کارشناسان سازمان ملل متحد نقض سیستماتیک حقوق بشر زنان و دختران در افغانستان توسط طالبان را محکوم کرده و می‌گویند که چنین رفتاری می‌تواند به عنوان «آپارتاید جنسیتی» طبقه بندی شود.
ریچارد بنت، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد وضعیت حقوق بشر در افغانستان و دوروتی استرادا تانک، رئیس کارگروه تبعیض علیه زنان و دختران در گزارش مشترکی به شورای حقوق بشر سازمان ملل به وضعیت زنان و دختران در افغانستان پرداخته‌اند.
آنان در این گزارش تاکید کرده‌اند که دختران افغانستان سخت‌ترین شرایط را در مقایسه با دیگر دختران در سطح جهان دارند.
بنت تبعیض علیه زنان و دختران در افغانستان را به‌عنوان آزار و اذیت جنسیتی شدید و بالقوه ارزیابی کرده و آن را جنایت علیه بشریت می‌داند.
او ابراز نگرانی کرده است که مقامات حاکم بر افغانستان از تبعیض سیستماتیک برای تسلط کامل و تحت سلطه در آوردن زنان و دختران استفاده می کنند.
در همین حال استرادا تانک افزوده است که عملکرد منفی علیه حقوق زنان و دختران در مناطق مختلف افغانستان مشاهده شده است، در هیچ کجای جهان به اندازه افغانستان حمله گسترده، سیستماتیک و همه جانبه به حقوق زنان و دختران صورت نگرفته است.
طالبان از زمان تسلط دوباره بر افغانستان، محدودیت‌های گسترده‌ای را بر حقوق زنان و دختران اعمال کرده و آزادی در پوشش، رفتار، آموزش، اشتغال، مراقبت‌های بهداشتی و دسترسی به عدالت را برای آنان محدود کرده است.
کارشناسان ملل متحد در گزارش خود همچنین به افزایش قابل توجه خشونت همسران در درون خانواده علیه زنان و دختران اشاره کرده است.
آنان می‌گویند که این محدودیت‌ها به طور چشمگیری بر مشارکت آنها در حوزه‌های سیاسی، عمومی، اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی تأثیر گذاشته است.
این گزارش با اشاره به اینکه شرایط زنان و دختران افغانستان در زندگی روزمره زیر اداره طالبان ظالمانه و خفقان‌آور است می‌افزاید که دانشجویان دختر با ممنوعیت تحصیل مواجه هستند و امیدی به تغییر وضعیت در آینده ندارند.
این گزارش همچنین بر پاسخ‌های نگران‌کننده دریافت‌شده توسط زنان متقاضی طلاق یا گزارش خشونت خانگی تأکید می‌کند که این شرایط نشان‌دهنده عدم حمایت قانونی و عادی‌سازی خشونت مبتنی بر جنسیت ا۰ست.
کارشناسان ملل متحد از ۲۷ آپریل تا ۴ می از افغانستان بازدید کردند و با طیف متنوعی از افراد و گروه ها از جمله نمایندگان جامعه مدنی، کارآفرینان، رهبران مذهبی، معلمان، روزنامه نگاران، آژانس های سازمان ملل، و جامعه دیپلماتیک در کابل و مزار شریف دیدار کردند.
در این گزارش تاکید شده است که افغانستان تنها کشوری است که در آن دختران و زنان جوان از رفتن به مکاتب متوسطه و موسسات تحصیلات عالی منع شده‌اند. کارشناسان بر پیامدهای مادام العمر محرومیت از دسترسی به آموزش با کیفیت تأکید می کنند که نه تنها بر فرصت‌های شغلی بلکه بر خدمات ضروری مانند مراقبت‌های بهداشتی تأثیر می‌گذارد.
علاوه بر این، این گزارش بر محدودیت‌های تحرک، اشتغال و دسترسی زنان به فضاهای عمومی مانند پارک‌ها، سالن‌های ورزشی و حمام‌های عمومی تاکید می‌کند.
این محدودیت‌ها به مسائل مربوط به سلامت روان، از جمله افسردگی و خودکشی، به ویژه در میان دختران نوجوان محروم از تحصیل کمک می کند. دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی معمول و اورژانس نیز به شدت محدود شده است و فشار را بر سیستم مراقبت‌های بهداشتی آسیب‌پذیر تشدید می‌کند.
فقدان حمایت‌های قانونی، اعمال تبعیض و عادی سازی خشونت مبتنی بر جنسیت نگرانی جدی است که در این گزارش بیان شده است.
کارشناسان ملل متحد با اشاره به فقدان یک سیستم حقوقی روشن و قابل پیش بینی می‌گویند که این موضوع باعث می‌شود که خشونت علیه زنان را تداوم می بخشد.
این گزارش از طالبان می‌خواهد تا حقوق بشر زنان و دختران را احیا کرده و به آنها احترام بگذارد، در حالی که از جامعه بین‌المللی می‌خواهد که درگیر باقی بماند و گام‌های مشخصی برای حمایت از پاسخگویی در مورد نقض جدی حقوق بشر در افغانستان بردارد.
