شماری از کارشناسان جامعه جهانی به ویژه ایالات متحد امریکا را عامل اوضاع کنونی افغانستان میدانند و میگویند که جامعه جهانی به ویژه امریکا در برابر وضعیت حقوق بشر در افغانستان بهگونه «ابزاری» برخورد کردهاند.
این درحالی است که تام ویست نماینده ویژه امریکا برای افغانستان در تازهترین مورد گفت که حقوق بشر را باید در مرکز تعامل خود با طالبان قرار دهند.
کلیمالله همسخن از آگاهان روابط بین الملل میگوید که برخورد امریکا درافغانستان با دموکراسی و حقوق بشرابزاری است.
هم سخن گفت: «دموکراسی و حقوقبشر برای امریکا ابزار است نه هدف ولی در خصوص افغانستان به حکم بیست سال تجربهی حضور قوتهای نظامیان امریکا در این کشور میتوان گفت که بحث حقوقبشر از نمایندهی ویژهی این کشور همچون ابزار مطرح شده است. اگر برخورد با حقوقبشر ابزاری نیست چرا حالا از دموکراسی سخن نمیگویند؟ مگر حقوق بشر بدون دموکراسی میتواند معنای دقیق پیدا میکند؟ نه»
آنچه امریکا انجام میدهد شرمآور است
احمد سعیدی، کارشناس حوزهی سیاسی در گفتوگو با خبرنگار تلویزیون آمو، امریکا را مسوول آنچه در افغانستان میگذرد، میداند و میگوید: «عجب است که نماینده ویژهی آمریکا که به حقوق بشر،آزادی وانسانیت باور ندارد، میگوید با تعامل با طالبان بررعایت حقوق بشرگام برمیداریم. آنچه امریکا انجام میدهد شرمآور است. آنها باید خجالت بکشند و اندکی حیا داشته باشند.»
در حالی که طالبان در یک ماه گذشته شماری از زنان و مردان را در برابر چشم مردم شلاق زدهاند. در آخرین رویداد مردی را در ورزشگاه شهر زرنج در فراه «قصاص» کردند.
آقای سعیدی نقض پیوسته حقوق بشر در افغانستان را برخواسته از سیاستهای ناعادلانه امریکا در برابرافغانستان میداند.
او گفت: «زنی شلاق میخورد و یا مردی که به او توهین میشود این دستاوردی است که آقای خلیلزاد و امریکا برای مردم افغانستان داده است. اگر به مردم افغانستان توهین بشود ۵۰ درصد تقصیر آن به امریکا برمیگردد.»
جهان در حال تعامل با طالبان است
میرزا رفعت از آگاهان امور سیاسی نیز باور دارد که جهان در قبال مردم افغانستان بیتفاوت عمل کرده است و جهان به نوعی درحال تعامل با گروه طالبان است. «متاسفانه پس از این که طالبان به قدرت رسیدند حقوق اساسی و بنیادی مردم به صورت سیستماتیک نقض شده است در دوران جمهوریت هفت کنوانسیون اساسی حقوق بشری داشتیم که در دولتهای قبلی به امضا رسیده بودند و افغانستان مکلف به رعایت آن بود متاسفانه بعد از برگشت دوباره گروه طالبان این کنوانسیون ها نادیده گرفته شده است، قانون اساسی که فصل دوم آن حقوق اساسی افراد را بیان کرده واضح ازسوی طالبان نقض گردید. متاسفانه دراین خصوص جامعه جهانی جمع آمریکا یک دیپلماسی فعال را برای رعایت حقوق بشر ازسوی افراد طالبان درنظر نگرفته است.»
این درحالی است که طالبان همواره از سوی جامعه جهانی و سازمانهای حقوق بشری متهم به نقض حقوق بشر و حقوق زنان شدهاند. اتحادیه اروپا برخورد طالبان را با زنان «اپارتایت جنسیتی» دانسته است و رییس دفتر معاونت سازمان ملل در کابل وضعیت افغانستان را «بحران کرامت انسانی» گفته است.
اما مقامهای طالبان تاکید دارند که حقوق بشر در افغانستان با حقوق بشر در کشورهای دیگر متفاوت است و طالبان بر بنیاد «شریعت اسلام» به حقوق بشر رسیدگی میکنند.