دو مقام ارشد موسسه جورج دبلیو بوش با ابراز نگرانی شدید از احتمال عدم تمدید وضعیت حفاظتشده موقت برای پناهجویان افغانستان هشدار دادهاند که بازگرداندن این افراد به افغانستان، نه تنها آنان را در معرض خطر شدید قرار میدهد بلکه پیامدهای ناگواری برای امنیت ملی و اعتبار بینالمللی امریکا خواهد داشت.
ناتالی گونلا پلاتس، مدیر بخش سیاست جهانی موسسه جورج دبلیو بوش، و لورا کالینز، مدیر ابتکار رشد اقتصادی بوش، در یادداشتی تحلیلی که در وبسایت رسمی این موسسه منتشر شده، به چالشهای پیچیده و تهدیدآمیز پیش روی پناهجویان افغانستان در امریکا پرداختهاند و از دولت و کانگرس این کشور خواستهاند که اقدامات فوری و معناداری برای جلوگیری از اخراج این افراد انجام دهند.
به گفته آنان بازگشت طالبان به قدرت پس از خروج نیروهای امریکایی در آگست ۲۰۲۱، افغانستان را به «سرزمینی برای تعقیب و آزار سیستماتیک» مخالفان، مدافعان حقوق بشر، روزنامهنگاران، نظامیان پیشین، معلمان، فعالان مدنی و بهویژه زنان تبدیل کرده است.
این مقامها نوشتهاند: «افغانستان هنوز هم بسیار خطرناک است، بهویژه برای کسانی که مستقیماً با خشونت، افراطگرایی و فساد رژیم کنونی مخالفت کردهاند.»
آنان تأکید کردهاند که طالبان در کنار نقض گسترده حقوق بشر، دست به سرکوب کامل زنان و کودکان زدهاند، معترضان زن را مورد تجاوز جنسی و شکنجه قرار دادهاند و با پناه دادن به گروههای افراطی، تهدیدی واقعی برای امنیت منطقه و جهان ایجاد کردهاند.
در ادامه این تحلیل آمده است که با تسلط طالبان، شرایط زندگی برای اکثریت مردم افغانستان وخیمتر شده است.
به گفته آنان فقر شدید، ناامنی غذایی، نبود خدمات درمانی، گرمایش، آب آشامیدنی سالم و تحصیل، زندگی میلیونها تن را در این کشور تهدید میکند.
بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، روزانه ۲۴ زن و ۱۶۷ نوزاد به دلیل بیماریها و شرایط قابل درمان جان خود را از دست میدهند.
صندوق کودکان مللمتحد (یونیسف) نیز گزارش داده که بیش از ۳.۵ میلیون کودک دچار سوءتغذیه حاد هستند و ۴۱ درصد کودکان زیر ۵ سال به دلیل کمبود تغذیه از کوتاهی قد رنج میبرند.
با وجود این وضعیت بحرانی، وضعیت حفاظتشده موقت (TPS) برای پناهجویان افغانستان در تاریخ ۲۰ می ۲۰۲۵ به پایان میرسد و به گفته گونلا پلاتس و کالینز، دولت امریکا نشانهای از تمایل به تمدید آن نشان نداده است.
این وضعیت به پناهجویان افغانستان اجازه میدهد در دورهای که کشورشان دچار بحران شدید است، بهطور قانونی در امریکا زندگی و کار کنند. اما وضعیت حفاظتشده موقت مسیری برای دریافت اقامت دایمی یا شهروندی محسوب نمیشود.
به باور نویسندگان، وادار کردن این شهروند به بازگشت، زندگی آنها را در معرض خطر جدی قرار داده و در عین حال اعتبار اخلاقی و سیاسی امریکا را به چالش میکشد.
آنان نوشتهاند: «بازگرداندن آنها به کشورشان، نه امنیت امریکا را افزایش میدهد و نه با ارزشهایی که این کشور مدعی حمایت از آنهاست، سازگار است.»
نویسندگان یادآور شدهاند که افزون بر وضعیت حفاظتشده موقت، سایر برنامههای حمایتی پناهجویان افغانستان نیز در معرض لغو هستند. «برنامه آزادی مشروط بشردوستانه» در ماه آگست منقضی میشود و «برنامه ویزای مهاجرت ویژه» (SIV) که به افغانهای همکار با دولت ایالات متحده اختصاص دارد، تا پایان سال جاری میلادی ادامه دارد، اما تنها در صورتی تمدید خواهد شد که کانگرس تصمیم به ادامه آن بگیرد.
در همین حال، دولت امریکا روند پذیرش و اسکان مجدد پناهندگان افغانستان را نیز عملاً متوقف کرده است.
در بخش دیگری از این یادداشت، به موفقیتها و نقش پناهجویان افغانستان در جامعه امریکا پرداخته شده است.
از زنانی گفته شده که اکنون در ایالات متحده زندگی میکنند، فرزندان خود را تربیت میکنند، کار میکنند و به اقتصاد کشور کمک میکنند.
این یادداشت تأکید میکند که بسیاری از آنان بدون آموزش رسمی وارد امریکا شدند اما بهسرعت آداب، زبان و مهارتهای شغلی را آموختند.
همچنین، کودکان افغانستان نیز در کنار کودکان امریکایی به تحصیل مشغولاند و مردان و زنان در مشاغل مختلف و بهعنوان همسایه، همکار و کارمند، بخشی از جامعه امریکایی را تشکیل میدهند.
نویسندگان میپرسند: «آیا واقعاً میخواهیم این افراد را به کشوری بازگردانیم که در آن، تنها به دلیل ارزشهایی که ما نیز به آن باور داریم، مورد آزار و تهدید قرار میگیرند؟»
در پایان، این مقامهای موسسه بوش از دولت و کانگرس ایالات متحده خواستهاند بهجای اخراج متحدان افغان، با استفاده از ابزارهایی نظیر تحریمهای هدفمند، اجرای قوانین مالی مانند بخش ۳۱۱ قانون اقدامات دیپلماتیک، طالبان را تحت فشار بگذارند.
آنان تأکید میکنند که افغانهای پناهگرفته در ایالات متحده، بازتابی از وعده و ارزشهای امریکا هستند و اخراج آنان، خیانتی است به تلاشهای ۲۰ ساله برای ساخت آیندهای بهتر برای افغانستان و جهان.
گونلا پلاتس و کالینز میگویند: «متحدان افغان ما و خانوادههایشان اهمیت دارند. امنیت و رفاه بدون آنها ممکن نیست. آنان در سختترین زمانها در کنار ما ایستادند؛ اکنون نوبت ما است که در کنار آنان باشیم.»