فردا دوحه میزبان نشست دبیرکل ملل متحد و نمایندگان ویژه کشورها و سازمانهای منطقهای روی مسائل افغانستان است. این در حالی است که وزارت خارجه طالبان در بیانیهای شرکت نمایندگانش را در نشست دوحه رد کرده است.
وزارت خارجه طالبان در بیانیهای اعلام کرده است که به دلیل پذیرفتهنشدن شرطهای طالبان از سوی ملل متحد، نمایندگان آنان در نشست دوحه شرکت نمیکنند. وزارت خارجه طالبان گفته است که گفتگو با آنان هنگامی پیشرفت خواهد کرد که ملل متحد واقعیتهای کنونی را درک کند و زیر فشار چند طرف محدود قرار نگیرد.
شروط طالبان در این بیانیه چنین انعکاس یافته شده:
۱. شرکت آنها (طالبان) به عنوان تنها طرف مسئول و نماینده افغانستان در نشست دوحه؛
۲. تقاضای فراهمآوری بستر گفتوگو در سطح بلند با ملل متحد از سوی طالبان؛
در همین حال، آجندای نشست دوحه بر چگونگی ادغام دوباره افغانستان و طالبان با جهان و مشارکت یکپارچه، منسجم و ساختارمندتر جهانی با تکیه بر قطعنامه ۲۷۲۱ شورای امنیت سازمان ملل است که مهمترین آن تعیین فرستاده ویژه برای افغانستان گفته شده است.
در این میان، ملل متحد گفته است که فردا نشست دوحه با حضور دبیرکل این سازمان و نمایندگان ویژه کشورها برگزار میشود.
استیفان دوجاریک سخنگوی دبیرکل ملل متحد گفته است: «این نشست یک نشست با نمایندگان سازمانهای منطقهای و کشورهای عضو در مورد افغانستان خواهد بود. نشستی با طالبان برگزار میشود؛ اما نشستی با نمایندگان جامعه مدنی از جمله گروههای زنان نیز وجود خواهد داشت، زیرا این مهم است که صدای زنان افغانستان بسیار بلند و واضح شنیده شود».
طالبان با دو بخش اصلی این فرایند از همان نخست مخالفت داشتند؛ با تعیین فرستاده ویژه و شکلگیری ساختار سیاسی همهشمول در افغانستان.
هرچند کارت دعوت نشست دوحه پشت دروازه طالبان رسیده است؛ اما آنها امروز به دعوت نَه گفتند.
با این حساب، بهرخکشیدن تعامل با منطقه و عدم حضور در دوحه، چه پیامدی برای طالبان خواهد داشت؟
عزیز رفیعی آگاه سیاسی میگوید: «تصمیم طالبان برای اشتراک در نشست دوحه، بهخاطر دودلهبودنشان در ارتباط با ائتلاف منطقهای و ائتلاف جهانی است.
اگر طالبان به ائتلاف منطقهای که فعلا پیوستهاند، ادامه بدهند و آن را بیشتر حمایت کنند، در واقعیت امر با ائتلاف جهانی روبهرو خواهند بود».
ارزیابی مستقل ملل متحد، اساس بحثهای نشست دوحه و شاید هم نقشه راه آینده سیاسی برای افغانستان را میسازد؛ ارزیابیای که پیشنهاد ادغام افغانستان به جهان و تعامل با طالبان را مشروط ساخته است؛ شرایطی همچون مشارکت زنان در تمامی ساختارها، تسهیل گفتوگوهای صلح میان طرفها از سوی فرستاده ویژه، و در نهایت برقراری نظم همهشمول در افغانستان.
برخیها میگویند مخالفت طالبان با بخشهایی از فرایند و عدم حضور آنان در نشست دوحه، ممکن است روند آن را کُند بسازد؛ اما از عزم جامعه جهانی هرگز نمیکاهد.
سازمان ملل متحد گفته است نشست دوحه در هجدهم و نوزدهم فبروری برگزار میشود و دبیرکل این سازمان نیز برای اشتراک، فردا وارد دوحه خواهد شد.