در دوم آگست ۲۰۲۱ محمد اشرف غنی رئیس جمهور وقت کشور در حالی که ۱۳ روز تا سقوط دولت جمهوری فاصله داشت، در نشست ویژه شورای ملی دولت پیشین راهبرد بقای جمهوریت را اعلام کرد.
مهمترین تحولات دوم آگست ۲۰۲۲:
۴۶ ولسوالی در ۱۴ ولایت کشور به دست طالبان سقوط کرد
۱۳ ولسوالی از این میان مربوط به ولسوالی ولایت پکتیکا بود
مجموع ولسوالیهای سقوط کرده تا این روز به ۲۴۳ ولسوالی رسید
درحالی که دولت ۱۳ روز تا سقوط فاصله داشت، محمد اشرف غنی، رییسجمهوری پیشین در نشست ویژه شورای ملی، راهبرد بقای جمهوریت را «اتکا به قدرت نظامی دولت و تعهد جهان» اعلام کرد.
او در این جلسه گفت: «تعهد من به شما و ملت افغانستان این است که در مقابل هیچ نیروی ویرانگری زانو نخواهم زد. یا در میز واقعی مذاکره زانو به زانو خواهیم نشست، یا در میدان جنگ زانوهایشان را میشکنیم.»
در حالی محمد اشرف غنی رییس جمهوری پیشین در ۲ آگست در کابل از اتکا به تعهد جهان به ویژه ایالات متحده امریکا سخن میگفت؛ شهر لشکرگاه با حمله سنگین طالبان روبرو بود و به گفته منابع آگاه، امریکاییها به سختی حاضر شده بودند تا در پشتیبانی از نیروهای امنیتی حملههای هوایی انجام دهند.
کامهوال جلیلی، آگاه نظامی در این باره میگوید: «بهتر است که به جای سقوط نظام نامش را روند تسلیمدهی و تحویلدهی نظام از حکومت غنی به طالبان بگذاریم. چون قوتهای مسلح افغانستان با شجاعت در حال دفاع از خاک و کشور بودند.»
در هرات هم، اسماعیلخان از رهبران جهادی دوباره جنگافزار به دست گرفته بود و سرگرم دفاع نفسگیر از زادگاهاش بود. دفاعی که بهگفته منابع آگاه باوجود کمبود امکانات و جنگافزار صورت گرفته بود.
هرچند کابل ۱۳ روز تا سقوط فاصله داشت، اما ترس سقوط و افزایش نبردها، فعالیتهای عادی روزانه در کابل را با دلهره همراه ساخته بود.
نصرت منصور خبرنگاری که آن روزها در کابل حضور داشت میگوید: «آن روزها نگرانیها هم از لحاظ امنیتی زیاد میشد چون فضا کاملاً تنگ شده بود و هم از لحاظ روحی، چون در یک سراسیمهگی قرار داشتیم، نمیفهمیدیم قرار است که چه اتفاقی بیفتد.»
فوزیه سعیدزاده؛ فعال حقوق زنان میگوید: «ناامنیهای ولایتها، ترور خبرنگاران و ماینهای چسپکی در شهر کابل سبب شده بود که نتوانیم از خانه به کار خود برویم و به فعالیتهای سیاسی، اجتماعی و مدنی خود ادامه دهیم.»
با این همه، بربنیاد گفتههای منابع آگاه، در ماه آگست پشتیبانی نیروهای امریکایی از نیروهای امنیتی دولت پیشین کاهش بیپیشینه داشت، نظامیان امریکایی فقط در وضعیتهای دُشوار و ویژه حملههای هوایی را برای پشتیبانی از نیروهای امنیتی دولت پیشین راهاندازی میکردند.