در دو سال گذشته به دلیل شرایط پیش آمده در افغانستان شماری از کودکان به دلیل فقر و ناداری از آموزش و پرورش دور مانده‌اند و بسیاری از این کودکان برای پیدا کردن نان به جای فراگیری آموزش کار می‌کنند.
عثمان یکی از کودکان کارگر در خیابان‌های کابل است او می‌گوید: «ما از صبح تا شام مجبوریم در سرک‌ها کار کنیم. اگر کار نکنیم خانواده ما چیزی برای خوردن ندارند.»
یوسف کودک کارگر دیگری است که آرزو دارد روزی دوباره به مکتب برود، او در این باره گفت: «من مکتب را خیلی دوست دارم اما کسی در خانه نیست که کار کند.»
در همین حال برخی از فعالان اجتماعی جنگ، فقر و عوامل فرهنگی را سه دلیل دور شدن بسیاری از کودکان از آموزش می‌دانند.
فریبا فرهادی؛ فعال اجتماعی می‌گوید: «افغانستان کشوری است که زیر خط فقر قرار دارد و کودکان مجبور هستند برای امرار معیشت کار کنند تا زندگی خود و خانواده خود را پیش ببرند.»
همزمان با نهم سپتامبر روز جهانی حفاظت از آموزش و پرورش در برابر حمله‌ها سفارت امریکا برای افغانستان که در قطر فعالیت دارد، بر حق آموزش با کیفیت برای همه کودکان در افغانستان تاکید کرد.
سفارت امریکا برای افغانستان گفته است که مکتب‌ها باید مکانی امن برای یادگیری کودکان باشد.
این سفارت در حساب کاربری خود در پیام رسان ایکس بر حق آموزش با کیفیت برای همه کودکان در افغانستان تاکید کرده است.
همزمان با این، ملل متحد گزارش داده است که بیش از ۷ میلیون کودک مهاجر به شمول افغانستان از آموزش و پروز محروم هستند.
در این گزارش آمده است که شمار کودکان محروم از آموزش نسبت به سال ۲۰۲۲، پنجاه درصد افزایش یافته است.
آصفه ستانکزی؛ فعال حقوق مهاجران معتقد است: «مشکلات اقتصادی و بروکراسی اداری دلایل مهمی هستند که سبب دور ماندن و محرومیت کودکان افغانستان از آموزش شده است. توقع می‌رود که سازمان‌های بین‌المللی با حمایت اقتصادی از کودکان مهاجر باعث تشویق آنها برای آموزش و تحصیل شوند.»
پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان نخست دختران بالاتر از صنف ششم از حق آموزش محروم شدند و سپس طالبان دختران و زنان را از رفتن به دانشگاه‌های دولتی و خصوصی منع کردند.
