افغانستان

کاهش اهرم فشار پاکستان بر طالبان

در حالی که پاکستان می‌کوشد، شکاف‌های رو به افزایش این کشور را با طالبان از میان بردارد، اهرم فشار پاکستان بر طالبان به سرعت در حال کاهش است.

بازگشایی گذرگاه‌های تورخم و اسپین بولدک-چمن پس از تیراندازی مرزی که منجر به کشته شدن یک سرباز پاکستانی در ۱۳ نوامبر و سفر مقام‌های بلند پایه‌ی ارتش و استخبارات پاکستان به کابل شد، نشان‌ می‌دهد که اهرم فشار پاکستان بر طالبان کاهش یافته است.

از زمانی که طالبان در آگست ۲۰۲۱ بر افغانستان مسلط شدند، درگیری‌ها میان پاسبانان مرزی پاکستان و طالبان در امتداد خط دیورند افزایش یافته است.

از سویی هم، مقام‌های ارشد پاکستان ادعا کرده‌اند که تحریک طالبان پاکستانی در افغانستان پناهگاه‌های امن دارد و طالبان در راستای مبارزه با این گروه، با پاکستان باید همکاری کنند.

در حالی که حمله‌های طالبان پاکستانی در برابر نیروهای دولتی این کشور پس از لغو آتش بس این گروه با اسلام آباد به گونه قابل توجه افزایش یافته است. انستیتوت صلح امریکا (USIP) در گزارشی که در ۲۸ دلو سال روان پخش کرد گفته است که طالبان افغانستان از طالبان پاکستانی حمایت می‌کنند.

در این گزارش تاکید شده است که طالبان افغانستان هرگز در حمایت از طالبان پاکستانی عقب نشینی نخواهند کرد.

در این گزارش آمده است: «بعید است طالبان افغانستان از حمایت از طالبان پاکستان دست بردارند، زیرا احساس می‌کنند که مشکلات اقتصادی که اسلام آباد با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، مانع آغاز عملیات بزرگ این کشور در برابر تحریک طالبان پاکستان (تی تی ‌پی) می‌شود.»

به باور آگاهان روابط بین‌الملل، در حال حاضر رابطه میان پاکستان و طالبان در لبه‌ی پرتگاه قرار دارد.

محمد هاشم دانش، آگاه روابط بین‌الملل به آمو می‌گوید که طالبان در نخست موضوع گذرگاه‌ها و روابط دو طرف را جدی نمی‌گرفتند، اما پس از چند ماه تسلط طالبان در افغانستان و جان گرفتن دوباره تی تی پی در پاکستان، مسوولان بلند پایه‌ی حکومت این کشور به شمول بلاول بوتو، وزیر خارجه‌ی پاکستان طالبان را به پناه دادن به طالبان پاکستان متهم کرد.

آقای دانش تاکید دارد که پاکستان اکنون در بدترین شرایط قرار دارد و طالبان با درک این مهم، به درخواست پاکستان مبنی بر قطع رابطه با طالبان پاکستانی جواب مثبت نمی‌دهند.

آنچه اختر راسخ، یکی دیگر از آگاهان روابط بین‌الملل به آمو می‌گوید که مقام‌های ارشد ارتش و استخبارت پاکستان در سفر به کابل به طالبان هشدار داده‌اند اگر رابطه‌ی شان با تی تی پی را قطع نکنند، در بهار پیش رو افغانستان شاهد جنگ‌های داخلی خواهد بود.

آقای راسخ گفت: «طالبان رابطه شان را با تی تی پی قطع نکنند، در بهار پیش رو جنگ‌های داخلی در افغانستان شروع خواهد شد. اینها به ملا برادر، سراج الدین حقانی ملایعقوب مراجعه کردند چون می‌دانند، طالبان دو دسته‌اند و یکی در پی روابط خوب با جهان است. اما دسته هبت‌الله از تی تی پی حمایت می‌کند و او در هیچ صورت نمی‌تواند رهبران تی تی پی را به پاکستان بسپارد.»

وزارت خارجه پاکستان درباره سفر مقام‌های این کشور به کابل گفته است که آنان با عبدالغنی برادر، یعقوب مجاهد، سراج‌الدین حقانی و امیرخان متقی دیدار کرده‌اند.

در اعلامیه‌ی این وزارت آمده است که آنان در این دیدار درباره تشدید تهدیدهای هراس افگنی به ویژه تهدیدهای ناشی تی تی پی یا تحریک طالبان پاکستان و داعش در منطقه بحث کرده‌اند.

وزارت خارجه پاکستان هم‌چنان گفته است که دو طرف بر همکاری مشترک برای رسیدگی به تهدیدهای ناشی از فعالیت‌های هراس‌افگنانه‌ی گروه‌های گوناگون توافق کرده‌اند.

اما دفتر ملا برادر، معاون اقتصادی رییس وزیران طالبان در خبرنامه‌ای اعلام کرده است که این مقام‌های پاکستانی در مورد همکاری‌های اقتصادی، روابط منطقه‌ای، تجارت و روابط پاکستان با طالبان گفت‌وگو کرده‌اند.

در حالی‌که در این خبرنامه به جزییات اختلاف‌ها میان طالبان و پاکستان پرداخته نشده است اما گفته شده است که «نگرانی‌های سیاسی و امنیتی نباید بر مساییل تجاری یا اقتصادی تأثیر منفی کند».

پیش‌تر، رسانه‌های پاکستان گزارش داده بودند که حکومت طالبان به مقام‌های پاکستانی گفته‌اند که تمرکز آنان روی سرکوب داعش است، نه تحریک طالبان پاکستانی و از مقام‌های پاکستانی خواسته است که بر سر آتش‌بس با تحریک طالبان این کشور به توافق برسند.