دیدبان جهانی حقوق بشر در واکنش به افزایش شمار «مدرسه‌های دینی» از سوی طالبان، می‌گوید که این مدرسه‌ها جامعه افغانستان را «افراط‌گرا» می‌کنند.
هم‌زمان شماری از فعالان حقوق بشر و شهروندان کشور، افزایش مدرسه‌های دینی در افغانستان را نگران کننده می‌دانند.
فعالان حقوق بشر با انتقاد از روی‌کرد سخت گیرانه طالبان، ایجاد مدرسه‌های دینی را زمینه ساز افراطیت مذهبی می‌دانند و تاکید دارند که طالبان با ایجاد این مدرسه‌ها به دنبال مهندسی جامعه‌اند.
در همین در حال شهروندان کشور از طالبان می‌خواهند که به جای ایجاد مدرسه‌های دینی روی دانش عصری سرمایه گذاری کنند.
این در حالیست که به گفته طالبان شمار «مدرسه‌های دینی» در کشور به ۲۱ هزار مدرسه رسیده است. اما وزیر معارف پیشین کشور می‌گوید که تا پیش از بازگشت طالبان به قدرت شمار مدرسه‌های دینی به بیشتر از ۱۸۰۰ مدرسه می‌رسید.
با این حساب در سه سال اخیر نزدیک به ۱۹ هزار «مدرسه دینی» در کشور ایجاد شده است.
به روز چهارشنبه، مسئولان وزارت معارف زیر اداره طالبان افزایش شمار «مدرسه‌های دینی» را دستاوردشان عنوان کردند.
این وزارت اعلام کرد که نزدیک به ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تن در این مدرسه‌ها آموزش می‌بینند.
اما میرویس بلخی، وزیر پیشین معارف افغانستان به آمو گفت که تا پیش از بازگشت طالبان به قدرت شمار مدرسه‌های دینی ثبت شده به بیشتر از هزار و ۸۰۰ مدرسه و شمار مدرسه‌های دینی در بخش‌های ناامن به ۵۰۰ مدرسه می‌رسید.
با این حساب در سه سال پسین ۱۹ هزار مدرسه در افعانستانِ زیرِ اداره طالبان ایجاد شده است.
در همین حال طالبان می‌گویند در افغانستان زیر اداره‌شان ۱۸ هزار و ۳۳۷ مکتب دولتی و خصوصی فعال است. این شمار نشان می‌دهد که ۳ هزار مدرسه بیشتر از شمار مکتب‌ها در کشور است.
با این‌که بر بنیاد اطلاعات ملل متحد طالبان مکتب‌ها را به روی نزدیک به یک میلیون و ۵۰۰ هزار دانش آموز دختر بسته‌اند، درهای مدرسه‌هایی را که خود «دینی» می‌دانند و نصاب آن را نیز خود تعیین کرده‌اند، به روی ۳.۵ میلیون تن باز کرده‌اند.
آن‌چه‌که به گفته شماری از فعالان حقوق بشر، تربیت نظامند یک نسل دیگر همچون طالبان و مهندسی جامعه است.
دیدبان جهانی حقوق بشر در واکنش به افزایش شمار مدرسه‌ها به آمو می‌گوید که این مدرسه‌ها جامعه افغانستان را افراطی می‌کنند و به پسران نوجوان و‌جوان کارهای «زن ستیزانه» را آموزش می‌دهند.
هیدر بار، معاون بخش زنان دیدبان جهانی حقوق بشر، می‌افزاید: «در واقع به افراطی شدن کمک می‌کنند. این‌که چگونه طالبان ممکن است از این مدرسه‌ها استفاده کنند تا به کودکان بیاموزند که انواع ارزش‌های عمیقا زن‌ستیزانه را که خود طالبان در جامعه افغانستان اعمال می‌کنند، جذب کنند که در آن دختران را از مکتب رانده‌اند و تقریبا به طور کامل زنان را از زندگی عمومی می‌رانند و جامعه‌‌ای را ایجاد می‌کنند که واقعا نمی‌تواند کارایی داشته باشد. زیرا نیمی از جمعیت آن غایب است. بنابراین، متاسفانه این مدرسه‌ها بخشی از آینده بسیار تاریکی هستند که طالبان برای افغانستان می‌سازند.»
وحیده رحمتی، فعال حقوق زن، در این باره به آمو گفت: «طالبان با ایجاد مدرسه‌های دینی می‌خواهند که جامعه را مهندسی کنند و افکار عمومی را به سوی افراطیت سوق دهند. سرمایه گذاری طالبان روی مدرسه‌های دینی یک برنامه استراتژیک این گروه برای ترویج افکار خشونتگرا در افغانستان است که در دراز مدت، منطقه را نیز تهدید می‌کند.»
از سویی هم، سیما نوری، فعال حقوق بشر، می‌گوید که طالبان بیشتر به‌دنبال حفظ قدرت هستند و تلاش می‌کنند که از مدرسه‌های دینی همچون نهاد بسیج کننده نیروی انسانی کار بگیرند.
شماری از شهروندان نیز از طالبان می‌خواهند که زمینه آموزش‌های عصری را بیشتر فراهم کنند.
یک باشنده کابل به آمو گفت: «طالبان به جای تقویت دانش عصری در افغانستان، روی مدرسه‌های دینی سرمایه گذاری می‌کنند. ما به دانش عصری نیاز داریم.»
طالبان مشخص نکرده‌اند که از میان ۲۱ هزار مدرسه، چه تعداد آن مدرسه‌های «جهادی» طالبان‌اند.
اما پیش از این، سخنگوی وزارت معارف طالبان به آمو گفته بود که تفاوتی میان «مدرسه‌های دینی» و «مدرسه‌های جهادی» وجود ندارد.
ملل متحد نیز بارها از روند ایجاد «مدرسه‌های جهادی» از سوی طالبان انتقاد و ابراز نگرانی کرده است.
بازرس ویژه ایالات متحده برای بازسازی افغانستان یا سیگر نیز در گزارشی گفته که طالبان از کمک‌های بشردوستانه برای تامین امکانات «مدرسه‌های جهادی» استفاده می‌کنند.
