پنجمین نشست مشاوران امنیت ملی کشورهای منطقه درباره افغانستان روز چهارشنبه ۲۰ دلو سال روان هجری خورشیدی در مسکو برگزار شد.
مشاوران امنیت ملی کشورهای منطقه در این نشست درباره اوضاع افغانستان و اثر آن بر منطقه گفت و گو کردند و تاکید کرده اند که افغانستان را نباید «رها » کنند.
ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه در سخنرانی در این نشست گفت که پس از خروج امریکا از افغانستان، سازمان‌های هراس افگن بین‌المللی در این کشور فعال‌تر شده‌اند و القاعده در حال افزایش ظرفیت‌های خود است.
پوتین گفت که افغانستان همواره برای روسیه مهم بوده است و در اوضاع کنونی اهمیت افغانستان برای روسیه دو برابر شده است.
آقای پوتین افزود که تجارت مواد مخدر در جهان رو به افزایش است. پوتین گفت«به نظر من منشا ۸۰ درصد مواد مخدر جهان از افغانستان است».
هرچند جوبایدن در سخنرانی سالانه‌اش در کانگرس امریکا از افغانستان نام نبرد اما ولادیمیر پوتین به مشاوران امنیت ملی کشورهای آسیای میانه گفت که درگیری‌ها در دیگر مناطق جهان به شمول اوکراین از اهمیت اوضاع افغانستان نمی‌کاهد.»
به گفته رییس جمهور روسیه، اوضاع بشری در افغانستان رو به بدتر شدن است. او افزود«چهار میلیون تن در افغانستان به کمک‌های بشری فوری نیاز دارند».
در همین حال، نیکولای پاتروشیف مشاور امنیت ملی روسیه، در این نشست، امریکا را به تلاش‌ها برای پیدا کردن جای پای تازه در این جهان به عنوان بخشی از «تجربه‌های جیوپولیتیک» واشنگتن متهم ساخت و گفت «در این شکی نیست که امریکایی‌ها به این تجارب در بخش‌های دیگر جهان ادامه خواهند داد.»
مشاور امنیت ملی روسیه گفت برای حل مشکلات امنیتی که یکی آن افغانستان است نیاز است تا کار مشترک انجام شود.
به گفته مشاور امنیت ملی روسیه، در بیست سال گذشته در افغانستان، برای تهدید ها و چالش ها بنیاد گذاشته شد.
آقای پاتروشیف گفت که بخشی از این مشکلات از بهر سلاح‌های بی شمار ائتلاف غرب است که پس از خروج نیروهای خارجی از افغانستان در این کشور مانده اند.
او افزود: «ما در باره بیش از ۱ هزار موترهای زرهی و نظامی و ده‌ها هواپیما و چرخبال، صدها موشک، هاوان، و سیستم‌های ضد تانک و هواپیما و صدها هزار سلاح کوچک و سبک صحبت می‌کنیم».
مشاور امنیت ملی روسیه همچنان گفت که ارزش سلاح‌هایی که در افغانستان مانده اند به ده‌ها میلیارد دالر می‌رسد.
به گفته این مقام روسی، این سلاح‌ها می‌توانند نبرد میان گروه‌های مختلف افغانستان را افزایش دهند و در بازار سیاه از سوی هراس افگنان در کشورهای سومی، به فروش برسند.
مشاور امنیت ملی روسیه امریکا را متهم به کمک به رشد تجارت مواد مخدر در افغانستان کرد و ادعا کرد که تولید مواد مخدر در افغانستان در بیست سال گذشته چهل برابر افزایش یافته است.
او افزود که در صورت بدتر شدن اوضاع در افغانستان، گروه های از مهاجران از این کشور به روسیه، چند برابر افزایش یابد.
آقای پاتروشیف، با انتقاد از بسته شدن ذخایر ارزی افغانستان، امریکا را به«غارت» دارایی‌های مردم این کشور متهم کرد.
در همین حال اجیت دوال، مشاور امنیت ملی هند، در این نشست گفت که هراس افگنی به تهدید بزرگی در منطقه مبدل شده است و مبارزه با تهدیدهای برخواسته از گروه‌هایی مانند داعش، لشکر طیبه و جیش محمد، نیازمند همکاری نزدیک استخباراتی و امنیتی میان کشورهای منطقه است.
او افزود که هند هیچگاهی مردم افغانستان را در شرایط کنونی تنها نخواهد گذاشت.
به گفته او، روابط تاریخی و ویژه هند با افغانستان از مرحله دشواری می گذرد و رفاه مردم افغانستان برای هند در یک اولویت مهم است.
آقای دوال افزود: «این همکاری ادامه خواهد داشت تا راهکار ما را مشخص کند».
در همین حال علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در این نشست گفت حکومت این کشور به این باور است که تحمیل هر نوع نظام سیاسی در افغانستان باعث افزایش ناامنی‌ها خواهد شد.
این مقام ایرانی گفت که تاخیر در مشارکت همه اقوام افغانستان در حاکمیت این کشور، باعث افزایش چالش‌ها در افغانستان می‌شود.
او گفت که ناامنی در افغانستان بر اوضاع امنیتی کشورهای همسایه این کشور اثرگذار است و از همین رو صلح و ثبات در افغانستان، اولویت اصلی ایران است.
مشاوران امنیت ملی روسیه، هند، ایران، کازاخستان، قیرقیزستان، چین، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبیکستان در این نشست درباره افغانستان، به شمول مسایل امنیتی، وضعیت حقوق بشری و دیگر مشکلات این کشور را به بحث گرفتند.
هرچند افغانستان در صدر اجندای این نشست بود اما هیچ نماینده‌ای از افغانستان در این نشست حضور نداشت.
پیش از این ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی طالبان از روسیه خواسته بود که طالبان را برای اشتراک در این نشست دعوت کنند. با این همه وزارت خارجه روسیه به این خواست طالبان اعتنایی نکرد و این گروه برای شرکت در پنجمین نشست کشورهای منطقه درباره افغانستان دعوت نشد.
طالبان تاکنون درباره این نشست دیدگاهی به دست نداده‌اند.
