روزا اوتونبایوا رئیس هیئت معاونت ملل متحد در افغانستان (یوناما) می‌گوید که زندانیان آسیب‌پذیر در افغانستان به‌ویژه زنان، به «خدمات حقوقی کافی» دسترسی ندارند و او نگران این موضوع است.
او در دیدارش با محمد یوسف مستری رئیس اداره زندان‌های طالبان گفته است که حجم بالای بازداشت‌ها توسط طالبان و صدور حکم مجازات درازمدت توسط دستگاه قضایی آنان چالش‌هایی را در خصوص تامین «عدالت کیفری» و تاسیسات زندان‌ها در افغانستان ایجاد می‌کند.
یوناما در خبرنامه‌ای گفته است که خانم اتونبایوا از زندان پلچرخی نیز دیداری داشته و از همکاری طالبان در جهت دسترسی مداوم تیم‌های حقوق بشری به زندان‌های کشور، استقبال کرده است.
بر اساس این خبرنامه، طالبان به رئیس هیئت نمایندگی سیاسی ملل متحد در افغانستان گفته‌اند که در زندان پلچرخی هم اکنون ۵هزار نفر زندانی هستند؛ اما شمار آنان در حال افزایش است.
خانم اوتونبایوا گفته است که برای حمایت از حقوق زندانیان در ساختار قضایی، از جمله کمک‌های حقوقی، محاکمه‌های سریع و جاگزین‌های حبس، باید کارهای بیش‌تری انجام شود.
او در این دیدارش گفته است: «امیدوارم بتوانیم در این زمینه از کار تعامل گسترده‌تر خود در افغانستان پیش‌رفت بیش‌تری داشته باشیم. ما همچنین باید تلاش‌ها را روی مقابله با علل ریشه‌ای زندانی‌شدن بیش از حد افراد متمرکز کنیم.»
بر بنیاد این خبرنامه، رئیس اداره زندان‌های طالبان در این دیدار از ملل متحد خواسته است که کمک بیش‌تر به زندانیان به‌ویژه در زمینه‌های مراقبت‌های صحی، تغذیه، آموزش و حرفه به هدف بهبود چشم‌انداز معیشت، انجام دهد.
اما در عین حال خانم اوتونبایوا در این دیدار هشدار داده است که با وجود نیازهای بشردوستانه آشکار؛ اما حمایت کمک‌کنندگان بین‌المللی از افغانستان در حال کاهش است که تا حدی زیادی مرتبط به محدودیت‌های مستمر مقام‌های طالبان بر زنان و اعلام قانون جدید تحت عنوان «قانون امر به معروف و نهی از منکر» است.
با این حال، خانم اوتوتبایوا در این دیدار گفته است که با توجه به محدودیت‌های طالبان بر زنان و قانون تازه آنان، حمایت نهادهای کمک‌کننده به افغانستان کاهش یافته است.
در بیانیه یوناما به نقل از خانم اوتونبایوا آمده است: «با وجود نیازهای آشکار بشری، به دلیل اعمال محدودیت‌ها دوامدار بر زنان از سوی مقام‌های اداره حاکم و قانون امر به معروف و نهی از منکر که محدودیت‌های بیش از حدی را بر رفتارهای شخصی زنان تحمیل می کند، حمایت نهادهای کمک کننده بین المللی به افغانستان تا حد زیادی کاهش یافته است.»
این در حالی است که برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد در یک گزارش تازه گفته است که ۱۲.۴ میلیون نفر در افغانستان در سطح ناامنی غذایی «حاد» قرار دارند.
این سازمان می‌گوید که بسیاری از شهروندان افغانستان نمی‌دانند که وعده غذایی بعدی شان را چگونه به دست بیاورند.
پیش از این، حبیب‌الله بدر، معاون اداره تنظیم امور‌زندان‌های طالبان گفته است که ۲۳ هزار تن زندانی در زندان‌های طالبان به‌سر می‌برند.
آقای بدر در برنامه‌ی «دریځ» تلویزیون آمو به گونه تلویحی می‌گوید، هزار تا هزار و پنج‌صد تن متهم به سرقت و آدم‌ربایی محکوم به «قطع دست» هستند.
به گفته آقای بدر افزون بر این پنج صد تا شش صد تن از سوی طالبان محکوم به اعدام و تا چهارصد تن دیگر محکوم به قصاص‌اند.
از سویِی هم، ملل متحد در گزارشی گفت که بیش از ۱ هزار و۶۰۰ مورد نقض حقوق بشر توسط طالبان در افغانستان، در جریان بازداشت افراد را مستند کرده است. ملل متحد از طالبان همواره خواستارا متوقف ساختن شکنجه‌ها و لت‌وکوب در زندان‌های زیر اداره شان شده است.
هیأت معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما) در گزارشی از سال گذشته اعلام کرد که نزدیک به ۵۰ درصد این نقض‌ها شامل «شکنجه و سایر رفتارهای ظالمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز» بوده است.
نزدیک به دو هفته پیش، بر بنیاد نوار صوتی که از سوی تلویزیون ملی زیر اداره طالبان نشر شد؛ هبت‌الله آخندزاده رهبر طالبان در سخنرانی‌اش در ولایت قندز کشته شدن زندانیان در زندان‌های طالبان را تایید کرد.
او گفت که گزارش‌ها از کشته شدن زندانیان در برخی زندان‌های طالبان برای او رسیده و اکنون تمام عاملان آن از وظیفه برکنار شده‌اند.
در همین حال، روزنامه گاردین و رسانه رخشانه در ماه سرطان سال روان هجری خورشیدی در یک گزارش مشترک گفته‌اند که یک فعال حقوق زن از افغانستان ادعا کرده است که در زندان طالبان بر وی تجاوز صورت گرفته است.
در این گزارش آمده است که طالبان از عمل تجاوز بر این زن تصویر گرفته و سپس نوار تصویری را به خود او فرستاده‌اند و هشدار داده‌اند که خاموشی اختیار کند در غیر آن این نوار همگانی خواهد شد.
