نشست دو روزه دوحه در مورد افغانستان ناوقت‌های دوشنبه‌شب پایان یافت. برخی از شرکت کنندگان این نشست می‌گویند که نشست دوحه نقطه آغازین برای یک روند کلان سیاسی جهانی برای حل مساله افغانستان بود که با تعیین یک فرستاده ویژه از سوی ملل‌متحد برای افغانستان ادامه خواهد یافت.
این نشست حاشیه‌های زیادی ایجاد کرد و واکنش‌های فراوانی را به همراه شده است.
فیض‌الله زلاند نماینده جامعه مدنی کشور در این نشست، به آمو می‌گوید، این روند با گماشتن یک فرستاده ویژه برای افغانستان از سوی ملل‌متحد و تعیین چارچوب‌های کاری سیاسی دنبال خواهد شد.
این نماینده جامعه مدنی افغانستان در نشست دوحه افزود: «مقرر کردن نماینده خاص دبیر کل ملل‌متحد به افغانستان است که بخش‌های پروسه سیاسی را پیش ببرد،چارچوب کاری سیاسی است برای حل معضله افغانستان،پشتیبانی جهانی و منطقه از حقوقبشر و تعلیم دختران است، در این موارد پیش‌رفت‌های صورت خواهد گرفت،آینده نزدیک و با طالبات شریک خواهد شد.»
این در حالی است که طالبان با تعیین چنین فرستاده مخالف اند؛ دبیر کل ملل‌متحد دیروز دوشنبه گفت که روی تعیین فرستاده ویژه رای‌زنی‌های فوری را آغاز خواهد کرد، یک منبع با اعتبار به آمو می‌گوید، شورای امنیت ملل متحد در اواخر ماه روان میلادی نشست ویژه‌ای را در مورد گماشتن و معرفی یک فرستاده ویژه برای افغانستان میزبانی خواهد کرد.
پیش از این برخی جریان‌های سیاسی کشور نیز در اعلامیه مشترک گفته بودند که با فرستاده ویژه ملل‌متحد کار خواهند کرد، به‌تازگی حزب جمعیت اسلامی هم گفته، فرستاده ویژه چهره‌ای باشد که از واقعیت‌های افغانستان آگاه باشد. حزب جمعیت هم‌چنان از دعوت نشدن جریان‌های سیاسی در نشست دوحه انتقاد کرده است.
در بخشی از اعلامیه حزب جمعیت اسلامی افغانستان آمده است: «هم‌چنان در ارتباط به تعیین نماینده‌ی ویژه، جمعیت اسلامی باور دارد فردی به این سمت گماشته شود که از واقعیت‌های اجتماعی، تاریخی، فرهنگی و ریشه‌های منازعه‌ی افغانستان آگاهی داشته باشد و در ارزیابی‌های خویش بتواند جانب بی‌طرفانه‌ای را مراعات کند.»
از سویی هم راضیه بارکزی فعال حقوق زن گفته است: «پیش‌نهاد ما برای ملل‌متحد این است که در نشست‌های بعدی خود به‌خصوص در نشست آینده شورای امنیت در مورد مساله افغانستان موقف‌گیری صادقانه و واقع گرایانه داشته باشد.»
از حاشیه‌های این نشست عدم شرکت طالبان بود؛ طالبان گفته بودند زمانی در این نشست شرکت خواهند کرد که یگانه طرف مسوول از جانب افغانستان باشد و در سطح بلند با هیئت ملل‌متحد گفت‌وگو کند.شرایطی که ظاهرن از سوی ملل‌متحد پذیرفته نشدند. در این میان رحمت الله نبیل رییس پیشین امنیت ملی در اکس نوشته طالبان در دو راهی رفتن یا نرفتن با چالش‌های جدی قرار گرفته‌اند.
در همین مورد رحمت‌الله نبیل – رییس پیشین امنیت ملی می‌گوید: «کنفرانس دوحه برای طالبان معضلی جدی ایجاد کرد شرکت نکردن و شرکت کردن هر دو با چالش هایی همراه بود. شرکت در جلسه به معنای حمایت از انتصاب نماینده ویژه سازمان ملل برای افغانستان بود که نشان دهنده به رسمیت شناختن نیاز به گفتگو با سایر جناح های سیاسی افغان است.»
اما عدم حضور طالبان انتقادهای برخی شرکت کنندگان دیگر را نیز به همراه داشت.
محبوبه سراج یکی دیگر از نماینده جامعه مدنی افغانستان در نشست دوحه گفت: «وقتی طالبان به یک جلسه نمی‌آیند، به‌خاطری که جامعه مدنی افغانستان عضو‌ش است و جامعه مدنی افغانستان چند عضو آن زن است. ما باید نباشیم ما از افغانستان نمایندگی نمی‌کنیم؟»
هم‌چنان هیئت روسیه در نشست دیروز دوشنبه، به‌گفته سفارت روسیه در کابل، حاضر نشد در نشست نمایندگان جامعه مدنی افغانستان با فرستاده‌های کشورهای جهان شرکت کند، موردی پرحاشیه که برخی آن را پشت کردن به حقوقبشر در افغانستان توصیف کرده‌اند؛ اما فرستاده دایمی روسیه در ملل‌متحد این‌جا در یک نشست خبری در مورد این تصمیم وضاحت می‌دهد.
واسیلی نبنزیا فرستاد دایمی روسیه برای ملل‌متحد افزود: «ما هیچ وقت به زنان و اطفال افغانستان پشت نمی‌کنیم و همواره تاکید کرده‌ایم که مساله حقوقبشر برای زنان و دختران افغانستان مهم است و در این مورد ما با همکاران ما در شورای امنیت ملل‌متحد و جامعه بین‌المللی موافق هستیم.اما، چندین موضوع مهم دیگر در افغانستان است که باید مورد توجه قرار بگیرد.»
در این میان، حمدالله فطرت معاون سخنگوی طالبان نیز در گفت‌وگو با رادیو ملی زیر اداره طالبان؛ از این اقدام هیئت روسیه در نشست دوحه استقبال کرده است.
با این همه، ظاهراً جهان تلاش‌ها را برای حل مساله افغانستان از نقطه آغاز کرد که در ۱۵ آگست ۲۰۲۱ متوقف شده بود، بازگشایی مسیر گفت‌وگوهای میان‌افغانان، گفت‌وگوهای که با سقوط دولت جمهوری در کشور، نیمه‌تمام مانده بود، دیده می‌شود که جهان در تلاشی برای تمام فصل نیمه‌تمام خو در افغانستان است.
