شماری از خانوادههایی که در نتیجهی جنگها خانههای شان ویران و از جوزجان بیجا شده بودند، اکنون به منطقهی شان باز گشتهاند؛ ولی در وضعیت ناگوار اقتصادی به سر میبرند.
این خانوادهها از نبود غذای کافی، دارو و مسکن مناسب نگران هستند. آنها میگویند که هیچگونه کمکی از سوی طالبان دریافت نکردهاند و اگر در این زمستان سرد به آنان کمکی انجام نشود، زندگی سختی را پیشِ رو خواهند داشت.
تنها در روستای «سانسیز» ولسوالی فیضآباد ولایت جوزجان ۱۳۰ خانواده در نتیجهی جنگهای پسین به ولایت بلخ آواره شده بودند که اکنون به خانههای شان بازگشتهاند.
نرگس ۱۳ ساله با خانواده ۸ نفریاش در یکی از خیمههای روستای سانسیز ولسوالی فیضآباد ولایت جوزجان زندگی میکند.
او که آرزوی رفتن به مکتب را دارد، از نعمت آموزش بیبهره است و همه روزه مجبور است که راه دور برای آوردن آب به خیمهی شان بپیماید.
نرگس به خبرنگار تلویزیون آمو میگوید: «من دوست دارم، نزدیک خانهی ما مکتب باشد و همه روزه به جای اینکه در ظرفهای سنگین آب بیاورم، مکتب بروم و درس بخوانم.»
زرغونه، یکی دیگر از آوارگانی است که پنج سال پیش، از اثر اصابت راکت به خانهاش، دختر ۱۲ ساله و همسر خود را از دست داده و حالا با یک پسر و دو دخترش تنها ماندهاست.
او به آمو میگوید: «پسرم همین حالا سخت مریض است و زیر خیمه خوابیدهاست. پولی نیست که او را پیش داکتر ببرم و کلینکی که در قریه است، میگویند که دوا نداریم و بهخاطر تداوی به مرکز بروید.»
باشندگان این روستا میگویند که از اثر نبود آب و غذای کافی، بیشتر کودکان و مادران شان به سوءتغذی دچار شدهاند ودرمانگاههای آنان نیز با کمبود دارو و پزشک روبهرو است.
پاینده، یکی دیگر از زنان خیمه نشین، کودک شیرخوار ۱ ساله دارد، او میگوید که خودش غذای مناسب ندارد و نمیتواند به طفلش شیر بدهد.
این مادر میگوید: «کودکم به دلیل گرسنگی هر روز گریه میکند. همسرم در هر پنج تا شش روز، یکروز به کار میرود.»
او میافزاید: «به دلیل نبود غذای مناسب، مجبور هستم برای طفل یک سالهی خود نان را در آب تر کرده و به او بخورانم.»
این خانوادهها همچنان از نبود آب آشامیدنی و درمانگاهها انتقاد کرده و میگویند که ۳ ماه میشود ۱۳۰ خانواده در اینجا خیمه زدهاند؛ اما تا به حال توجهی از سوی دولت به آنان نشدهاست.
گل محمد، یکی از باشندگان این روستا میگوید که کمک نهادهای مددرسان نیز به آنان نرسیدهاست.
او به خبرنگار تلویزیون آمو میگوید: «ما بیش از ۱۳۰ خانواده اینجا زندگی میکنیم و زندگی ما با خاک برابر شدهاست. شرایط پیشآمده سبب شدهاست که ما مردها خود را در برابر خانوادههای مان ناتوان احساس کنیم.»
روستای سانسیز که در مرکز ولسوالی آقچه موقعیت دارد، طالبان در زمان جمهوریت، این منطقه را پایگاه نظامی خود ساخته بودند و از اثر نبرد جنگجویان طالب با نیروهای دولت پیشین، دهها خانواده از مناطق شان آواره شده بودند.
یکی از کارمندان ریاست مهاجرین و عودت کنندگان در ولایت جوزجان که نخواست نامی از وی برده شود، به آمو میگوید که کمکهای زیادی از سوی نهادهای مدد رسان صورت میگیرد؛ اما طالبان توجهی به این خانوادههای نیازمند ندارند.
او میافزاید که در بیش از ۸ منطقهی شهر شبرغان مرکز ولایت جوزجان و ولسوالیهای دور دست این ولایت، خانوادهها زیر خیمههای نازک با کودکان و زنان شان زندگی میکنند که شمار این خانوادهها بیش از یازده صد است و بیش از ۷ هزار نفر را در بر میگیرد.