افسران قوای هوایی می‌گویند که در افغانستان مصونیت ندارند و کشورهای هم‌کار دولت پیشین افغانستان، باید زمینه‌ی بیرون شدن شان را از کشور فراهم کنند.
این افسران شمار شان ۳۴۹ تن مشمول ۳۰ افسر زن است که در افغانستان باقی مانده‌اند.
شماری از این افسران با ارایه یک فهرست کامل از مشخصات گروه ۳۴۹ نفری شان به تلویزیون “آمو” می‌گویند که فهرست گروه شان را به فرماندهان و مسوولان پیشین قوای هوایی فرستاده بودند تا با هم‌کاران بین‌المللی نیروهای امنیتی کشور شریک شود؛ اما با گذشت یک‌سال متوجه شده‌اند که فهرست آن‌ها با هیچ کشور بیرونی شریک نشده‌است.
خبرنگار تلویزیون آمو با ده تن از این افسران که با حفظ هویت شان حاضر به گفت‌وگو شده‌اند، صحبت کرده‌است.
بازماندن از پرواز
این افسران کادری قوای هوایی افغانستان که در دانش‌گاه هوایی افغانستان زیر نظر آموزگاران امریکایی آموزش‌های خلبانی را فراگرفته‌اند، می‌گویند که روز سقوط نظام جمهوری، مصروف آموزش‌های از راه دور (آنلاین) در دانش‌گاه بودند که از سقوط کامل و فرار رییس جمهوری افغانستان با خبر شدند.
آن‌ها این اتفاق را به لحظه‌هایی پس از انفجار مهیب تشبیه می‌کنند که انسان‌ها نمی‌دانند به کدام‌سو باید بروند.
یکی از این افسران با نام مستعار (شفیق) به آمو گفت که او و شمار زیادی از هم‌قطارانش با آن‌که آوازه‌ی سقوط را شنیده بودند، کوشش کردند تا سرِ پُست‌ِ شان در میدان هوایی بمانند؛ اما با دیدن هم‌قطاران‌شان که لباس‌های نظامی خود را در آورده و با لباس شخصی راهی خانه می‌شدند، آنان نیز تصمیم بیرون شدن از میدان را گرفتند.
او درباره‌ی آن روز گفت: «ما مصروف آموزش آنلاین با استادان امریکایی و داخلی خود بودیم که آوازه‌ی سقوط حوزه‌های مختلف شهر کابل به ما رسید، درس‌ها متوقف شد. هرکس به یک طرف می‌رفت؛ ماهم نمی‌دانستیم چه کار کنیم. از میدان فرار کردیم و تا این لحظه دربه‌درماندیم».
اما شماری دیگر از آن‌ها در میدان هوایی می‌مانند و به گفته‌ی سخی (نام مستعار) در روز دوم سقوط دوشادوش نیروهای خارجی در تامین امنیت میدان هوایی کار کرده و در روز سوم به دلیل بی‌سرنوشتی، از میدان هوایی کابل بیرون می‌شوند.
روایت‌های تلخ زندگی زیر حاکمیت گروه طالبان و شکایت از آمرین مافوق این منسوبان نظامی در روند انتقال، چیزی است که در میان تمامی این افراد یک‌سان است.
صدیقه (نام مستعار) می‌گوید که فرماندهان ارشد قوای هوایی افغانستان به آن‌ها وعده داده بودند که شرایط خروج شان از افغانستان را فراهم خواهند کرد؛ اما با گذشت یک‌سال از این وعده، فهرست نام‌های این گروه را با دولت‌های دیگر شریک نساخته‌‌اند.
او در ادامه افزود: «آمرین مافوق ما قوم و خویش خود را به عنوان منسوبان قوای هوایی وارد لیست کردند، در صورتی که آن‌ها اکثرن شغل آزاد داشتند؛ اما ما که حق داشتیم با جان ما بازی شد.»
جنرال “فهیم رامین” فرمانده عمومی پیشین نیروهای هوایی افغانستان در گفت‌وگوی تیلفونی با تلویزیون آمو این گفته‌های منسوبان قوایی هوایی را رّد کرده و می‌گوید: «در آن وقت من نه از کدام لیست خبر داشتم که با کی شریک کرده بودند و نه به عنوان یک مسوول از جزئیات دیگر خبر دارم».
کشته‌شده‌های قوای هوایی پس از سقوط
بربنیاد اطلاعات به‌دست آمده از زمان بازگشت دوباره‌ی طالبان به‌قدرت تااکنون دست کم ۳ خلبان به نام‌های، صفت‌الله، حنیف‌الله و محمد علی در ولایتهای، دای‌کندی، هرات و نورستان توسط طالبان کشته شده‌اند.
هم‌کاران این افسران قوای هوایی دولت پیشین در گفت‌وگو با آمو می‌گویند که خانوادههای این خلبان‌ها در وضعیت بسیار بد اقتصادی و روانی به سرمی‌برند.
شریف (نام مستعار) درحالی که بغض گلوی او را گرفته، گفت که از جمله‌ی این کشته شد‌گان محمدعلی هزار بود که هم صنفی من در دوره‌ی پیلوتی بود. طالبان او را پیش چشمان خانواده‌اش تیرباران کردند.
او در ادامه گفت که همه هم‌قطارانش دار و ندارشان را از دست داده‌اند و تاکید کرد که من و بسیاری دیگر از هم‌کارانم در یک‌سال پسین نتوانسته‌ایم خانوادههای مان را ببینیم.
زندگی پس سقوط
زندگی در گوشه‌ای پنهان از نظر مردم، کم‌ترین رنجی است که این نظامیان در یک‌سال پسین متحمل شده‌اند.
انفجار خانه، به گلوله بستن اعضای خانواده، بازداشت و شکنجه در حضور دیگران، تنها بخشی از تجربه‌هایی است که این نظامیان پیشین که روزی با افتخار خود را از خانواده نیروی هوایی کشور می‌دانستند، آن را پشتِ سر گذاشته‌اند.
راتب (نام مستعار) در گفت‌و گو با آمو تاکید کرد که در یک‌سال گذشته، پنهان از نظر مردم زندگی‌کرده و حتا نتوانسته زمینه‌ی خرج روزانه‌ی خانواده‌اش را فراهم کند.
او می‌گوید که طالبان خانه‌ی پدری وی در یکی از ولایتهای شمال افغانستان را تبدیل به پایگاه نظامی کرده‌اند و شماری از نزدیکان و اعضای خانواده وی را گرفتار و به‌زندان “پل‌چرخی” کابل انتقال داده‌اند.
او می‌افزاید که طالبان هنگام بازداشت شماری از همکارانش از آن‌ها با توهین و تحقیر می‌پرسند که چند تن از افراد وابسته به گروه طالبان را کشته‌اند.
در همین حال؛ صابر (نام مستعار) یکی دیگر از این افسران می‌گوید که طالبان پس از تسلط بر افغانستان، پدرش را زخمی و کاکایش را که او نیز نظامی بوده، به گوله بستند.
او با بیان اینکه من همه‌ای دار و ندار خود را فدای دموکراسی کرده‌ام، گفت: «ما دیگر (در افغانستان) امنیت جانی و مالی نداریم، طالبان خانه‌ی سه طبقه‌ای ما را بمب‌گذاری کرده و از بین بردند؛ من چطور به عفو عمومی طالبان باورکنم».
در تاریخ ۱۳ قوس ۱۴۰۰، ۲۰ کشور جهان مشمول امریکا، اتحادیه‌ی اروپا، جاپان، بریتانیا و چند کشور دیگر با انتشار آگهی‌نامه‌ای، نگرانی عمیق خود مبنی برگزارش دیدبان حقوق بشر درباره‌ی کشتن بدون محاکمه و یا ناپدید شدن نیروهای نظامی پیشین افغانستان را توسط افراد وابسته به گروه طالبان، ابراز کرده بودند.
در گزارش دیدبان حقوق بشر آمده بود که بیش از ۱۰۰ نیروی نظامی حکومت پیشین افغانستان در چهار ولایت کشور، از سوی طالبان اعدام صحرایی شده و شماری دیگر از آن‌ها ناپدید و جسدهای‌شان پس از مدتی پیدا شده‌است.
