شماری از مهاجران افغانستان که به تازگی از ایران و پاکستان به کشور بازگشته‌اند، از اوضاع بد شهروندان افغانستان در ایران و پاکستان سخن می‌گویند.
سهیلا که به تازگی از ایران رد مرز شده می‌گوید که به دلیل فقر و نبود کار با همسر و چهار کودکش برای داشتن یک زندگی بهتر راه ایران را در پیش گرفتند، اما شش ماه نگذشته بود که به‌گونه اجباری از ایران اخراج شدند.
سهیلا پناهجوی اخراج شده در این باره گفت: «ما پنج نفر بودیم. قاچاقی رفته بودیم ایران. سه میلیون را خرج کردیم. مصرف زیاد کردیم. اما ما را اخراج کردند.»
نبود گذرنامه و سند اقامت یکی از چالش‌های مهم مهاجران افغانستان در ایران گفته شده است.
مهاجرانی که تازه از ایران بازگشته‌اند، از روزگار نامناسب مهاجرت‌شان می‌گویند.
ارشاد امیر پناهجو در ایران گفت: «به عنوان یک مهاجر مشکلاتی در ایران داریم. بسیاری از شهروندان افغانستان بیش از چهار دهه است که در ایران زندگی می‌کنند اما با مشکلاتی مانند محرومیت از شهروندی، نگاه منفی جامعه، تبعیض اقتصادی و اجتماعی و سرنوشت نامعلومی روبرو هستند.»
شهاب پناهجوی دیگری است که در ایران زندگی می‌کند: «ما مهاجرینی که در ایران هستیم با مشکلات زیادی روبروییم، از مشکلات کارت اقامت تا نبود کار و مکان برای بود و باش.»
بربنیاد گزارش‌ها پس از به قدرت رسیدن طالبان، ایران میزبان کم از کم چهار میلیون شهروند افغانستان بوده است.
همایون همت معاون کمیساری مرز اسلام قلعه می‌گوید که روزانه ۸۰۰ پناهجو به گونه‌ی اجباری و ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر به‌گونه‌ی داوطلبانه از مرز اسلام قلعه وارد هرات می‌شوند.
همایون همت معاون طالبان برای کمیساری مرز اسلام قلعه می‌گوید: «نزدیک به ۸۰۰ تن روزانه به گونه اجباری و ۳۰۰ تا ۴۰۰ تن به گونه داوطلب به کشور باز می‌گردند.»
آصفه ستانکزی؛ کارشناس مهاجرت گفت: «اکثر مهاجرین برگشته شده در واقع فاقد هر نوع اسناد معتبر شناسایی در ایران می‌باشند.»
مهاجرین افغانستان نه تنها در ایران بلکه در پاکستان نیز با مشکلات اخراج، دستگیری و شکنجه روبرو هستند.
بربنیاد آمار ملل متحد بیش از ۱.۴ میلیون شهروند افغانستان در پاکستان همچون پناهنده ثبت شده‌اند. از این میان ۲هزار و ۳۴۲ شهروند افغانستان به شمول زنان و کودکان، از میانه‌های سال گذشته تاکنون در پاکستان بازداشت؛ شکنجه و اخراج شده‌اند.
احمد جاوید الطاف پناهجوی پاکستان می‌گوید: «چالش‌های بودوباش است. وقتی تاریخ ویزه می‌گذرد، کسی برای ما خانه نمی‌دهد. بسیاری از وقت‌ها پولیس مردم را بازداشت می‌کند.»
این در حالی است که پیش از این، ملل متحد و سازمان عفو بین‌الملل خواهان توقف اخراج و پایان‌دادن به نقض حقوق پناهجویان افغانستان از سوی کشورهای میزبان به ویژه ایران و پاکستان شده بود.
