افغانستان

هشدار دیده‌بان حقوق بشر آسیا درباره پیام «گیج کننده» ملل متحد

دید‌ه‌بان حقوق بشر برای آسیا از نمایندگان ویژه برای افغانستان که قرار است تا چند روز آینده در دوحه نشستی برگزاری کنند، خواست که تنها روی لغو سیاست‌های «ظالمانه» طالبان تمرکز کنند.

گاسمن روز چهارشنبه در پیامی که در وب سایت سازمان دیده‌بان منتشر شد، گفت که پیام گیج کننده ملل متحد در این هفته می‌تواند مستقیما برگام‌های بعدی برای کمک به مردم افغانستان تاثیر بگذارد.

این در حالی است که این سازمان قرار است در اول ماه می با نمایندگان کشورهای خارجی برای افغانستان در دوحه دیدار و در مورد چگونگی برخورد با محدودیت‌هایی که طالبان بر عملیات‌های بشردوستانه در افغانستان اعمال کرده گفتگو کنند.

گاسمن گفت که در ۱۸ آپریل، آخیم اشتاینر، مدیر برنامه توسعه ملل متحد هشدار داد که اگر طالبان ممنوعیت کار زنان افغانستان برای سازمان ملل در افغانستان را لغو نکند، ملل متحد «آماده است تصمیم دلخراشی را برای خروج از کشور اتخاذ کند.»

روز بعد، امینه محمد، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد، به کشورهای عضو ملل متحد پیشنهاد کرد که از اهرم فشار کمی بالای طالبان استفاده کنند و «گام‌های کوچک» که می‌تواند طالبان را «در به رسمیت شناخته شدن» سوق دهد، بردارید.

گاسمن افزود: «مطمئنا راه حلی بین تهدید خروج کامل سازمان ملل متحد و به رسمیت شناختن وجود دارد و به نظر می‌رسد که انتظار می‌رود فرستادگان ویژه آن را پیدا کنند.»

وی گفت که در میان نمایندگان ویژه در مورد رویکردها طالبان اختلافاتی وجود دارد و «چین، روسیه و جاپان» می‌خواهند که ملل متحد بر کمک‌ها و بحران اقتصادی افغانستان تمرکز کند. ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه در مورد حقوق بشر با طالبان موضع سختی را اتخاذ کرده‌اند.»

شورای امنیت در ماه مارچ قطعنامه‌ای را برای تمدید ماموریت کمک ملل متحد در افغانستان (یوناما) تصویب کرد. این شورا یک قطعنامه دیگر را نیز تصویب کرد که در آن خواستار ارزیابی مستقل از عملیات سازمان ملل با هدف یافتن «رویکردی یکپارچه و منسجم برای رسیدگی به چالش‌های فعلی شد.»

در حالی که چین و روسیه به دنبال ارزیابی گسترده‌تری بودند، ایالات متحده و بریتانیا نسبت به ارزیابی‌هایی که ظاهر شد، علامت تردید داشتند.

در همین حال، محدودیت‌های اخیر طالبان برای مردم افغانستان که دو سوم آن که بیشتر آنان زنان و دختران اند، به کمک‌های غذایی وابسته هستند، فاجعه‌بار بوده است.

گاسمن گفت: «موضع سرکوبگرانه روزافزون طالبان مبنی بر ممنوعیت کار زنان برای سازمان‌های بشردوستانه (به جز در حوزه بهداشت و آموزش ابتدایی) و ملل متحد، نهادها و سازمان‌های امدادی را مجبور کرده است که میان پایان دادن به برنامه‌های خود یا مذاکره در مورد راه‌های ارائه‌ی کمک‌های نجات دهنده زندگی بدون به خطر انداختن اصول این نهادها یکی را انتخاب کنند.»

او همچنان پیشنهاد کرد که فرستادگان ویژه باید این موضوع را در دوحه به وضوح بیان کنند و «در موضعی محکم بیاستند که تنها لغو سیاست‌های ظالمانه طالبان در را برای تعامل بیشتر باز می‌کند.»

نشست پشت درهای بسته در دوحه

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد گفته است که در ماه آینده نمایندگانی را از کشورهای مختلف در امور افغانستان گردهم خواهد آورد تا رویکرد واحدی برای برخورد با مقامات طالبان پیدا کند.

استیفن دوجاریک؛ سخنگوی دبیرکل ملل متحد نیز در این باره گفته است گفته است: «در واقع نشست در دوحه در ۱ و ۲ می برگزار خواهد شد که دبیرکل آن را میزبانی خواهد کرد و نمایندگان ویژه کشورهای مختلف در مورد افغانستان در آن حضور خواهند داشت. هدف از این نوع نشست گروه کوچک این است که ما مشارکت بین‌المللی را در محور اهداف مشترک برای یک راه پایدار در مورد وضعیت افغانستان تقویت کنیم.»

این نشست در حالی برگزار می‌شود که طالبان زنان افغانستان را از کار برای ملل متحد در افغانستان منع کرده است.

به گفته وی: «همانطور که دبیرکل گفته است و همچنان بر این باور است که پیشبرد رویکردی مبتنی بر عمل گرایی و اصولی توام با صبر استراتژیک و شناسایی گزینه‌های تعامل خلاقانه، انعطاف پذیر، اصولی و سازنده یک اولویت فوری است. هدف او این است که گفتگوهایی که پشت درهای بسته برگزار می‌شود، بتواند به اجماع بیشتر در مورد چالش‌های پیش رو کمک کند.»

دوجاریک همچنین در مورد اظهارات معاون دبیرکل ملل متحد در مورد نشست برنامه‌ریزی شده دوحه، توضیح داد و گفت که هدف خانم محمد تاکید بر رویکرد هماهنگ بین المللی است و صلاحیت به رسمیت شناختن «به وضوح در دست کشورهای عضو» است.

دوجاریک گفت: «منظور وی به هیچ وجه این نبوده که شخص دیگری به جز کشورهای عضو، صلاحیت به رسمیت شناختن را دارند.»

معاون رئیس سازمان ملل متحد، آمنه محمد، در گفتگو با دانشگاه پرینستون، پیشنهاد کرد که در نشست دوحه در مورد به رسمیت شناختن طالبان گفتگو شود.

خانم محمد گفت: «ما نمایندگان و زنان فوق‌العاده‌ای داریم که در مورد افغانستان کار می‌کنند و آنچه ما امیدواریم این است که تا دو هفته دیگر آنها را در منطقه گردهم جمع کنیم.»

وی افزود: «از این میان، ما امیدواریم که آن گام‌های کوچک را پیدا کنیم تا ما را در مسیر به رسمیت شناختن قرار داهد. آیا امکان دارد؟ من نمی دانم.»

این درحالی است که روز گذشته آنتونیو گوترش، فریدون سینیرلی اوغلو، دیپلمات تُرک را به حیث هماهنگ کننده ویژه ماموریت ارزیابی مستقل افغانستان تعیین کرده است.