محمد محقق، عضو شورای مقاومت برای نجات افغانستان، از تربیون مسکو، حضور بیست‌ساله‌ی امریکا در افغانستان را در حالی غیرقانونی خواند که شماری از آگاهان می‌گویند؛ او دو دهه در نظامی زیرپشتیبانی امریکا، موقفهای بلند سیاسی داشت.
محمد محقق در ۲۰۰۱ با حضور نیروهایی امریکایی در افغانستان، هم‌چون معاون دولت موقت بود و پس از آن، به عنوان وزیربرنامه‌ریزی، عضو مجلس نمایندگان، معاون ریاست اجراییه و مشاور ارشد اشرف‌غنی کار کرد. برخی آگاهان می‌گویند؛ موضع‌گیری تازه‌ی او، تلاشی برای به‌دست آوردن پشتیبانی مسکو است.
آقای محقق می‌گوید؛ کشورهای منطقه می‌توانند بحران افغانستان را حل کنند، نه امریکا.
در نشست روز پنج‌شنبه‌ی مخالفان طالبان در مسکو، از شورای مقاومت که جمعی از سیاست‌گران اعضای آن استند، تنها محمد محقق در آن‌جا حضور داشت.
آقای محقق برای نخستین‌بار از تربیون مسکو، حضور دو دهه‌ی امریکا در افغانستان را غیرقانونی خواند و عامل هرچه تیره‌روزی افغانستان است را به پای امریکا ختم کرد.
محمد محقق، عضو شورای مقاومت برای نجات افغانستان می‌گوید: «عامل تمام بدبختی‌های که در افغانستان است، حضور بیست‌ساله‌ی غیرقانونی امریکا در افغانستان بوده و در تمام فجایع بین آنان، [پای امریکا] و طالبان مشترک است.»
اما اگر کمی به عقب برگردیم، در بیش از دو دهه سیاست افغانستان و امریکا، محمد محقق نقش برجسته‌‌ی داشته‌است.
دسامبر ۲۰۰۱، در این زمان آقای محقق معاون دولت موقت برون آمده از توافق بُن و تحت پشتیبانی مستقیم امریکا، با حضور نیروهایی امریکایی در افغانستان است. در نظامی که امریکا ستون‌اش را ساخت، محمد محقق وزیر برنامه‌ریزی آن، سپس عضو مجلس نمایندگان و در نهایت، یکی از موقفهای کلیدی را به‌دست می‌آورد (معاون ریاست اجراییه‌ی افغانستان). ساختاری‌که با پا در پادرمیانی امریکا در انتخابات ۲۰۱۴ قامت بلند کرد.
در ۲۰۲۱، محمد محقق مشاور ارشد اشرف‌غنی در امور امنیتی شد. در حالی‌که می‌گفت، آقای غنی دست‌نشانده‌ی امریکایی‌ها بود.
در تصویر روز انتقال قدرت با دولت موقت، محقق کنار کرزی دیده می‌شود.
در تصویر دیگر، از محمد محقق به عنوان وزیر برنامه‌ریزی حکومت کرزی نام‌برده شده‌است.
ولی فروزان، آگاه سیاسی می‌گوید: «استفاده‌ی اعظمی را از حضور امریکا در افغانستان، همین‌ها کردند. کسانی‌که برای امریکا مشروعیت دادند، همین‌ها بودند. همراه شان کار کردند و موقف گرفتند.»
در کنار دیگر روندهای سیاسی، دست‌کم محمد محقق هم‌چون یک طرف سیاسی در مذاکرات صلح، پیش از سقوط افغانستان به دست طالبان بود. چنان‌چه نماینده‌ی امریکا با او دیدار می‌کرد.
۱۷ اپریل ام‌سال، معاون حزب وحدت به رهبری محمد محقق، با تام ویست، نماینده‌ی ویژه‌ی امریکا ملاقات کرد.
در تصویری که به ۱۱ جنوری ام‌سال بر می‌گردد، دیدار و گفت‌وگوی آقای محقق با یک هیات سیاسی-امنیتی امریکایی دیده می‌شود.
اکنون چه‌شد که پس از دو دهه، محمد محقق عضو شورای مقاومت، حضور امریکا در افغانستان را غیرقانونی خواند و حل بحران افغانستان را در منطقه دید؛ آن‌هم در روسیه.
اکمل بقا، استاد دانشگاه می‌گوید: «این سیاسیون دیگر به عنوان نمایندگان افغانستان در استیژهای بین‌المللی جایگاهی ندارند. به باور من که این بیانات جز برای جلب توجه غربی‌ها و امریکا، دلیل دیگری ندارد.»
امریکا می‌گفت، مذاکرات صلح پیش از ۲۰۲۱، به شکل‌گیری دولتی با حضور طالبان، حکومت اشرف غنی و گروه‌های سیاسی بی‌انجامد؛ اما پانزدهم آگست، معادله را به‌هم زد و به جز طالبان، دگر نیروهای سیاسی به حاشیه رفتند.
محمد محقق می‌گوید؛ صلح امریکا و طالبان، سند تباهی افغانستان را امضا کرد. صلح کشوری با طالبان که سال‌ها آقای محقق در نظام مورد حمایت آن کار کرد و تنخواه گرفت.
خواستیم از آقای محقق نیز درباره‌ی علت دیدگاه تازه‌اش بپرسیم؛ اما وی به تماس‌ها در این باره پاسخی نداد.
