شماری از خانواده‌های دانش‌آموزان در کابل، می‌گویند که برخی از مکتب‌های خصوصی خلاف مقررات معارف عمل می‌کنند و در کنار گرفتن پول هنگفت، در بخش آموزش دانش‌آموزان توجه نمی‌کنند.
رویا، مادر یکی از دانش‌آموزانی است که پسرش در یک از مکتب‌های خصوصی لیث بن قیس، دانش‌آموز است.
پسر او با آنکه صنف سوم است؛ اما نمی‌تواند به درستی جمله‌های ساده را بنویسد و بخواند.
رویا می‌گوید: «پسرم هر روز سر وقت به مکتب می‌رود، از پول نان و مصارف خانه، فیس پسرم را می‌کشیم، به امید اینکه پسرم در آینده چیزی بیاموزد؛ اما می‌بینم که هیچ پیش‌رفتی نمی‌کند و این ما را ناامید می‌کند.»
رویا می‌گوید: «چند بار به اداره‌ی مکتب مراجعه کردم؛ اما نتیجه‌ای نداشت. در صنفی که پسرم درس می‌خواند، بیش از ۵۰ دانش‌آموز درس می‌خوانند. یک استاد چگونه می‌تواند به این شمار شاگردان رسیدگی کند. مکاتب خصوصی تنها به فکر جمع کردن پول هستند. آنها به ده‌ها بهانه از شاگردان پول می‌گیرند و به آنان هیچ توجهی نمی‌کنند.»
احمدشاه که پسرش در مکتب خصوصی کاینات درس می‌خواند، می‌گوید که پسرش صنف چهارم است؛ ولی در خیلی از مضامین پس مانده‌است.
او گفت: «سرِ خود سختی می‌کنم، پیاده وظیفه می‌روم که بتوانم هزینه‌ی مکتب این پسر را بپردازم؛ اما وقتی می‌بینم پسرم چیزی یاد نمی‌گیرد، ناامید می‌شوم. وقتی مکاتب خصوصی به این حال است، از مکاتب دولتی چه گله کنیم.»
احمد شاه می‌گوید که مکاتب خصوصی در بدَل گرفتن فیس مکلف هستند تا امکانات و مواد درست را برای شاگردان فراهم سازند.»
احمد ۱۲ساله دانش‌آموز صنف پنجم در یکی از مکتب‌های خصوصی است. او نصف روز در یکی از مغازه ها مصروف کار است.
خانواده‌ی احمد نادار هستند و او هزینه‌ی مکتب را از مزد کارش در مغازه پس‌انداز می‌کند.
احمد افزود: «فیس را اگر سرِ وقت ندهم، حتا از صنف بیرونم می‌کشند، شامل امتحان نمی‌کنند، کاشکی به همان اندازه که در گرفتن فیس (شهریه‌ی ماهانه) جدی هستند، در درس دادن هم جدی می‌بودند.
خبرنگار آمو با ۱۵ خانواده که فرزندان شان در مکتب‌های مختلف خصوصی شهرکابل دانش‌آموز هستند، صحبت کرده‌است که از سیستم درسی مکتب‌ها و بی‌توجهی آموزگارا شکایت دارند.
مکتب‌های خصوصی در پرداخت حقوق آموزگاران متعهد نیستند
سلما، نام مستعار یکی از آموزگارانی است که در یکی از مکتب‌های خصوصی قیس بن لیث استاد است.
او می‌گوید: «حقوق او و دیگر معلمان ۴ هزار افغانی است، آن هم سرِ وقت برای شان پرداخته نمی‌شود. مشکلات نهایت زیاد است. یک هزار افغانی درماه کرایه‌ی رفت وآمد می شود، با سه هزار افغانی دیگر زودتر به چه رسیدگی کنیم؟ به دوا، مواد غذایی یا هزینه‌ی برق. مسؤولان مکاتب خصوصی وضعیت را درک کرده‌اند که کار وجود ندارد و به همین خاطر از مجبوریت استادان سوء استفاده می‌کنند.»
این آموزگار ادعا می‌کند که: «در مکتب لیث بن قیس که ده نمایندگی در شهر کابل دارد، هیچ‌گونه مقرره‌ی وزارت معارف عملی نمی‌شود، برخلاف مقررات معارف، دریک صنف بیش از۴۰ نفر را جای می‌دهند؛ درحالی که طبق مقرره‌ی معارف تعداد دانش‌آموزان در یک صنف درسی، بیش از ۱۵تن نباید باشند.»
به گفته‌ی این استاد، در ماه روان، آزمون سالانه‌ی دانش‌آموزان ده روز پیش باید پایان می‌یافت؛ اما به خاطر گرفتن فیس به تعویق افتاد.
او ادامه داد: «همین ماه فیس را خلاف اصول و مقرره از شاگردان گرفتند. ده روز را اضافه در امتحانات گذراندند و باقی بیست روز را پیشکی گرفتند؛ درحالیکه برای استادان تنها حقوق ده روزه را پرداختند.»
یکی از آموزگاران دیگر مکتب خصوصی لیث بن قیس به شرط افشا نشدن هویتش می‌گوید که مسؤول عمومی برای مدیران تمامی واحدهای این مکتب دستور داده‌است که اگر شاگردان فیس شان را سروقت پرداخت می‌کنند، هرچند نمرات خوب هم نمی‌گیرند؛ ولی نباید ناکام شوند.
وی علاوه کرد: «برای استادان واضح گفته‌اند که اگر شاگرد پارچه‌اش را حل کرده نتوانست، شما با دست چپ پارچه‌ی شان را حل کنید، تا والدین دل‌سرد نشوند.»
با آنکه خبرنگار تلویزیون آمو برای یافتن حقیقت به چندین مکتب سرزده است وشکایت خانواده ها دراین زمینه به جا بوده؛ اما مسؤولان این مکتب‌ها، این شکایت‌ها را بی بنیاد دانسته‌اند.
در همین حال، حاجی محمد نادر، مسؤول عمومی مکتب‌های خصوصی لیث بن قیس می‌گوید: «در مکاتب متعلق به ما، در صنف‌های درسی بیش از بیست تن نیست. با وجود افزایش در پرداخت مالیه و تمدید جواز، ما با شاگردان خیلی مهربان پیش می‌رویم و شاگردانی هم هستند که دوماه سه ماه فیس خود را پرداخت نکرده‌اند و ما هم دیدیم که آنان توانایی پرداخت آن را ندارند، فیس شان را بخشیدیم.»
با آنکه اسناد و مدارک لازم در دست‌رس خبرنگار آمو در مورد تخلفات موجود در مکتب‌های لیث بن قیس قرار دارد؛ اما مسؤول عمومی این مکتب‌ها، این ادعاها را رد کرده و می‌گوید که او هرگز برای مدیرانش دستور حل پارچه‌ها را نداده است وحقوق آموزگاران را نیز به‌گونه‌ی کامل پرداخته‌است.
آرزو سوارزاده، مؤسس و مدیر مسؤول مکتب خصوصی امیدآوران کابلِ سبز می‌گوید که برای فراهم سازی مکان مناسب برای دانش‌آموزان، همواره کوشا بوده‌اند.
او می‌افزاید: «در مکتب ما، در هر صنف درسی بیش از ۱۵ دانش‌آموز نیست. ما برای فراهم سازی مواد لازم درسی تلاش می‌کنیم. اساتید مجرب را در این بخش استخدام کرده‌ایم. متأسفانه شکایت‌هایی وجود دارد که برخی مکتب‌ها دست به تخلف می‌زنند و برخلاف مقرره‌ی معارف عمل می‌کنند؛ اما خوش‌بختانه از مکتب امیدآوران کابلِ سبز چنین شکایتی وجود نداشته‌است.»
خواستیم دیدگاه وزارت معارف طالبان را دراین مورد داشته باشیم؛ اما باتلاش های پی‌هم، مؤفق به دریافت دیدگاه این نهاد نشدیم.
