افغانستان

شورای امنیت ملل متحد با تصویب قطعنامه تازه گزینش فرستاده ویژه برای افغانستان را تایید کرد

شورای امنیت با تصویب قطعنامه تازه، گزینش فرستاده ویژه برای افغانستان از سوی دبیرکل متحد را تایید کرد.

در این قطعنامه آمده که هدف از این روند این است تا افغانستان صلح‌آمیز که به گونه کامل دوباره با جامعه جهانی مدغم شود و تعهدات جهانی را رعایت کند. قطعنامه بر مشارکت کامل، برابر، معنادار و مصوون زنان افغانستان در این روند نیز تاکید کرده است و گفته است که دبیرکل باید در درازای ۶۰ روز نتیجه مشورهایش را به شورای امنیت شریک بسازد.

بربنیاد قطعنامه، فرستاده ویژه باید تخصص حقوق بشر و جنسیت داشته باشد. پیش‌برد گفت‌وگوهای میان افغان‌ها و دیپلماستی جهان با افغانستانِ شامل طالبان ماموریت فرستاده ویژه گفته شده‌است.

از مهم‌ترین اتفاق‌های سیاسی دو سال پسین برای افغانستان؛ این‌جا شورای امنیت قطعنامه‌ پیشنهادی جاپان و امارات متحده عربی بر بنیاد ارزیابی مستقل ملل متحد روی افغانستان را با سیزده رای موافق و دو رای ممتنع چین و روسیه تصویب می‌کند؛ قطعنامه‌ای که هدف کلی آن ادغام دوباره افغانستان به شمول طالبان به جامعه جهانی‌ست، اما با یک‌سری الزام‌ها.

یامازاکی کازویوکی، نماینده همیشگی جاپان در ملل متحد گفت: «با تصویب این قطعنامه، ما همچنین به مردم افغانستان – از جمله مقامات ذیربط، زنان، دختران و جامعه مدنی – نشان خواهیم داد که جامعه جهانی به یک افغانستان صلح‌آمیز، باثبات، مرفه و فراگیر متعهد است.»

لانا نسیبه، نماینده همیشگی امارات متحده عربی در ملل متحد، گفت: «بگذارید امروز نشانه آغاز پایان همه‌‌ی این‌ها {چالش‌ها} باشد. ما آنچه پیش رو داریم، شاید آخرین فرصت برای تغییر مسیر در مورد افغانستان باشد. این مستلزم سازش از سوی همه است. این قطعنامه یک رویکرد اصولی و عملگرایانه بین المللی را در قبال افغانستان ایجاد می کند.»

در قطعنامه، شورای امنیت گزینش یک فرستاده ویژه از سوی دبیرکل ملل متحد را تایید کرد.

تاکید بر اجرای توصیه‌های ارزیابی ملل متحد به‌ویژه افزایش منسجم‌تر، هماهنگ و ساختارمند مشارکت جهانی، بخش دیگر قطعنامه است. در متن قطعنامه ‌هم‌چنان آمده که هدف از این روند باید صلح افغانستان با خود و همسایگانش باشد، به طور کامل در جامعه بین المللی ادغام شود و تعهدات بین المللی را رعایت کند؛ در کنار نیاز به تضمین مشارکت کامل، برابر، معنادار و مصوون زنان افغانستان در در این روند. قطعنامه از دبیرکل ملل متحد خواسته در درازای ۶۰ روز نتیجه مشوره‌ها را به شورای امنیت گزارش کند.

لیزا براون، معاون مشاور سیاسی نمایندگی امریکا در ملل متحد، گفت: «ما همچنان نگران احکام سرکوبگرانه طالبان علیه زنان و دختران و عدم تمایل آنها به تقویت حکومت فراگیر هستیم. این تصمیمات خطر آسیب جبران ناپذیری را به جامعه افغانستان وارد می کند و طالبان را از عادی سازی روابط با جامعه جهانی دورتر می کند.»

باربارا وودوارد، نماینده همیشگی بربتانیا در ملل متحد، گفت: «باید از شتاب ارزیابی مستقل با امید تغییر مسیر منفی کنونی افغانستان استفاده کنیم. در عین حال، طالبان موظف است به تعهدات بین‌المللی خود، از جمله از طریق لغو فوری سیاست‌های محدودکننده حقوق و آزادی‌های اساسی زنان، عمل کند.»

در قطعنامه گفته شده که فرستاده ویژه باید با مشوره اعضای شورا امنیت، بازیگران سیاسی افغانستان به شمول طالبان، زنان و جامعه مدنی، کشورهای منطقه و جامعه جهانی گزینش شود و تخصص قوی در بخش حقوق بشر و جنسیت داشته باشد. پیش‌برد گفت‌وگوهای میان افغانان، اجرای پیشنهادات ارزیابی فریدون سینرلی اوغلو به‌ویژه تسهیل تعامل میان جامعه جهانی و افغانستان و تمرکز روی دیپلماستی دو طرف، ماموریت کلیدی فرستاده ویژه است.

اما در آغاز راه، چین و روسیه، دو عضو همیشگی شورای امنیت مهم‌ترین بخش قطعنامه یعنی گزینش فرستاده ویژه را به چالش می‌کشند؛ مخالفت هم‌رنگ با موضع طالبان و خیلی تند.

گنگ شوانگ، نماینده همیشگی چین در ملل متحد، گفت: «انتصاب اجباری فرستاده ویژه در جهت نادیده گرفتن دیدگاه های کشور مربوطه نه تنها ممکن است به ناتوانی نماینده ویژه در انجام وظایف خود منجر شود، بلکه تضاد و تقابل بین جامعه جهانی و مقامات افغانستان را نیز تشدید می کند.»

آنا اوستیگنیوا، معاون نماینده همیشگی روسیه در ملل متحد، گفت: «ما می‌خواهیم روشن کنیم که از تصمیم دبیرکل حمایت نخواهیم کرد مگر اینکه این تصمیم از سوی مقامات رسمی تایید شود. ما متقاعد شده‌ایم که موضوع افغانستان تنها در صورتی می‌تواند از بن‌بست خارج شود که گفت‌وگوی منسجم و صبورانه با مقام‌های کنونی وجود داشته باشد.»

قطعنامه شورای امنیت، مساله افغانستان شامل طالبان را دوباره وارد بحث جامعه جهانی می‌سازد؛ افغانستانی که در آینده دگر نیروهای سیاسی به مشارکت زنان را در ساختارها و فرایندها داشته باشد؛ اما برخی‌ها می‌گویند، مخالفت دست‌کم چین و روسیه و برخی کاستی‌های دگر، عملی‌سازی نقشه‌راه تازه افغانستان شاید به چالش بکشد.