شماری از زنان بیمار و زنان باردار در ولایت غور میگویند که پس از بازگشت طالبان به قدرت، میزان دسترسی آنان به خدمات بهداشتی در این ولایت کاهش یافتهاست.
رقیهی ۲۴ ساله، یکی از زنان باردار است که از منطقهی الله یار شهر فیروزکوه برای درمان به شفاخانهی ولایتی غور آمدهاست. او میگوید که به دلیل دسترسی نداشتن به خدمات بهداشتی، نمیداند کودک داخل بطنش چند ماهه است.
رقیه که از وضع موجود ناراض است، به خبرنگار تلویزیون آمو میگوید: «از وقتی که طالبان آمدهاند، وضعیت مردم خیلی خراب شدهاست. در محل زندگی ما نه داکتر است و نه دوا، داکتر زن که اصلن نیست. وقتی بیمار شدم از مجبوری به اینجا میآیم.»
رقیه که یک کودک دیگر نیز دارد، میافزاید که قرار است برای دومین بار مادر شود؛ اما نگران این است که در وضعیت کنونی و به دلیل نبود امکانات بهداشتی، ناداری و گرسنگی کودک خود را چگونه به دنیا خواهد آورد؟
فریبا، یکی دیگر از زنان بار دار غور که از دسترسی نداشتن به خدمات بهداشتی در ولسوالی دولتیار این ولایت شکایت دارد، نیز میگوید که زنان در دوران بارداری نیاز به مراقبتهای منظم بهداشتی دارند که به دلیل نبود امکانات درمانی، بیشتر شان از این خدمات محروم هستند.
فریبا افزود: «در محل زندگی ما کلینیک و داکتر نیست. زنان ضرورت دارند که حد اقل یکبار در ماه معاینه شوند. بسیاری از زنان با مشکلات زیاد ولادت میکنند و در بعضی موارد یا مادر یا هم طفل جان خود را از دست میدهد.»
پسر شکریه به تازگی در شفاخانهی ولایتی غور به دنیا آمدهاست. شکریه میگوید که برخورد قابلهها با وی خوب نبوده و به دلیل مسلکی نبودن پزشکان، قبل و بعد از ولادت، توسط پزشکان مرد معاینه شدهاست.
او به خبرنگار تلویزیون آمو میگوید: «داکتران و قابلهها به من و نوزادم توجه نکردند و رفتار خوبی نداشتند و به بیماران درست توجه نمیشود.»
تنها زنان باردار نیستند که از دسترسی نداشتن شان به خدمات معیاری بهداشتی شکایت دارند؛ بلکه زنان و دختران دیگر نیز به خدمات بهداشتی دسترسی ندارند.
مریم، یکی از دختران در شهر فیروزکوه به خبرنگار تلویزیون آمو میگوید: «در گذشته خوب بود و به بیماران رسیدگی میشد؛ اما با آمدن طالبان، خدمات صحی هیچ کیفیت ندارد و به مریضان درست رسیدگی نمیشود.»
زنان و دختران در غور در حالی از دسترسی نداشتن به خدمات درمانی شکایت میکنند که برخی از پزشکان به این باور اند که وضع محدودیتهای اِعمال شده بر زنان معالج از سوی طالبان، از عوامل کاهش دسترسی نداشتن زنان به خدمات بهداشتی میباشد.
یکی از پزشکان در شهر فیروزکوه که نمیخواهد از او نام برده شود، به خبرنگار تلویزیون آمو میگوید: «متأسفانه ناامیدی زیادی میان پزشکان زن وجود دارد. بسیاری از زنان پزشک بهخاطر وضع محدودیتها، کارهای خود را رها کرده و از کشور رفتهاند. پزشکان در شفاخانههای دولتی کم است. این مشکل نهتنها در غور؛ بلکه در کُل افغانستان وجود دارد. مریضها در شفاخانهها زیاد شده و با مشکلات روبهرو هستند.»
یکی از پزشکان زن در شفاخانهی ولایتی غور نیز دسترسی نداشتن زنان به خدمات بهداشتی در این ولایت را تأیید میکند و میگوید: «در شرایط فعلی، کار نهتنها برای کارمندان زن که برای داکتران مرد نیز دشوار شده است.»
او میگوید: «ما همیشه از طرف طالبان در شفاخانه تحت نظارت هستیم. داکتر بسیار کم داریم دو تا سه داکتر است و آنها به کی برسند؟ روزانه بین ۵۰ تا ۶۰ زن مریض زنانه مراجعه میکنند. معاش ما کم شده و زیاد داریم. حتا یک داکتر متخصص زنانه نداریم.»
به گفتهی پزشکان زن در ولایت غور، آنان هم اکنون نمیتوانند به روستاها سفر کنند و مشکلات زنان را از نزدیک دیده و به آن رسیدگی کنند.
آنان همچنان میگویند که زنان زیادی در روستاها زندگی میکنند که ولادتهای غیر نارمل دارند که در بسیاری موارد سبب مرگ خود یا هم نوزادان شان شدهاست.
پزشکان در غور میگویند که آمار دقیقی از شمار زنان و نوزادانی که در هنگام ولادت جان باختهاند، وجود ندارد.
مسؤولان محلی طالبان در ولایت غور با رّد برخورد نادرست کارکنان بهداشتی با مریضان میگویند که کارکنان صحی این ولایت تمام تلاش خود را برای رسیدگی درست و عرضهی بهتر خدمات صحی به مردم انجام میدهند.
این مسؤول طالبان میگوید: «برای پرسونل صحی هیچ ممانعتی بهخاطر انجام کار وجود ندارد. درست است که نظام جمهوریت هیچ کاری را برای بهتر شدن بخش صحت نکرده؛ اما ما تلاش داریم که پس از این، آهسته آهسته بخش صحت را بهتر کرده و به مردم خود خدمت کنیم.»
غور ولایتی کوهستانی و دور افتادهاست که در آن بیشتر از ۸۵ درصد زنان، دختران، کودکان و حتا مردان به خدمات بهداشتی بهگونهی درست دسترسی ندارند. راههای دشوار گذر و دوری مراکز درمانی در بیشتر ولسوالیهای این ولایت، دستیابی مردم، به ویژه زنان را به خدمات بهداشتی کوتاه کردهاست.