بیش از یک‌سال از سقوط جمهوریت و روی‌کار آمدن طالبان در کشور می‌گذرد. در این مدت دانش‌آموزان دختر بالاتر از صنف ششم از رفتن به مکتب محروم شده‌اند.
با این حال، دانش‌آموزان پسر که هنوز مکتب می‌روند و محدودیتی برای ادامه‌ی آموزش آنها وضع نشدهاست، از وضعیت جاری در مکتب‌های دولتی شکایت دارند.
دانش‌آموزان پسر در مکتب‌های دولتی، از نحوه‌ی آموزش مکتب‌ها در دوره‌ی جمهوریت ستایش کرده و می‌گویند که مکتب‌های دولتی زیر حاکمیت طالبان تنها به نام مکتب اند و هیچ توجهی به کیفیت مضمون‌های آموزشی وجود ندارد.
آنان تأکید می‌کنند؛ چیزی که برای مدارس در دوره‌ی طالبان اهمیت دارد، مضامین دینی است. کمبود کتاب، آموزگاران بی‌تجربه، فراهم نبودن زمینه‌ی درسی و نبود نظارت از مواردی استند که شکایت دانش‌آموزان پسر را برانگیخته است.
اسدالله، دانش‌آموز صنف دهم در یکی از مکتب‌های دولتی شهر کابل است.
او می‌گوید: «پس از روی‌کار آمدن حکومت (اداره) طالبان درس ما به‌گونه معیاری و اساسی پیش نمی‌رود و نبود آموزگار، مهم‌ترین مشکل من و هم صنفی‌هایم است.»
اسدالله می‌افزاید: «بیشتر آموزگاران ما در دوره‌ی جمهوریت زنان بودند؛ اما با آمدن طالبان، آنان برکنار شدند و حالا تمام استادان ما مرد هستند. یک معلم چندین مضمون را خلاف رشته برای دانش‌آموزان تدریس می‌کند.»
احمد نظیر احمدی، یکی از دانش‌آموزان در کابل است. او در این مورد می‌گوید: «در مکتب ما درس نیست، استاد نداریم، از مدتی که طالبان به قدرت آمده‌اند، از مکتب ما نظارت نمی شود که ما شاگردان به چه نیاز داریم. حال که امتحان سالانه آغاز شده، از ما امتحان می‌گیرند.»
او ادامه داد :«من نمی دانم چی را باید امتحان بدهم؛ چون ما در این همه مدت درس نداشتیم، معلم نداشتیم.»
تنها کمبود آمزگاران، یگانه مشکل این دانش‌آموزان در مکتب‌های دولتی نیست؛ بلکه به‌گفته‌ی آنان، بیشتر مضمون‌های دینی آموزش داده می‌شود و دیگر مضامین کنار گذشته شده‌است .
این دانش‌آموزان می‌افزایند که حالا آموزگاران جدید برای شاگردان می گویند که بیشتر تمرکز آنان باید بر مسایل دینی باشد. این آموزگاران، آموزش عقاید، تفسیر و مضمون‌های دینی را در اولویت قرار داده‌اند.
عنایت حکیم‌زاده، دانش آموز صنف دوازدهم می‌گوید: «کاش مکتب ما هم مثل دختران بسته می‌بود. حداقل به نام مکتب هرروز از خانه بیرون نمی‌رفتیم؛ زیرا در مکتب اصلن درس نیست، استاد نداریم، بیشترین استادان ما که خانم‌ها بودند، طالبان آنان را برکنار کردند و به جای شان چند قاری و ملا را آورده‌اند تا برای ما درس بدهد. فزیک، کیمیا و دیگر مضمون های ما درس داده نمی شود. زمان جمهوریت غنیمت بود. حداقل استادان با تجربه داشتیم و همه روزه درس می‌خواندیم.»
پس از سقوط حکومت پیشین، نهادهای تعلیمی و تحصیلی کشور از فعالیت باز ماندند،؛ هرچند صنف دانش‌جویان دختر از دانش‌جویان پسر در دانش‌گاه‌ها جدا شد؛ اما مکتب‌های دخترانه تاکنون به روی تمام دانش‌آموزان باز نشدهاست؛ موضوعی که انتقادهای داخلی و خارجی زیادی را نسبت به طالبان برانگیخته‌است.
