امروز هژدهم سنبله، مصادف با بیست و سومین سالگرد جان باختن احمد شاه مسعود است. دولت پیشین افغانستان به او لقب «قهرمان ملی» داده بود.
احمد شاه مسعود در هژدهم سنبله ۱۳۸۰ خورشیدی (۹ سپتمبر ۲۰۰۱)، توسط دو مهاجم مراکشی که خود را به‌عنوان خبرنگار معرفی کرده بودند، ترور شد. تنها دو روز پس از این حادثه، حملات ۱۱ سپتمبر ۲۰۰۱ در ایالات متحده رخ داد.
مسعود، فرزند دوست محمد خان، در ۱۱ سنبله سال ۱۳۳۲ خورشیدی در منطقه جنگلک ولایت پنجشیر به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی‌اش را در پنجشیر آغاز کرد و به دلیل جابه‌جایی محل کار پدرش، ادامه تحصیل خود را در هرات و سپس کابل به پایان رساند.
وی در سال ۱۳۵۲ به دانشکده مهندسی پولی‌تخنیک کابل پیوست و هم‌زمان عضویت در نهضت اسلامی افغانستان را پذیرفت. در سال ۱۳۵۴، مسعود فرماندهی نخستین قیام پنجشیر علیه حکومت وقت را بر عهده گرفت.
مسعود با آغاز جهاد علیه نیروهای شوروی در دهه ۱۳۵۰، شهرت فراوانی به دست آورد. او در کوه‌های هندوکش به مبارزه علیه ارتش شوروی پرداخت و پنجشیر را به نمادی از مقاومت تبدیل کرد. در دهه ۱۳۶۰، او به عنوان یکی از برجسته‌ترین فرماندهان مخالف ارتش سرخ شناخته می‌شد و ۶ حمله بزرگ نیروهای شوروی به دره پنجشیر را ناکام گذاشت.
پس از سقوط دولت نجیب‌الله، مسعود به‌عنوان وزیر دفاع در دولت اسلامی مجاهدین منصوب شد، اما دیری نپایید که کشور وارد جنگ‌های داخلی شد. با وجود پیروزی مجاهدین در برابر ارتش شوروی، آنان در حکومت‌داری ناکام ماندند و درگیری‌های داخلی، به‌ویژه در کابل، به کشته شدن هزاران نفر و ویرانی گسترده منجر شد.
یکی از انتقادهای اساسی به مجاهدین این است که نتوانستند کشور را به صلح و ثبات بازگردانند و در نهایت درگیر جنگ‌های داخلی شدند.
