محمد اسماعیل خان از رهبران پیشین جهادی در گفتوگو با آمو حضور دو دهه پسین ایالات متحده در افغانستان را با مسئله اشغال پیوند میدهد و میگوید حاکمیت طالبان از سه تا پنج سال دیگر دوام نخواهد آورد.
او در این گفتوگو تأکید می ورزد که نسبت به نشستهای اخیر مخالفان سیاسی طالبان در مسکو و نشست امنیتی هرات در دوشنبه خوشبین است تا برای یک راهحل سیاسی در افغانستان کمک کند، اما گزینه نظامی را در آخرین مرحله نیز روی دست دارد.
او میگوید: «هیچ کشوری در جهان در زیر اشغال نمیتواند، و سر زمینی چون افغانستان فقیر، محتاج دوامدار زیر اشغال بماند و به بازسازی برسد، امریکاییان هم که به یک هدف بزرگتری آمده بودند، که به آن دست نیافتند.»
او سقوط افغانستان را «طرح تحویل دهی» مینامد، و در مورد سقوط هرات میگوید، که مقامهای امنیتی هرات انگیزه جنگیدن نداشتند.
محمد اسماعیل میافزاید: «هم قوماندان قولاردو، هم معاون وزارت داخله که برای تنظیم نیروهای امنیتی آمده بود، مجموعاً اراکین دولتی، که مسوولین امنیتی بودند، پیش از اینکه طالبان بیایند، لباس ملکی به تن کردند، آماده تسلیمدهی شده بودند.»
آقای اسماعیل خان همچنان میگوید از هر اقدام به شمول اقدام نظامی جبهههای مخالف طالبان قدردانی میکند، و نسبت به نشست مخالفان طالبان در مسکو و نشست امنیتی هرات در دوشنبه خوش بین است اما در آخرین مورد گزینه نظامی را هم روی دست دارد.
به باور این رهبر پیشین جهادی حاکمیت طالبان بیش از پنجسال دوام نخواهد آورد.
او میگوید: «فکر میکنم طالبان شاید سهسال دیگر یا پنجسال، بیشتر نخواهند باشد.»
با این که دو سال از سقوط جمهوریت می گذرد، اما گفته شده است که نبود دیدگاههای یکسان در میان جبهههای مخالف طالبان و در زیر یک چتر قرار نداشتن رهبران سیاسی و نظامی حکومت پیشین، همواره از مواردی بوده اند که انتقاد هایی را به همراه شده است.