افغانستان

شش پیشنهاد کلیدی طرح تازه سیاسی ملل متحد برای افغانستان چگونه مطرح شده‌اند

طرح تازه ملل متحد زیر نام نقشه‌ راه برای افغانستان شش مورد را به عنوان پیشنهادهای گام نخست مورد ارزیابی قرار داده است. این پیشنهادها شامل حقوق بشر و حقوق زنان، مبارزه با هراس‌افکنی، حاکمیت فراگیر، دارایی‌های بانک مرکزی، نمایندگی‌های دیپلماتیک و تحریم‌ها بر طالبان می‌شوند.

یک سند نشان می‌دهد که یوناما در آخرین مورد در ماه فبروری این طرح را در دوحه به رایزنی گذاشته ‌است و سه خواست طالبان و سه خواست جامعه جهانی از موارد مهم مورد رایزنی بوده‌اند.

این سند نشان می‌دهد که این طرح زیر نام «نقشه راه برای افغانستان/رویکرد جامع» ‌است. شش مورد هم‌چون موضوع‌های اصلی، مانع‌ساز، پیچیده و پیشنهاد گام‌های نخست معرفی شده‌اند؛ سه خواست جامعه جهانی از طالبان یعنی شکل‌گیری دولت فراگیر، اجرای تعهدات جهانی افغانستان به‌شمول حقوق بشر و حقوق زنان و مبارزه با هراس‌افگنی و سه خواست طالبان که شامل رفع تحریم‌ها، واگذاری نمایندگی‌های سیاسی و دارایی‌های منجمدشده‌ی افغانستان می‌شود.

طرح تازه دو خط اقدام را نشانی کرده است. نخست فارمت دوحه است که شامل گروه‌های کاری مبارزه با مواد مخدر، سکتور خصوصی، مبارزه با هراس‌افکنی، حقوق بشر و زنان، تحریم‌ها، حاکمیت فراگیر، دارایی‌های بانک مرکزی و نمایندگی‌های دیپلماتیک می‌شود. اما دوم و مهم‌تر، محوری‌های پیچیده، مانع‌ساز و اصلی گفت‌وگو پنداشته شده که شامل شش مورد پیشنهادی جامعه جهانی و طالبان می‌شود.

منابع آگاه به آمو روز گذشته گفتند که دیدگاه‌های کشورها در باره طرح تازه ملل متحد گردآوری شده و این طرح اکنون شامل همین شش خواست کلان جامعه جهانی و طالبان می‌گردد.

چشم‌انداز این طرح ملل متحد از آغاز تعامل ساختاریافته روی مسئله افغانستان آغاز می‌شود تا پیشرفت در اجرای شش مورد اصلی. هرچند که تا امروز طالبان بحث روی شکل‌گیری دولت فراگیر را منتفی خوانده‌اند و بحرای حقوق بشری روز افزون رو به تشدید خوانده می‌شود.

شینکی کروخیل، عضو پیشین مجلس نمایندگان در این باره گفت: «با جهت‌های مختلف، با گروه‌های مختلف، با زنان و حرکت های سیاسی و مدنی باید مشوره صورت می گرفت اما تا جایی من خبر دارم، با اکثریت تماس نگرفته اند. چنانچه دیده می شود یوناما به خواست های طالبان اهمیت قایل شده اند شبیه آن ها خواستار پول های افغانستان استند، نمایندگی های سیاسی یا کشیدن آن ها از فهرست سیاه. خوب می شد که به خواست های مردم افغانستان و زنان تاکید می شد. مثلاً ببینید که در آن به آموزش آنلاین تاکید شده است.»

ملل متحد گفته اس که دنبال یافتن مسیری سیاسی‌ست که در آن منافع تمامی طرفها از جمله مردم افغانستان، جامعه جهانی و طالبان — به گونه‌ی منصفانه مورد بحث و بررسی قرار گیرد. اما همین روند از همین‌اکنون با نقد روبه‌روست، چنانچه دیدبان حقوق بشر گفته، خواست‌های جامعه جهانی کلی، مبهم و برگشت‌پذیر اند اما از طالبان قطعی و برگشت‌ناپذیر.

طرح تازه ملل متحد هنوز نهایی نیست و بربنیاد آنچه که در نشست فبروری یوناما طرح شده، هنوز گام‌های زیادی برای رسیدن به یک مسیر سیاسی باقی‌ است.