پس از سقوط نظام جمهوری در افغانستان فعالیت زنان شاغل در بخشهای مختلف با چالشها و مشکلاتی روبرو شده است.
از این میان آرایشگرانی که سالها از طریق این شغل زندگیشان را به پیش میبردند و زمینه کار را برای زنان دیگر فراهم میکردند حالا خانهنشین شدهاند.
در بدخشان تعداد زیادی از این زنان که سالها در پیشه آرایشگری فعالیت داشتند و از این راه زندگیشان را سپری میگذراندند، حالا پس از تسلط طالبان کارشان رونق گذشته را ندارد و رو به سقوط گذاشته است.
منیژه بهار ۳۵ سال عمر دارد و حدود هفت سال است که با پول قرضهای که از بانک در شهر فیض آباد مرکز ولایت بدخشان دریافت کرد، آرایشگاه زنانهای در این شهر ایجاد کرد.
منیژه به خبرنگار آمو میگوید: «آرزوهایم برای پیشرفت کارم ناتمام مانده است. پس از تسلط طالبان بسیاری از زنان به دلیل وضعیت نامناسب اقتصادی ترجیح میدهند که برای حضور در محافل عروسی و خوشی خودشان آرایش کنند و پولی برای این کار پرداخت نکنند.»
او ادامه داد: «ما در گذشته مشتری زیاد داشتیم و حتی گاهی نوبت نداشتیم که رزرو کنند. اما حالا در هر ماه سه الی چهار عروس به آرایشگاه میآید و مجبوریم در ازای دریافت پول بسیار کمی آنها را آرایش کنیم.»
این زن آرایشگر در ادامه میافزاید که در دوران جمهوریت در هر هفته پنج الی شش عروس را به قیمت ۱۰ هزار افغانی آرایش میکردیم که مصارف معاش کارمندان کرایه دفتر و دیگر مصارف اولیه پرداخت میشد. «اما حالا نزدیک به دو سال است که نمیتوانیم برای تامین ضروریات زندگی مان درآمد داشته باشیم. از زمانی که طالبان آمدهاند هشت نفر از کارمندان زن آرایشگاه من به دلیل پرداخت نشدن معاشاتشان از پیش ما رفتهاند.»
بنفشه تازه عروسی است که برای آرایش خود در شب حنا به آرایشگاه منیژه آمده، او به خبرنگار آمو میگوید: «درحالی که قرار است برای هزینه آرایشگاه ۳هزار افغانی پرداخت کنم اما داماد حاضر نبود این پول را بدهد و به مشکل توانستم که او را قناعت بدهم. وضعیت اقتصادی مردم بدخشان بسیار خراب است.»
از سویی محدودیتها و ممنوعیت کار زنان در بیرون از خانه و از سوی دیگر فشارهای نهاد امر به معروف طالبان بر آرایشگران در بدخشان کار را برای زنان آرایشگر سخت کرده است.
سمیه نگهت یکی از آرایشگران دیگر در شهر فیض آباد است. او نیز با گلایه از شرایط بد اقتصادی میگوید: «اداره امر به معروف و نهی از منکر همه روزه به آرایشگاهها میآیند و تهدید میکنند که نباید آرایشهای غربی را در بین زنان ترویج کنید.»
او میافزاید: «هیچ امیدی برای باز نگه داشتن آرایشگاه ندارم و به زودی آن را بسته خواهم کرد. چون مشتری ندارم و طالبان هر روز میآیند و از کار ما شکایت میکنند که نباید فرهنگ غربی را در این جا پیاده کنیم. بارها مشتریهای ما را تهدید کردند و چند مشتری که داشتم حالا آنها را هم از دست دادم.»
آرایشگاه معصومه نیز همین وضعیت را دارد. او میگوید: «اگرچه ما حالا هم کار میکنیم اما با اندک ترین درآمد، معلوم دار است که با آمدن طالبان بیشترین ضرر به ما رسیده چون این ها نمیگذارند که زنان به خود برسند و آرایش کردن به یک زن بیرون از خانه را حرام میدانند. من همه مشتریهای خود را از دست دادهام. اما چون سال نو نزدیک است تعدادی از خانم ها بخاطر رنگ کردن مو و دیگر موارد به اینجا میآیند.»
این درحالی است که زنان در نظام قبلی میتوانستند در بخشهای مختلف کار کنند و جایگاه خاصی پیدا کرده بودند. اما با آمدن طالبان زنان به حاشیه رفتهاند و از بسیاری از حقوق شان محروم هستند.