برخی بیجاشدگان در کشور میگویند در وضعیت بد اقتصادی بسر میبرند و در بسیاری از موارد از خدمات بهداشتی بی بهره هستند.
این افراد میگویند که به دلیل بیکاری و خشکسالی خانه و کاشانه شان را ترک کردهاند و اکنون آواره هستند.
برگشت کنندگان از پاکستان نیز از دسترسی نداشتن به ابتداییترین امکانات زندگی در افغانستان رنج میبرند.
سرفراز از ولایت بادغیس به ولایت هرات بیجا شده است. اوضاع بد اقتصادی و خشکسالی، سرفراز و خانوادهاش را به حومههای شهر هرات کشانیده است. اکنون این زن به بیماری چشم گرفتار شده است.
او میگوید باآنکه روز به روز بینایی چشماش را از دست میدهد اما به پزشک و مرکز درمانی دسترسی ندارد.
سرفرازمیگوید: «دو سال میشود که چشمهایم بینایی درست ندارد چیزی را نمیبینم؛ مگر اینکه نزدیک من باشد. شهر رفته نمیتوانم چون پول ندارم. ما چیزی نداریم مردم مهاجر هستیم به اطراف ما کلینیک نیست باشد هم چیزی نمیکند تشخیص درست نمیدهد.»
فقر، تنگدستی، بیکاری و در کل اوضاع بد اقتصادی شماری زیاد از باشندگان غور را از خانه و کاشانه شأن بیجا کرده است و شهرهای بزرگ مانند هرات مسکن گزین شدهاند.
برخی از بیجاشدگان غور میگویند که به ابتدایی ترین امکانات زندگی دسترسی ندارند و در وضعیت بد بسر میبرند.
لیلا میافزاید: «پول ندارم که به شهر بروم. اینجا هم کلینیک نیست چیزی نیست.»
زهره، از بیجاشدگان دیگر نیز درباره مشکلات زندگیاش چنین روایت میکند: «به کلینیک بروم دوا نمیدهد؛ چیزی نمیدهد. من مریض هستم. همین قسم میآیم همین قسم میروم. نه دوا میدهد نه چیزی است نه کلینیک است.»
برگشت کنندگان و یا هم مهاجرانی که از سوی پاکستان اخراج شدهاند نیز با آغاز زندگی در افغانستان با مشکل بیکاری روبهرو شدهاند.
آخرین آمار ملل متحد نشان میدهد که بیش از نیم میلیون مهاجر از پاکستان به افغانستان برگشتهاند.
برخی از برگشت کنندگان از اوضاع بد اقتصادی شکایت دارند.
عبدالجبار، مهاجر برگشت کننده از پاکستان میگوید: «اینجا زندگی میکنیم نه کار و بار است نه زندگی است. نه همرای ما کمک شده و نه هم میشود زندگی ما را خسته کرده و به حالت بد است.»
برگشت کنندگان یا بیجا شدگان اکنون در افغانستان درد مشترک دارند؛ از جمله فقر و بیکاری.
به باور این شهروندان کشور، طالبان هم نتوانستهاند برای رهایی از این معضل دست آنان را بگیرند.
واپسین گزارش ملل متحد نشان میدهد که افغانستان شش اعشاریه سه میلیون بیجا شده دارد و ششمین کشور با بیشترین بیجاشندگان در سطح جهان است.