شماری از نیروهای امنیتی و دفاعی که با تسلط طالبان در افغانستان مجبور شدند به کشورهای همسایه و اروپایی پناه ببرند، می‌گویند در وضعیت بحرانی قرار دارند و هیچ یک از مقام‌های پیشین به آنان توجه ندارد و مجبور شده‌اند به کارهای شاق رو بیاروند.
شماری از این نیروها می‌گویند آرزوی بازگشت به افغانستان را دارند اما ترس از «انتقام گرفتن توسط طالبان» آنان را مبجبور ساخته است به کشورهای همسایه مهاجر شوند.
این نیروها از ملل متحد می‌خواهند برای آوردن «صلح سرتاسری» در افغانستان تلاش کند تا آنان دوباره به کشور بازگردند و در تأمین امنیت کشور سهم بگیرند.
ذبیح‌الله که دوازده سال افسر کماندو افغانستان بود، با سقوط افغانستان به دست طالبان مجبور شد تا به ایران پناه بیآورد.
او که اکنون در ایران مشغول کار شاق است، با مشکلات زیادی در این کشور روبهرو است.
او هراس دارد که در صورتی برگشت به افغانستان با انتقام‌جوی طالبان مواجه می‌شود و از ملل متحد می‌خواهد تا زمینه برگشتش را به افغانستان صلح‌آمیز؛ فراهم کند.
ذبیح الله درباره مشکلات‌اش می‌افزاید: «افغانستان به ما و به نیروهای جوان، تحصیل کرده و مسلکی ضرورت دارد. بنا خواست ما جدن از جهان همین است که با طالبان وارد مذاکره شود، مذاکره معنادار و گفت‌وگوهای قاطع تا طالبان دست از انتقام بردارند. زمینه کار، مشارکت همه اقشار نظامی و مسلکی در اداره و بدنه حکومت مساعد سازد.»
هفت سال پیش در فرمانی برای پشتیبانی از نیروهای امنیتی و دفاعی این روز نامیده و در تقویم ثبت شد.
جبهه آزادی در اعلامیه به مناسبت نهم حوت گفته است که افغانستان در نتیجه یک معامله ننگین چند جانبه به طالبان تسلیم داده شده و از مردم خواسته‌اند تا در برابر طالبان بسیج شوند.
شماری از نیروهای امنیتی و دفاعی می گویند که طالبان هیچ گاه به تعهد خود مبنی بر عفو نمودن نیروهای پیشین صادق نبوده بل به بهانه‌های مختلف آنان را شکنجه و به قتل رسانده‌اند.
بلال غفوری، نیروی امنیتی پیشین افغانستان می‌گوید: «تعداد از نظامیان از طرف این گروه گرفتار و تیرباران گردیند و تعداد هم در زندان‌ها زیر شکنجه قرار دارند. بنده با تعداد کثیر از نظامیان پیشین افغانستان بخاطری تهدیدات جانی به ایران آواره گردیدم که بخاطری نداشتن اسناد قانونی با خطر اخراج مواجه هتسیم.»
بر بنیاد آمارها؛ شمار نیروهای امنیتی، دفاعی و استخباراتی افغانستان به ۳۵۰ هزار تن می‌رسید که جامعۀ جهانی به ویژه امریکا و ناتو از آنان پشتیبانی می‌کرد.
اما پس از پانزدهم آگست وآغاز حاکمیت طالبان بر افغانستان، این نیروها از هم پاشید.
برخی از این نیروها یا در افغانستان هستند و با سرنوشت ناروشن روبهرو اند و برخی‌ها هم نیز مجبور شدند به کشورهای دیگر بروند.
خیرالله، نیروی امنیتی پیشین افغانستان گفت: «ما از دبیر کل ملل متحد جناب آقای گوترش خواهش داریم، درخواست داریم تا به مشکلات ما رسیدگی کنند و ما را از این پریشانی نجات دهند.»
در حالی نیروهای امنیتی، دفاعی و استخباراتی پیشین از نهم حوت در بیرون از کشور تجلیل می‌کنند که پیش از این نهادهای حقوق بشری گفته بودند طالبان از زمان تسلط دوباره‌شان، هزاران تن از نظامیان حکومت پیشین را بازداشت، زندانی و در برخی موارد به قتل رسانده‌اند.
اما طالبان این گزارش‌ها را رد کرده‌اند.
