افغانستان

استفاده از واژه «لنگ» برای تیمور گورکانی در معرفی «شب هرات» جنجال‌برانگیز شد

در پی واکنش‌های تُند به  استفاده از اصطلاح «تیمور لنگ» در پوستر آگهی برنامه «شب هرات» از سوی انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان، این نهاد در بیانیه‌ای مجبور به ارائه توضیحات در این مورد شده است.

در پوستر آگهی برنامه «شب هرات» که قرار است ۱۶ جنوری در تهران پایتخت ایران برگزار شود، رونمایی از کتاب «تاریخ هرات: از چنگیزخان تا تیمور لنگ» به عنوان بخشی از محتوای این برنامه گنجانده شده است.

شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی افغانستان بیشتر از میان شخصیت‌ها و چهره‌‌های ترک‌تبار کشور به شدت از این پوستر انستیتوت مطالعات استراتژیک انتقاد کرده و آن را توهین به جایگاه «تیمور جهانگشا» خوانده‌اند.

انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان گفته است «واژه لنگ» به بنیانگذار سلسله‌ی تیموریان، امیر تیمور گورکانی در اصل توسط  نویسنده این کتاب دکتر‌ شیوان ماهندراراجاه از اساتید دانشگاه آمریکایی – سریلانکایی استفاده شده و بعد توسط ‌یکی ‌از‌ مترجمان‌ «زبردست از جمهوری اسلامی ایران»، ترجمه شده است.

این نهاد با اظهار این‌که هر کتاب تاریخی دارای نکات «حساس و اختلاف» برانگیز است، افزوده: «اصل امانت‌داری ‌‌و‌ بی‌طرفی علمی اجازه تغییر خود‌سرانه‌ی چنین مواردی را به انستیتوت نمی‌دهد.»

انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان گفته است که آنان «نمی‌توانند و‌ نباید تغییری در عنوان خاص این کتاب وارد کند.»

شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی با انتقاد شدید از به کارگیری واژه «لنگ» در پوستر آگهی این نشست، گفته‌اند: «سازنده اين منار‌های هرات تيمور لنگ نيست، بلكه اميرتيمور صاحب‌قرآن، جهان‌گشا، گوركانى و سلسله امپراطورى وى چون ميرزا اولوغ بيك، سلطان حسين بايقرا و حضرت امير عليشير نوايى است.»

تیمور گورکانی موسس سلسله تیموریان و یکی از بزرگ‌ترین پادشاهان جهان بود که در عصر حکومت خود، فتوحات بسیاری را بدون هیچ‌گونه شکستی به قلمرو تیموریان کسب کرد و لقب «شمشیر اسلام» را گرفته بود.

تیمور گورکانی از طایفه ترکان مغولی و پایه‌گذار امپراطوری تیموری بود که در بیشتر سرزمین‌های آسیای مرکزی و غربی از ۱۳۷۰ تا ۱۵۰۷ میلادی حکمرانی کرد.

این جنگجوی مشهور که در سال ۱۳۳۶ میلادی، در نزدیکی سمرقند در ازبکستان امروزی به‌دنیا آمد، از برخی جهات شاه مقدونی و جنگجوی مغول را تحت‌الشعاع خود قرار داد.

در هنگام تولد، نام او را تیمور گذاشتند که به معنای آهن است.

اما بعد از اینکه در جوانی دست و پای چپش به شدت آسیب دید، در زبان فارسی به او لقب “لنگ” دادند. نام‌هایی که او در غرب به آنها خوانده می‌شود، نیز با تغییری جزئی در همین نام و لقب فارسی به‌وجود آمده‌اند.