زلمی خلیل‌زاد نماینده پیشین ایالات متحده در امور صلح افغانستان با ملا عبدالغنی برادر معاون اقتصادی طالبان در ۲۹ فبروری سال ۲۰۲۰ میلادی پای توافقنامه تاریخی ایالات متحده و طالبان را امضا کردند که الزام‌هایی بر امریکا و طالبان گذاشته بود.
در چهار سالگی این توافق تاریخی، کاخ سفید می‌گوید، طالبان به تعهدات توافقنامه عمل نکردند؛ به ویژه گفت‌وگوی معنادار صلح با طرف‌های داخلی که به شکل‌گیری یک نظام سیاسی فراگیر بی‌انجامد.
مذاکرات میان افغانان ایجاد یک دولت تازه میان طالبان، حکومت پیشین و دگر نیروهای سیاسی بخشی از توافقنامه دوحه بود اما امروز طالبان‌اند و کل قدرت سیاسی افغانستان، برای نیروهای سیاسی مخالف هم جایی نیست.
حال کارین ژان پیر سخنگوی کاخ سفید در تازه‌ترین اظهارات خود گفته است: «چهار سال از امضای توافقنامه ۲۰۲۰ با طالبان توسط دولت قبلی می گذرد. این توافق به طالبان قدرت داد، شرکای ما را در دولت افغانستان تضعیف کرد و متعهد شد که نیروهای خود را چند ماه پس از تحلیف رییس جمهور بایدن، بدون هیج مسیر روشن یا پلانی برای برنامه‌های بعدی، خارج کنیم»
اما طالبان می‌گویند، از طرف امریکا یک الزام بر آن‌ها بود که از خاک افغانستان در برابر ایالات متحده و متحدانش کار گرفته نشود. به گفته انان، این الزام عملی شد و بحث گفت‌وگوهای میان افغانان و آتش بس برخاسته از آن، مساله داخلی بود نه الزامی از سوی امریکا.
ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان می‌گوید: «نیت خوب هم نشان نداده اند. در سطح بین‌المللی، در سازمان ملل متحد و بالای کشورها فشار می‌آورند و جلو به رسمیت شناختن طالبان را گرفته اند»
چهار سال پس از توافقنامه دوحه دیده می‌شود که جهان همچنان افغانستان را در چرخه بحران سیاسی، بشری و اقتصادی می‌بیند.
ارزیابی مستقل ملل متحد، بر شکل‌گیری یک دولت فراگیر تاکید دارد؛ اما برای طالبان امروز هم این بحث منتفی‌ست.
در همین حال از برخی شهروندان در باره توافق دوحه و پیامد به این باورند: «نتایج آن بحران سیاسی، بحران اقتصادی و بحران بشری در افغانستان می‌باشد. این بحران ها به اوج خود رسیده اند. مردم افغانستان از بیکاری رنج می‌برند. دختران نمی‌توانند به مکتب‌ها بروند و درس بخوانند.»
مدینده، باشنده مزارشریف در این رابطه افزوده است: «با گذشت چهار سال از امضای توافق دوحه و حاکمیت دونیم سال دوحه آشکار شد که توافق دوحه هر نوع آزادی های اجتماعی مردم را در گرو طالبان ساخته است.»
با گذشته چندین سال امروز امریکا می‌گوید، هنوزهم تلاش دارد تا تعهدات توافقنامه دوحه عملی شوند. شاید همان گفتمان صلح و شکل‌گیری یک دولت فراگیر با مشارکت زنان؛ طالبان خواستار عملی‌سازی بخش‌هایی از توافقنامه استند که آنان را از انزوا و تحریم‌ها بیرون بکشد.
سیاست‌گران بیرون از کشور چشم‌انداز گذار سیاسی را دارند و مردم افتیده در هزارویک چالش، خود را قربانی معامله‌های سیاسی می‌بینند.
