق زنان تحت شرایط سرکوب‌گرانه پس از بازگشت طالبان به قدرت پرداخته است.

این گزارش که به همکاری پروژه صدای زنان و رهبری در شرایط بشردوستانه تهیه شده، تلاش‌های سازمان‌های زنان‌محور در داخل افغانستان و دیاسپورا را برای ادامه فعالیت‌ها، تقویت صدای زنان و تأمین منابع مالی در میان محدودیت‌های شدید برجسته می‌کند.

این گزارش به پیشرفت‌های چشمگیر در حقوق زنان پیش از اسد ۱۴۰۰ اشاره می‌کند. این پیشرفت‌ها شامل افزایش مشارکت زنان در تصمیم‌گیری‌ها و ظهور سازمان‌های زنان‌محور برای ترویج برابری جنسیتی بود که با حمایت ابتکارات بین‌المللی به تقویت ظرفیت رهبران زن افغانستان کمک کرد.

با این حال، در گزارش آمده است که بازگشت طالبان به قدرت، این دستاوردها را معکوس کرد و «محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ای بر زنان و مشارکت آن‌ها در زندگی عمومی اعمال کرد و فضایی پر از تهدید و خشونت ایجاد کرد.»

در گزارش آمده که در واکنش به محدودیت‌ها، سازمان‌های زنان‌محور رویکردهای خود را از فعالیت‌های عمومی به پروژه‌های سطح جامعه تغییر داده‌اند. بسیاری از این سازمان‌ها فعالیت‌های خود را با پروژه‌های بشردوستانه ادغام کرده‌اند، از جمله برنامه‌های معیشتی و درآمدزایی که نیازهای فوری زنان را برطرف کرده و تلاش‌های آن‌ها را به‌صورت محتاطانه حفظ می‌کند.

بر بنیاد این گزراش، باوجود کاهش حمایت‌های بین‌المللی، سازمان‌های زنان‌محور با استفاده از پلتفرم‌های جهانی مانند زوم، اکس، و مایکروسافت تیمز توانسته‌اند صدای زنان افغانستان را تقویت کنند و منابع مالی لازم را تأمین نمایند.

در گزارش آمده که این سازمان‌ها همچنین فعالیت‌های خود را به سطح بین‌المللی گسترش داده‌اند. در سپتمبر ۲۰۲۴، کانادا، آلمان، استرالیا، و هالند اعلام کردند که علیه طالبان به دلیل نقض کنوانسیون رفع تمامی اشکال تبعیض علیه زنان به دادگاه بین‌المللی دادگستری شکایت خواهند کرد. این اقدام نتیجه تلاش‌های هماهنگ سازمان‌های زنان‌محور افغانستان در داخل و دیاسپورا بود.

گزارش به مشکلاتی مانند محدودیت سواد دیجیتال در میان سازمان‌های محلی و نبود دسترسی به فناوری اشاره کرده که توانایی آن‌ها برای تعامل با ذی‌نفعان بین‌المللی را محدود می‌کند. علاوه بر این، این سازمان‌ها اغلب از پلتفرم‌های تصمیم‌گیری در مورد افغانستان کنار گذاشته می‌شوند و بودجه کافی و انعطاف‌پذیر برای حمایت از ابتکارات محلی در اختیارشان نیست.

این گزارش بر نقش حیاتی سازمان‌های زنان‌محور در ادامه تلاش‌های حقوقی و بشردوستانه تأکید کرده و بهبود هماهنگی بین این سازمان‌ها در داخل افغانستان و دیاسپورا را به‌عنوان یک دستاورد مهم مطرح می‌کند.

گزارش با درخواست افزایش حمایت جهانی از سازمان‌های زنان‌محور پایان می‌یابد و بر لزوم تأمین بودجه انعطاف‌پذیر و مشارکت معنادار زنان افغانستان در فرآیندهای تصمیم‌گیری تأکید کرده است.