دوسالگی سقوط جمهوریت زنان

نگاهی به دستورهای طالبان برای محدود کردن زندگی زنان و دختران در افغانستان

در تصویر آرشیف؛ زنان معترض برای دادخواهی حقوق‌شان به خیابان‌های کابل بیرون آمده اند.

دستورهای طالبان حق کار، آموزش و گشت‌وگذار زنان و دختران افغانستان را محدود کرده است. شماری از فعالان ‌حقوق زنان می‌گویند که طالبان زنان را از اجتماع حذف کرده‌اند.

افغانستان در دو سال حاکمیت طالبان گواه تحولات فراوانی بود، اما از میان همه تحولاتی که به میان آمد، محرومیت روز افزون زنان و دختران کشور از حقوق فردی و اجتماعی و محدودیت در آزادی‌های زنان با موجی از واکنش‌ها روبرو شده است.

Students at Kabul University. Sept. 2022.

حمیرا یکی از هزاران دانشجوی دختر در افغانستان است که یک قدم تا مهندس شدن و اتمام تحصیلات دانشگاهی‌اش فاصله داشت، اما با بسته شدن دروازه دانشگاه‌ها به روی دختران او نتوانست که به هدف اش دست یابد و سال‌ها تلاش او نابود شد.

حمیرا تاجوری؛ دانشجوی بازمانده از تحصیل در این باره می‌گوید: «من می‌فهمم که در دل دختران این کشور چه می‌گذرد، موجی از ناامیدی زندگی آنها را فرا گرفته است. اما من هنوز امید خود را از دست نداده‌ام.»

تنها حمیرا نیست که برای محرومیت از آموزش اشک می‌ریزد. مادران زیادی از رفتن به کار محروم شده‌اند و حالا درآمدی برای هزینه‌های زندگی ندارند.

مادرانی که دلتنگ پسران‌شان هستند که به ناچار مجبور به مهاجرت به کشورهای همسایه برای پیدا کردن یک لقمه نان شدند.

ممنوعیت بر کار زنان و دختران در دو سال پسین بخش دیگری از قواعد سخت‌گیرانه طالبان بر زندگی زنان و دختران افغانستان بوده است.

فریده، باشنده کابل درباره تاثیر این محدودیت‌ها بر زندگی‌اش می‌گوید: «خودم یک زن خانه‌دار هستم، در خانه یک معاش خودم بود که آن هم قطع شد. من و دو دخترم باهم در خانه‌ای کرایه‌ای زندگی می‌کنیم که نه توان پرداخت کرایه خانه را دارم نه پولی برای تامین هزینه‌های زندگی.»

تصویری از تظاهرات دانش‌آموزان دختر در پکتیا در اعتراض به بسته شدن دوباره مکتب‌ها

بربنیاد گزارش‌ شورای حقوق بشر ملل متحد، طالبان پس‌ از حاکمیت دوباره شان از ۱۵ آگست ۲۰۲۱ تا ماه می ۲۰۲۳، پنجاه فرمان سخت‌گیرانه در مورد زنان و دختران افغانستان صادر کرده‌اند.

بربنیاد این فرمان‌های طالبان:

  • زنان و دختران باید صورت‌های خود را بپوشانند
  • زنان حق کار ندارند
  • دانشگاه‌ها به روی دختران و زنان بسته است
  • مکتب‌ها به روی دختران دانش‌آموز بالاتر از صنف ششم بسته است
  • زنان نمی‌توانند به حمام‌ها، محل‌های ورزشی و تفریح‌گاه‌ها بروند
  • زنان بی‌محرم اجازه سفر ندارند
  • زنان و دختران در رسانه‌ها باید با ماسک یا صورت پوشیده ظاهر شوند
  • آرایشگاه‌ها به روی زنان و دختران بسته شد

محدودیت‌هایی که به گفته برخی فعالان حقوق زن، سبب شده تا زنان و دختران افغانستان از اجتماع حذف شوند.

هرچند در طول این دو سال شماری از زنان معترض برای دست یافتن به حقوق از دست رفته‌شان به جاده‌ها ریختند، اما طالبان صدای آنها را خفه کردد. اگر هم بر جهانیان صدا زدند، هیچ کس صدای آنها را نشنید.

مونسه مبارز؛ فعال حقوق زنان در این باره می‌گوید: «زنان به صورت کُلی از جامعه حذف شده‌اند. دروازه مکتب‌ و دانشگاه به روی زنان و دختران بسته شد و به تدریج همه آزادی‌های فردی و حقوق شهروندی مردم افغانستان لغو شد.»

این درحالی است که در دو‌ سال پسین، موجی از اعتراض‌های داخلی و خارجی در برابر این محدودیت‌های سخت‌گیرانه ‌طالبان شکل گرفت، اما با وجود آن‌هم با گذشت هر روز به این محدودیت‌ها افزوده شده است.