مکان‌های تاریخی ولایت نیمروز در جنوب غرب کشور در چند سال پسین در معرض نابودی بوه‌اند، اما نهادهای مربوط تاکنون توجه لازم به حفاظت از این بخش‌ها نکرده است.
باشندگان نیمروز با ابراز نگرانی از تخریب مکان‌های تاریخی این ولایت تاکید دارند که عدم توجه به این آثار ارزشمند باعث از بین رفتن هویت فرهنگی این بخش کشور خواهد شد.
آنان می‌گویند که در بیست سال گذشته و در زمان حکومت پیشین هیچ‌گاه نسبت به مکان‌های تاریخی این ولایت توجه نشد و در بخش مرمت و بازسازی آنها کم مهری شده است.
میرویس خوشحال، آگاه امور فرهنگی، در این باره می‌گوید: «بازسازی وجلوگیری از نابودی مکان‌های تاریخی وظیفه مهم و اساسی دولت‌ها در جوامع است و در کنار آن مردم نیز باید از تخریب آن جلوگیری کنند.»
یک مقام طالبان در نیمروز می‌گوید که برای ثبت این مکان‌ها و بازسازی آنها برنامه‌هایی دارند.
حبیب‌الله الهام رئیس اطلاعات و فرهنگ طالبان در نیمروز می‌گوید: «این پلان‌ها به زودی این پلان‌ها تطبیق خواهد شد.»
نیمروز از ولایت‌هایی است که مکان‌های تاریخی زیادی دارد.
قلعه فتح، قلعه چیگینی قلعه چهل برج، چهل دختران، امیران صاحب، قلعه نادعلی ،شهر قلقله، شهر صفا، قلعه ابراهیم خیل، قلعه سیادک ، قلعه سفیدک، قلعه محمد و امامزاده مولانا از جمله مهمترین آثار باستانی نیمروز است که گفته می شود برخی از آنها قدمت ۵۰۰ تا ۷۰۰ ساله دارند.
ریاست اطلاعات و فرهنگ می‌گوید که هم اکنون ۵۰ مکان تاریخی و باستانی در این ولایت بگونه رسمی ثبت اند و شماری هم بدون ثبت باقی مانده است.
یکی از مکان‌های تاریخی نیمروز قلعه ناد علی یا ارگ زرنج است.
این قلعه تاریخی در گرشاسپ‌نامه به جدا علی رستم سرسلسله پهلوانان ملی آریانا نسبت داده شده است و تاریخچه آن به قبل از میلاد باز می‌گردد.
گفته می‌شود این قلعه اقامتگاه پادشاهان و حکام زیادی بوده که متاسفانه تیمورلنگ در ۷۸۵ هجری شمسی آن را به خاک یکسان کرده است.
در اسناد تاریخی آمده است که این قلعه علاوه بر یک قلعه مستحکم و دو منار مشهور هم داشت که یکی از آنها به امر یعقوب لیث از مس ساخته شده بود. زرنج در عصر خلافت خلیفه سوم فتح شد. قلعه نادعلی در ۱۰ کیلومتری طرف شمال شهر زرنج موقعیت دارد.
قلعه چگینی یک مکان تاریخی دیگر در این ولایت است.
چگینی یعنی پر نقش نگار. این قلعه مربوط به «ملک قطب الدین کیانی» بوده است.
او در سال ۱۳۸۳ میلادی به دست تیمور لنگ اسیر و به سمرقند فرستاده شد.
گفته شده است که شاید قلعه چگینی کاروانسرا یا مرکز دارالحکومه بوده و از دوره اسلامی به سبک ساسانی ها از خشت خام ساخته شده است.
قلعه چگینی در ۱۸ کیلومتری در شرق شهر زرنج موقعیت دارد.
هرچند که در دوران جمهوریت فرصت توجه به آثار تاریخی در سراسر کشور وجود داشت، اما متاسفانه فساد اداری و سوءاستفاده از بودجه مربوط به این بخش باعث شد که اتفاق مثبتی در این باره نیفتد.
