همزمان با سه ساله‌گی حاکمیت طالبان در افغانستان، برخی از دختران محروم از آموزش می‌گویند که بسته ماندن دروازه‌های مکتب‌ها آنان را وادار به ازدواج اجباری کرده و زندگی شان را با چالش فراوانی رو‌به‌رو ساخته است.
یکی از قربانیان ازدواج‌های اجباری می‌گوید، پس از آن که از رفتن به مکتب محروم شد، خانواده‌اش او را ناگزیر ساخت تا به ازدواج تن بدهد، اما پس از تحمل رنج و درد فراوان و نیز لت‌وکوب از سوی شوهراش، او ناگزیر به گرفتن طلاق شد و اکنون زندگی اش را تباه شده می‌داند.
در همین حال برخی از روان پزشکان می‌گویند که شمار مراجعه کننده‌گان دختران نزد آنان نسبت به گذشته افزایش چشم‌گیری یافته و محدودیتهای وضع شده طالبان میزان اضطراب و آمار اقدام به خودکشی را در میان زنان و دختران افزایش داده است.
بر بنیاد آمار‌های یونسکو، طالبان پس از تسلط بر افغانستان ۱.۱ میلیون دختر را از رفتن به مکتب‌های ابتدائه و صد هزار دانشجوی دختر را از رفتن به دانشگاه محروم ساختند.
در گزاش آمده است: «طالبان حق تحصیل از دختران را گرفتند و ما را مجبور کردند روز‌‌هایی را زندگی کنیم که در خواب هم نمی‌دیدیم.»
لیلای، هفده ساله، از سه سال پیش پس از بسته شدن مکتب‌ها به اجبار به ازدواج مردی بزرگتر از خودش در آمد.
لیلا می‌گوید صنف دهم مکتب بود که در نخست طالبان فرصت تحصیل را از او گرفت و سپس خانواده‌اش برخلاف خواست او، عروسی لیلا را با مرد بزرگتری از خودش ترتیب داد و در نهایت در نتیجه لت و کوب زیاد ناگزیر شد از شوهرش طلاق بگیرد.
لیلا اوضاع کنونی و بسته شدن مکتب‌ها را عامل اصلی تلخ شدن زندگی‌اش می‌داند.
لیلا می‌گوید: «من صنف دهم مکتب بودم که طالبان آمدند به افغانستان و مکاتب بسته شد فامیلم من را مجبور کردند با شخصی که تقریبا ۲۱ سال بزرگتر از من بزرگتر است ازدواج کنم، در این سه سال شکنجه که من دیدم شوهرم من را لت و کوب می‌کرد بعد از آن شوهرم رفت ایران و من مجبور شدم از شوهرم طلاق بگیرم و فعلن در بی سرنوشتی بسر می‌برم و تمام دلیل این بی سرنوشتی من بسته شدن مکتب‌ها است اگر مکتب‌ها بسته نمیشد من امروز مجبور به این نمی‌شدم که ازدواج اجباری کنم و سرنوشت من این شود.»
در این کاروان لیلا تنها نیست
بر بنیاد آمار‌های یونسکو حدود صد‌هزار دانشجوی دختر که در دانشگاه‌های دولتی و خصوصی افغانستان درس می‌خواندند دروازه های دانشگاه ها به روی شان بسته شدند و بیشتر از ۱.۱ میلیون دانش‌آموز بالاتر از صنف ششم نیز از رفتن به مکتب منع شده‌اند.
برخی از روان پزشکان می‌گویند که سی درصد بیماران بیشتر نسبت به سه سال پیش برای مداوا نزد آنان می آیند – بیشتر هم زنان و دخترانی که از آموزش باز مانده اند و با مشکلات روحی و روانی گرفتار شده‌اند.
وحید نورزاد، مسوول پیشین بخش صحت روانی شفاخانه هرات، می‌گوید: «در این دوره متاسفانه آمار که در قبل هفتاد پنج الی هشتاد درصد بود فعلن به صد فیصد رسیده که اکثریت کسانی که نزد ما مراجعه می‌کنند خانم‌ها هستند.»
درحالیکه در گذشته آمار اقدام به خودکشی از سوی مرکز های بهداشتی نشر می‌شد، اما منابع از شفاخانه‌های مختلف در کشور می‌گویند که طالبان پزشکان و مسوولان مرکز‌های بهداشتی را از اشتراک‌‌گذاری آمار خودکشی، منع کرده‌اند.
روان پزشکان می‌گویند که محدودیتهای وضع شده فرصت آموزش، کار، کسب درآمد یا و هر گونه آزادی از زنان را گرفته و سبب افزایش بیماری‌های روحی، ازدواج‌های زیر سن و اقدام به خودکشی در میان زنان و دختران شده است.
عادله زمانی، رئیس دانشکده روانشناسی دانشگاه آنلاین زن، می‌گوید: «وضعیت بغرنج فعلی وضع محدودیت‌ها حذف عملی زنان از حوزه‌های اجتماعی سبب شده که وضعیت بحرانی و بغرنج به سمت و سوی بدتر شدن پیش برود، نماد‌های خارجی و بیرونی وضعیت نا بسامان امروز می‌تواند بروز اختلالات روانی در زنان مثل افسردگی، مثل اضطراب و تمایل به اقدام به خودکشی و امثالهم باشد که خطرناک ترین و قابل توجه ترین بحث، بحث تمایل به خودکشی و افزایش آمار خودکشی است.»
دانش‌آموزان و دانش‌جویان محروم از آموزش نیز می‌گویند که خانه نشینی آنان را افسرده، نگران آینده و حتی وادار به پذیرش ازدواج‌های اجباری کرده است.
شقایق، یکی از دانش‌آموزان می‌گوید: «در این سه سال ما خیلی چیزا را از دست دادیم باعث شد خیلی افسرده شویم خیلی از دختران باعث شده که به ازدواج اجباری دربیایند ما خانه نشین شدیم افسردگی گرفتیم و هیچ‌کس بازخواست ندارد خدا کند روزی ماهم به حقوق خود برسیم روزی.»
بربنیاد گزارش شورای حقوق بشر ملل متحد، طالبان از ۱۵ آگست ۲۰۲۱ تا کنون بیشتر از پنجاه فرمان و دستور سخت‌گیرانه در مورد زنان و دختران افغانستان صادر کرده‌اند.
