نشریه دیپلومات در یک تحلیل میگوید باوجودیکه ازبیکستان در مسائل تجارت و ترانزیت به طور دیپلماتیک با طالبان در تعامل است، اما همچنان تاکید دارد که هواپیماهای افغانستان در این کشور مورد بحث متعلق به ایالات متحده هستند.
به گفته دیپلومات، بازگرداند این هواپیماها از سوی ازبیکستان به طالبان بعید خواهد بود.
در این تحلیل آمده است: « اصرار دولت طالبان مبنی بر اینکه تاشکند باید هواپیماها را به افغانستان بازگرداند، این امر به نظر بسیار بعید میرسد»
اسمتالله ایرگاشف، نماینده ویژه رئیسجمهور ازبیکستان در امور افغانستان، در مصاحبهای در ماه می ۲۰۲۲ به صدای امریکا گفت: «دولت ایالات متحده بر آنان هزینه کرده است… این تجهیزات نظامی را ما با توافق ایالات متحده نگه داشتهایم و این موضوع را به طالبان اطلاع دادهایم.»
دیپلومات میگوید که بخش عمده نیروی هوایی ازبیکستان شامل هواپیماهای ساخت شوروی یا روسیه است. اما بازسازی و بازگشت به خدمت شش فروند PC-12 به طور خاص، قابلیتهای نیروی هوایی ازبیکستان را گسترش خواهد داد.
با فروپاشی نظام جمهوری پیشین افغانستان در اواسط ماه اگست سال ۲۰۲۱، دهها هواپیما و هلیکوپتر از فرودگاه مزارشریف به پرواز درآمدند و به ازبیکستان رفتند.
شمار این هواپیماها به ۴۶ فروند میرسند. به تازگی حکومت ازبیکستان و ایالات متحده درباره نگهداری این هواپیماها به توافقی دست یافتند.
سفیر امریکا در ازبیکستان گفت که این هواپیماها متعلق به ایالات متحده هستند.
