باشندگان ولسوالی اشکاشم ولایت بدخشان، از نبود ساختمان مناسب برای مکتب‌ها در این ولسوالی ابراز نگرانی می‌کنند.
این باشندگان می‌گویند که به‌جز مکتب‌هایی که در مرکز ولسوالی ساختمان دارند، در مناطق دور دست و روستاها، فرزندان شان در مکان‌های باز و در تعمیرهای گِلیِ بدونِ سقف درس می‌خوانند.
محمد اکرم، یکی از باشندگان ولسوالی اشکاشم بدخشان می‌افزاید: «مکتب‌هایی که در مرکز اشکاشم است، هم تعمیر دارد و هم مجهز است؛ اما در قریه‌های دور دست، مکتب‌ها تعمیر ندارد و نبود تعمیر خصوصن در زمستان، فرزندان ما را با مشکلات زیاد روبه‌رو کرده‌است؛ چون مکاتب کهنه است و سقفش از اثر زلزله، برف و باران فرو ریخته‌است.»
او گفت: «مکاتبی که در قریه‌های دور دست استند، از سوی باشندگان همان محل از گِل و لای جور شده است که چند مدت قبل، سقف صنف یکی از همین مکاتب به‌روی شاگردان فروریخته بود؛ اما خوش‌بختانه کسی آسیب ندید.»
عبدالمجید، یکی از آموزگاران در ولسوالی اشکاشم ولایت بدخشان می‌گوید: «در ولسوالی ما ۱۷ مکتب است، ۹ مکتب لیسه، ۵ مکتب متوسطه، ۳ مکتب ابتداییه و مکاتبی که خصوصن در قشلاق‌های دور از مرکز ولسوالی موقعیت دارند، در وضعیت بدی استند.»
او در ادامه گفت که از میان این ۱۷ مکتب ۱۰ مکتب تعمیر ندارند.
او در ادامه افزود: «صنف‌های بیش‌تر مکاتب توسط مردم محل از گِل ساخته شده‌است که به‌دلیل ریزش برف و باران، سقف‌های آن‌ها بالای شاگردان فرو ریخته‌است و هم‌چنان در مکاتب ولسوالی اشکاشم، دانش‌آموزان به‌مواد درسی درست از قبیل، کتاب و مواد کیمیایی برای انجام کارهای عملی اصلن دست‌رسی ندارند.»
در همین حال، شماری از دانش آموزان مکتب‌ها در ولسوالی اشکاشم می‌گویند که در شرایط نامناسب و با تحمل مشکلات زیاد به‌مکتب می‌روند و برای بهبود آینده‌ی خود و جامعه‌ی شان درس می‌خوانند.
ابراهیم، یکی از دانش‌آموزان افزود: «صنف دهم هستم، ما در یک چهار دیواری درس می‌خوانیم، کتاب درسی نداریم، مواد کیمیایی برای کارهای عملی ما نیست و مکتب ما هم وضعیت خوبی ندارد؛ چون بعضی صنف‌هایش در اثر برف و باران سقف‌هایش ریخته‌است. باز هم می‌آییم و درس می‌خوانیم تا در آینده به‌مردم خود خدمت کنیم.»
گفته می‌شود که دفاتر کمک کننده به مکتب‌ها در ولسوالی اشکاشم، دفتر آقاخان AKF، دفتر یونیسف و مؤسسه‌ی ستاره‌ی درخشان می‌باشد که برای دانش‌آموزان همه ساله قلم، کتابچه و بیک‌های مکتب توزیع می‌کنند.
من حاضرم مکتب‌ها باز شود و در فضای باز درس بخوانم
با این حال، نسرین، یکی دانش‌آموزانی است که در مرکز ولسوالی اشکاشم زندگی می‌کند و به‌دلیل بسته بودن مکتب‌های دخترانه، از رفتن به‌مکتب باز مانده‌است.
او می‌گوید: «مکتب ما تعمیر دارد و مجهز است؛ اما قبلن که ما در قشلاق زندگی می‌کردیم، در آن‌جا مکتب‌ها تعمیر نداشت و ما در فضای باز درس می‌خواندیم. چهار سال می‌شود که ما به مرکز آمدیم و این‌جا (امکانات) خیلی خوب است.»
نسرین می‌افزاید: «من راضی هستم حتا در فضای باز و با مشکلاتی که قبلن داشتم، مکتب بخوانم؛ اما به‌شرطی که مکتب‌ها را دوباره باز کنند. حالا که مکتب تعمیر داشته باشد و به‌روی ما بسته باشد چکنیم؟ اگر مکتب‌ها به‌روی ما بسته نمی‌شد، من امسال صنف ۱۰ بودم؛ اما حالا در کنج خانه در انتظار باز شدن مکتب هستم.»
گفتنی است که همانند نسرین، بسیاری از دختران دانش‌آموزِ بالاتر از صنف ششم در تمام ولایت‌های کشور، بیش از یک نیم سال می‌شود که از رفتن به‌مکتب محروم هستند.
با این حال، محراب‌الدین اقبال، رئیس معارف طالبان در ولایت بدخشان می‌گوید: «ما در مورد تمام مکاتبی که در ولسوالی اشکاشم بدون تعمیر است، به نهادها و مؤسسات گزارش دادیم تا در خصوص ایجاد تعمیر با این مکاتب همکاری کنند.»
ولسوالی اِشکاشِمِ یکی از ولسوالی‌‌های ولایت بدخشان است که مرکز آن در شهر اشکاشم است و مردمانِ آن تاجیک‌تبار اند و بخشی از آن‌ها به‌زبان اشکاشمی سخن می‌گویند.
این ولسوالی ۱۵هزار و ۶۷۷ نفر جمعیت دارشته و با تاجیکستان مرز مشترک دارد و منطقه‌ای با همین نام در تاجیکستان نیز است.
