یک گروه حقوق بشری مستقر در بریتانیا روز پنجشنبه نقشه تعاملی را ارائه کرد که در آن موارد نقض گسترده حقوق بشر و خشونت علیه غیرنظامیان از زمان تسلط دوباره طالبان بر افغانستان در نزدیک به دو سال پیش تهیه شده است.
براساس گزارش آسوشیتدپرس، تخلفات مستند شده که توسط طالبان و گروههای شبهنظامی مانند داعش انجام شده، تصویری دلخراش از افغانستان امروز را ترسیم میکند.
این پروژه توسط «مرکز تابآوری اطلاعات» به منظور جلب توجه بیشتر به افزایش خشونت علیه غیرنظامیان، خبرنگاران و اقلیتهای قومی در سراسر کشور آشفته است.
«گواه افغان» پروژهای است که توسط مرکز تاب آوری اطلاعات که یک سازمان غیرانتفاعی مستقر در بریتانیا است ایجاد شده و از دادهها و تکنیکهای منبع باز برای بررسی نقض حقوق بشر، جنایات جنگی و اطلاعات نادرست در افغانستان، اوکراین و میانمار استفاده میکند.
با بیش از ۱۳۰۰ نقطه داده از حوادث از ۱۷ اوت ۲۰۲۱، نقشه بخشی از ابتکار شاهدان افغان مرکز است.
بنیامین دن بریبر، تحلیلگر ارشد در نهاد «گواه افغان» گفت: «این نقشه خشونت و نقض حقوق بشر تحت حاکمیت طالبان علیه زنان، خبرنگاران مستقل و اقلیتها را نشان میدهد، گاهی اوقات به صورت ضرب و شتم موقت در جاده یا مجازات عمومی و همچنین خشونتی که برای سرکوب تظاهرات مسالمتآمیز و مقاومت مسلحانه استفاده میشود.»
او این نقشه را به عنوان «سوابق شفاف نقض تایید شده حقوق بشر در افغانستان» توصیف کرد.
تحلیلگر ارشد «مرکز تابآوری اطلاعات» در ادامه گفت: «آنچه ما میتوانیم تأیید کنیم تنها نوک کوه یخ نقض حقوق بشر در افغانستان را نشان میدهد؛ بسیاری از تخلفات از دیدگان پنهان هستند و هرگز به صورت آنلاین ثبت نمیشوند.»
دیوید آزبورن که رهبری این تیم را برعهده دارد، گفت: «هر ورودی نشان دهنده یک حادثه خشونت است که در ۱۸ ماه گذشته توسط تحلیلگران ما تایید، تجزیه و تحلیل و بررسی شده است.»
این نقشه دادههای منبع باز سواستفادهها، حوادث امنیتی و اعتراضات را از زمان تسلط طالبان بر افغانستان با دادههای جمع آوری شده از سال ۲۰۲۱ تا آوریل ۲۰۲۳ را ثبت میکند.
او افزود: «تبدیل این موارد خشونت به نقاط داده روی نقشه جنبه دشواری دارد – همه آنها اهمیت دارد و مهم است که داستانهای مردم را که هر نقطه نشان دهنده آن است، در تعقیب دادهها و روندها از دست ندهیم.»
دیوید آزبورن خاطرنشان کرد: «ما دیدهایم که طالبان اعتراضهای حقوق زنان را که در فضای باز رخ دادهاند که بسیاری از آنها در نقشه ما ثبت شدهاند، با خشونت سرکوب میکنند.»
رهبر «مرکز تابآوری اطلاعات» افزود که این باعث شد، بسیاری از فعالان زن در داخل خانه تظاهرات کنند و ویدئوهایی را به صورت آنلاین منتشر کنند. اما ارعاب بیشتر منجر به این شد که زنان از ترس انتقام، صورت خود را بپوشانند.»
این مرکز از دادهها و تکنیکهای منبع باز برای بررسی نقض حقوق بشر، جنایات جنگی و اطلاعات نادرست در افغانستان، اوکراین و میانمار استفاده کرده است. برای تهیه نقشه، تیم شاهد افغان با C4ADS یک گروه مستقر در ایالات متحده که از تجزیه و تحلیل مبتنی بر دادهها و فناوری استفاده میکند، برای روشن کردن درگیری ها، بی ثباتی، جنایات زیست محیطی و نقض حقوق بشر، همکاری کرد.
لارنس هندرسون، مدیر برنامه در C4ADS گفت: «توانایی ما برای گفتن داستان های نقض حقوق بشر طالبان از طریق تجسم ابزار قدرتمندی است.»
در اوایل ماه جاری سازمان ملل متحد در گزارشی از طالبان به دلیل اجرای اعدام، شلاق و سنگسار در ملاء عام به شدت انتقاد کرد و از آنها خواست که اینگونه اقدامات را متوقف کنند.
براساس گزارش نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان تنها در شش ماه گذشته، ۲۷۴ مرد، ۵۸ زن و دو پسر در ملاء عام در افغانستان شلاق خوردهاند.
طالبان بعد از تسلط بر افغانستان وعدههایی مبنی بر حکومت معتدلتری نسبت به دوران قبلی خود در دهه ۱۹۹۰ را دادند. اما آنها به سرعت اقدام به اعمال تدابیر سختگیرانه مطابق با تفسیر دقیق خود از قوانین اسلامی یا شریعت کردند.
طالبان ماهها پس از تسلط بر افغانستان به تدریج محدودیتهای زنان را تشدید کرد، آنها را از ورود به مکانهای عمومی مانند پارکها و ورزشگاهها منع کردند و تحصیل دختران را بالاتر از صنف ششم ممنوع کردند.
این محدودیتها واکنشهای بینالمللی را برانگیخت و باعث انزوای کشور در جامعه بینالمللی شد، شرایط اقتصادی سختی در افغانستان ایجاد شد و شرایط زندگی برای میلیون شهروند این کشور دشوار شد.
نقشه شاهد افغان شامل بیش از ۴۵۰ قطعه فیلم است که حملات به غیرنظامیان، بیش از ۱۰۰ کلیپ از حملات در جوامع اقلیت شیعه و هزاره و بیش از ۳۵۰ ویدئو از اعتراضات را نشان میدهد.
بیننده میتواند یک حادثه خاص را با استفاده از کلمات کلیدی، دسترسی به فیلم، توئیتهای اصلی یا گزارشی در مورد آن جستجو کند.
دیوید آزبورن، رهبر تیم در افغان وینس، گفت: «شاهد افغان تحقیق میکند، تا جایی که ممکن است تأیید میکند و دادهها را بایگانی میکند به این امید که روزی مکانیسمهای پاسخگویی، عاملان را به دست عدالت بسپارند».
در بیانیهای که روز پنجشنبه در کنار این نقشه منتشر شد و از طریق وب سایت مرکز مقاومت اطلاعاتی قابل دسترسی است، آمده که این پروژه «به کار با خبرنگاران» در سراسر جهان ادامه خواهد داد.