امروز (چهارشنبه، ۵ثور) برای پنجمین روز پیهم یک هواپیمای بیسرنشین در فراز ولایت بغلان گشتزنی کرده است. منابع محلی به آمو گشتزنی متواتر پهپادها در بغلان را تایید کردهاند.
همزمان با این، برخی منابع دیگر میگویند، روز گذشته نیز هواپیماهای بیسرنشین بر مرکز اقتدار طالبان در قندهار گشتزنی کرده و همچنان بر فراز ولایت کاپیسا هم دیده شدهاند.
طالبان در باره گشتزنیهای تازه واکنش نشان ندادهاند اما بربنیاد اطلاعات منابع محلی، در کمتر از ده روز، دستکم ۹بار هواپیماهای بیسرنشین در آسمان چندین ولایت افغانستان گشتزنی کردهاند.
برخی آگاهان میگویند، این گشتزنیها از سوی پهپادهای امریکایی برای ردیابی گروههای هراسافگن صورت میگیرد.
امروز برای پنجمینروز پیهم یک هوایپمای بدون سرنشین بر فراز ولایت بغلان گشتزنی کردهاست؛ آنچه که منابع محلی تایید میکنند و همینگونه به گفته منابع، روز گذشته نیز پهپادها در فضای کاپیسا و قندهار، پایگاه رهبر طالبان گشتزنی کردهاند.
یکی از باشندگان در بغلان گفت: «در این چند شبانهروز طیارههای بدونسرنشین در بغلان دیده میشوند که نمیفهمیم از کدام کشور میآیند و به چه هدف. وقتیکه گشتزنی میکنند، دوباره میروند.»
این پهپادها هم قابلیت تجسسی دارند و هم توانایی بمبافگنی. هواپیماهای که از راه دور اداره میشوند و در جنگهای امروزه جنگ کارگیری چشمگیری از آنها دیده میشود؛ همانگونه که در دو دهه، در طولانیترین جنگ ایالات متحده در افغانستان از پهپادها به گونه وسیع کار گرفته میشد، بسیاری اوقات برای هدفگیری مواضع طالبان.
بربنیاد آمارها، تا پیش از آگست ۲۰۲۱، بیش از ۱۳هزار حمله پهپادی در افغانستان گزارش شدهاست. کمیت حملههای پهپادی اما نظر به دولتهای ایالات متحده پیوسته در تغییر بودند- حملههایی که هرازگاهی از غیرنظامیان هم قربانی گرفتهاند.
پس از به قدرت رسیدن طالبان در آگست ۲۰۲۱، گشتزنی پهپادها در آسمان افغانستان همچنان ادامه یافتهاند.
اکمل بقا، استاد دانشگاه در این باره میگوید: «این گروه به عنوان یک گروه نیابتی در افغانستان تا یک مقطع زمانی در افغانستان حضور خواهد داشت و این گروه صلاحیت اداره فضای افغانستان را ندارد.»
در درازای بیش از دونیم سال حاکمیت طالبان، پهپادهای امریکایی چندین عملیات نظامی را در افغانستان انجام دادهاند. به گونه نمونه؛ هنگام روند تخلیه در ماه آگست سال ۲۰۲۱، یک پهپاد محلی را در کابل هدف قرار داد، زیر نام مرکز داعش که روشن شد قربانیان غیرنظامیان بودهاند و هدف اشتباه بوده است. همین گونه در سال ۲۰۲۲، ایمنالظواهری، رهبر القاعده در کابل در نتیجه یک حمله پهپادی ایالات متحده کشته شده. الظواهری در چارچوب ماموریت بر فراز افق کشته شد؛ اما اکنون روشن نیست که گشتزنی پهپادها در چارچوب همین ماموریت صورت میگیرد یا نه و چه هدفی را دنبال میکند؟
محمد رادمنش، آگاه نظامی در این باره چنین نظر دارد: «القاعده و داعش به جذب افراد بیشتری در افغانستان پرداختهاند و امروز در ولایتهای پروان، کنر و همچنان جنوب غرب افغانستان مراکز آموزشی دارند. پهپادها برای ترصد و کشف این گروهها در فضای افغانستان گشتزنی دارند.»
ایالات متحده گفته است که از راه دور قابلیت نظارتی از فعالیت هراسافگنان را حفظ کرده؛ اما دقیقن در مورد گشتزنی پیهم هواپیماهای بدون سرنشین در افغانستان موضع نمیگیرد؛ آنچه که طالبان آن را نقض حریم هوایی افغانستان گفتهاند و خواهان توقف آن شدهاند.