در ولسوالی ناوه غزنی، که بیش از دو دهه با جنگ دست و پنجه نرم کرده است، به تازگی یک مکتب ایجاد شده است. باوجود اینکه در این مدت چندین بار تلاش برای ایجاد مکتب‌ها صورت گرفته بود، اما آنها در نتیجه جنگ و درگیری‌ها تخریب شدند.
خانواده‌ها در این ولسوالی می‌گویند که تا کنون فرزندانشان را برای آموزش به ولسوالی‌های دیگر می‌فرستادند.
این مکتب جدید فعلا فقط شش خیمه دارد که محیط آموزشی را برای ده‌ها کودک پسر فراهم کرده است، اما دختران این ولسوالی همچنان از فرصت‌های آموزشی محروم هستند.
جاوید، یکی از دانش‌آموزان، اظهار داشت: «بیست‌سال است که در ناوه مکتب وجود نداشته. ما از زمان ایجاد این مکتب جدید چیزهایی یاد می‌گیریم.»
این تنها مکتب در ولسوالی ناوه غزنی گفته می‌شود؛ ولسوالی ای با بیش از ۳۴هزار باشنده و چندین روستا، که گفته می‌شود در دو دهه پسین تلاش زیادی برای مکتب‌سازی شد، اما ستون مکتب ایستاده نماند و دانش‌آموزان در محرومیت ماندند.
یکی از بزرگان این روستا می‌گوید، پیش از این مردم به کودکان شان اجازه رفتن به مکتب را هم نمی‌دادند.
محمد جان، دانش‌آموز دیگری، گفت: «این مکتب پیشرفتی نکرده. ما در خیمه‌های سرد درس می‌خوانیم و خواهان ساختمان مجهزی برای آموزش هستیم.»
عابد، یکی از بزرگان محلی، تأکید کرد: «در هر خیمه ۸۰ دانش‌آموز درس می‌خوانند و همین تعداد دیگر در خانه مانده‌اند. هم آنها و هم والدینشان از این وضعیت ناراضی هستند.»
در گوشه‌ی این‌جا ، مردم می‌گویند با پول خود زمین خریده‌اند و با دست‌وبازوی خود مکتب می‌سازند.
سید حبیب، آموزگار، می‌گوید: «پیش از این در این ولسوالی دانش آموزان دسترسی به مکتب نداشتند. اکنون تا صنف ششم درس می‌خوانند اما با امکانات کم چون در خیمه‌ها درس می‌خوانند. ساختمانی که هم ساخته می‌شود با گل ساخته می‌شود نه با موادی همچون سمنت.»
مطیع‌الله، آموزگار، می‌گوید: «استاد هم نداشتیم. این استادانی که به شمول ما آمده‌ایم از ولسوالی دیگر آمده ایم.»
با این حال، مردم محلی امیدوار هستند که با تلاش‌های خود، مکتبی بسازند. در ولسوالی ناوه، که سال‌های طولانی با جنگ و درگیری روبرو بوده، نگرانی‌ها برای آینده فرزندان و تلاش برای برپایی مکتب و ازسرگیری آموزش ادامه دارد.
